Inloggen bij dit

Praat je mee? Als je bent ingelogd, kun je reacties plaatsen en gesprekken volgen.

Door in te loggen bevestig je dat je de Algemene Voorwaarden en Privacyverklaring van de EO hebt gelezen en begrepen.

Hulp nodig?

Check de veelgestelde vragen.

© Shutterstock

Moet de dienstplicht weer ingevoerd worden? 'De samenleving valt uit elkaar'

gisteren · 14:56| Leestijd: 4 min

Update: gisteren · 14:56

In dit artikel aan het woord

Mart de Kruif
Mart de KruifGeneraal buiten dienst
"We moeten jongeren het belang meegeven van een samenleving. Dat je allemaal iets moet inleveren om het beter terug te krijgen."
Ginny Mooy
Ginny MooyAntropoloog
"Laat niet de jongeren voor de ouderen werken. Dat is een vorm van slavernij."

In het kort

Door de modder kruipen, wapens schoonmaken en marcheren: zou jij het doen? Het ministerie van Defensie heeft onlangs onderzocht wat nodig is om de actieve dienstplicht weer in te voeren. Is het een goed idee om de dienstplicht nieuw leven in te blazen?

Samenvatting van DIT artikel

De discussie over de herinvoering van de dienstplicht in Nederland brengt uiteenlopende meningen naar voren. Mart de Kruif,  generaal buiten dienst, is geen voorstander van een militaire dienstplicht. Hij benadrukt dat het leger een professioneel vak is en dat een maatschappelijke dienstplicht beter zou werken. Dit kan jongeren samenbrengen, ongeacht hun achtergrond, en helpen bij het aanpakken van sociale problemen. Hij vindt het belangrijk dat jongeren leren iets bij te dragen aan de samenleving, zodat iedereen er uiteindelijk beter van wordt.

Antropoloog Ginny Mooy heeft een andere kijk. Ze vindt het oneerlijk om alleen jongeren te verplichten tot onbetaalde arbeid en noemt dat zelfs een vorm van slavernij. Volgens haar leven jongeren al in een verbonden wereld dankzij sociale media, en kan een verplichte dienstplicht juist meer afstand creëren. Ze pleit ervoor om mensen van alle generaties samen te laten werken aan maatschappelijke doelen, in plaats van de last enkel op jongeren te leggen. Mooy benadrukt dat de verantwoordelijkheid voor sociale samenhang bij iedereen ligt, niet alleen bij de jeugd.

Wat denk jij?

Moet de dienstplicht weer ingevoerd worden?

Dit is de situatie

Leger is niet klaar voor dienstplicht

Nederland moet zich voorbereiden op een groot militair conflict de komende vijf tot tien jaar, schrijft Defensie in documenten die door RTL Nieuws zijn opgevraagd. Daarom deed het ministerie van Defensie voor het eerst in dertig jaar weer onderzoek naar het invoeren van de actieve dienstplicht. Wat blijkt? Het leger is niet klaar voor een dienstplicht.

Als onze buurlanden een dienstplicht invoeren, zal Nederland gelijk volgen, aldus Defensie. Daarvoor moet wel wat gebeuren. Zo is heeft de opleiding nu te weinig capaciteit: er is onvoldoende materiaal en personeel om nieuwe rekruten op te leiden. Bovendien zou men de medische keuring moeten herzien. Die zou nu te streng zijn.

Deze Europese landen hebben een actieve dienstplicht
  • Cyprus
  • Denemarken
  • Estland
  • Finland
  • Griekenland
  • Litouwen
  • Oostenrijk
  • Zweden

Een actieve dienstplicht wordt momenteel overwogen door:

  • Duitsland
  • Frankrijk
  • Polen

Op dit moment kan elke Nederlander tussen de 17 en 45 jaar worden opgeroepen voor hun dienstplicht. Dat is alleen niet meer gebeurd sinds de Koude Oorlog. Nu krijgt elke 17-jarige wel een oproep in de brievenbus, maar diegene is niet verplicht zich te melden. Zou dat in de toekomst wel moeten?

Dit is de discussie

Terugkeer van de dienstplicht in Nederland: is dat een goed idee?

Voor de één is het een droom, voor de ander een nachtmerrie: dienen in het leger. Mart de Kruif, generaal buiten dienst, is geen voorstander van een militaire dienstplicht, vertelt hij bij Dit is de Dag (EO).

Mart de Kruif
Mart de KruifGeneraal buiten dienst

"We hebben tweehonderd jaar dienstplicht gehad, maar meisjes gingen nooit in dienst. Op het laatst ging nog maar 30% van de jongens. Dus het was geen eerlijk systeem. Bovendien is het een vak geworden. De medische ingrepen in de eerste twee minuten na een verwonding bepalen of iemand blijft leven. De keuze tussen een dienstplichtige of een beroepssoldaat is dan wel duidelijk."

Wel pleit De Kruif voor een maatschappelijke dienstplicht. Dat kan helpen om de polarisatie in de samenleving te verminderen, denkt hij.

"Iedereen in dienst. Alle jongens en meisjes. Gewoon een jaar je land dienen. Dat is nodig. (...) Het voelt alsof de samenleving uit elkaar valt. Eén van de oorzaken daarvoor is dat jongeren in hun eigen bubbel leven. De rijkeluiszoon uit Laren komt nergens meer de boerenzoon uit Groningen tegen. Bij de dienstplicht gaat het binnen een week niet meer over waar je vandaan komt."

Antropoloog Ginny Mooy is niet enthousiast over zo'n dienstplicht. Zij vindt het niet eerlijk om alleen jongeren te verplichten tot gratis arbeid.

Ginny Mooy
Ginny MooyAntropoloog

"Deze generatie gaat veel uitdagingen tegenkomen. Meer dan wij hebben gekend. En dan beginnen zij hun levenspad met gratis werken? Dat kan ook door oudere generaties worden opgevangen. (...) Onze kinderen zitten de hele dag op TikTok en Instagram. Ze leven met één been in Tokio en een andere in Maastricht. Dus die afstand is er niet meer."

Een verplichte dienstplicht zou zelfs tot meer afstand kunnen leiden, denkt Mooy. Ze pleit ervoor om generaties samen te laten werken.

"Laat iedereen het doen. Laat niet de jongeren voor de ouderen werken om die bubbels te ontstijgen. Dat is een vorm van slavernij. (...) De behoefte van ons allemaal om bij te dragen aan de samenleving is er niet. Dus die zal je moeten stimuleren. Maar dat ligt niet alleen bij de jongere generaties."

Toch denkt Mart de Kruif dat iéts moet gebeuren om de problemen in de wereld het hoofd te bieden. Volgens hem ligt de oplossing bij het vormen van jonge mensen.

Mart de Kruif
Mart de KruifOfficier buiten dienst

"Maatschappelijke dienstplicht is natuurlijk geen feest, maar dan kun je wel de problemen in de wereld voor de volgende generaties het hoofd bieden. (...) Nu zijn het vooral ouderen die vrijwilligerswerk doen. Dus dat gebeurt al. We willen jonge mensen ook het belang meegeven van een samenleving. Dat je allemaal iets moet inleveren om het beter terug te krijgen. Dat doe je liever als mensen jong zijn, dan als ze oud en beschadigd zijn."

Praat mee

Hoe voel jij je na het lezen van dit artikel? En wil je nog iets kwijt?

Inloggen bij eo

Super dat je jouw perspectief wil delen! Log in om je reactie te plaatsen.

Door in te loggen bevestig je dat je de Algemene Voorwaarden en Privacyverklaring van de EO hebt gelezen en begrepen.

Hulp nodig?

Check de veelgestelde vragen.

Meer weten?

Luister Dit is de Dag terug als podcast

In Dit is de Dag (EO) gaat Margje Fikse verder over dit onderwerp in gesprek met antropoloog Ginny Mooy en Mart de Kruif, generaal buiten dienst. Beluister de uitzending hieronder als podcast. 

De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.

Toestemmingen aanpassen

Luister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.

Dit maakten we ook
Dit is de dag
Dit is de dag

Dit artikel hoort bij het programma

Dit is de dag

Deel dit artikel:

Meest gelezen

Lees ook