Bizarre bedragen
Banken boeken megawinsten, maar profiteert de spaarder ook?
10 augustus 2023 · 14:18
Update: 11 augustus 2023 · 13:36
In gesprek met
"Het is de wereld op zijn kop. Banken maken recordwinsten over de rug van de consument."
In het kort
Banken in Europa boeken megawinsten, zonder dat jij daar als consument iets van terugziet. Momenteel krijgen grote banken als ING en ABN AMRO veel rente van de Europese Centrale Bank, zonder dat deze worden doorbetaald naar de spaarder. Moet daar verandering in komen?
Wat denk jij?
Moeten banken belast worden als ze teveel winst maken?
Dit is de situatie
Bakken met geld
Terwijl de spaarrente maar heel langzaam wordt verhoogd maakt de ene na de andere bank een megawinst bekend. Het leidt in heel Europa tot boosheid en frustraties. In Italië voeren ze daarom een extra belasting in waardoor de overwinsten worden belast. Dat maakte vicepremier Salvini deze week bekend. Ook in Nederland boeken banken recordwinsten.
Wat is er aan de hand in bankenland? ABN Amro heeft een kwartaalwinst van €870 miljoen. Ook ING gaat er flink op vooruit: de bank boekte in dezelfde periode een winst van €2,2 miljard euro onderaan de streep. Een groot deel van deze winsten hebben ze te danken aan de hoge rentes van de Europese Centrale Bank (ECB). Ondanks enorme winsten levert het de consument weinig op, de spaarrentes voor consumenten blijven laag.
In Italië willen ze deze overwinsten dus gaan belasten. Overwinsten zijn echter lastig te definiëren. Als een bedrijf jarenlang ongeveer hetzelfde bedrag aan winst maakt, maar ineens een uitschieter heet, zou je dit als overwinst kunnen zien. Als de winst behoorlijk groter is dan voorgaande jaren, willen ze dat in Italië extra belasten.
In Nederland wordt dit normaal gesproken niet belast. Het belastingbedrag is dan afhankelijk van de winsten in de afgelopen jaren.
Wat denk jij?
Dit is de discussie
Overwinsten belasten?
Op meerdere plekken in Europa gaat het de banken dus goed, maar de consument blijft achter. In Italië nemen ze dus maatregelen om de uit de hand gelopen winsten van banken te kunnen belasten. Moeten we ook in Nederland de grote banken gaan belasten op overwinst?
Econoom Paul de Grauwe weet het niet zo goed. Belasting op 'overwinst' valt volgens hem namelijk erg lastig te definiëren. In Nederland kennen we helemaal geen stelsel met belasting op 'overwinst', in tegenstelling tot onze zuiderburen. Hij komt zelf in Geld of je Leven (EO) met een eenvoudigere oplossing.
"De centrale banken moeten ophouden die banken massaal te subsidiëren. Ze moeten zeggen: we betalen over een deel van jullie reserves geen rente."
Ook Maartje Wijffelaars twijfelt aan de effecten van belasting voeren op overwinsten. Ze merkt dat er in Italië gemixt wordt gereageerd op het besluit van de overheid.
"Wat de implicatie is van een invoering van die belasting, is dat er minder winst wordt gemaakt. Dus ja, dan gaat ook de waarde van aandelen omlaag. Plus: het zorgt ook voor onzekerheid richting de toekomst."
Maar het kan wel degelijk een positief effect hebben voor de spaarders, zegt Wijffelaars.
"De [Italiaanse, red.] overheid heeft nu ook gezegd: 'Banken die al voldoende vaart hebben gemaakt met het verhogen van de spaarrentes, worden vrijgesteld van deze belasting'."
Maar wat 'voldoende vaart' precies moet inhouden, is nog onbekend. Wijffelaars benadrukt dat het wetsvoorstel nog in ontwikkeling is.
Luister het hele gesprek uit Geld of je Leven(EO) met presentator Jan Willem Wesselink hier terug als podcast:
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassen