Universitair docenten doen mee aan pro-Palestijnse protesten: gaat dat te ver?

Studentenprotesten in Amsterdam en Utrecht

Het gaat er heftig aan toe bij pro-Palestijnse demonstraties op Nederlandse universiteiten. Bij de Universiteit van Amsterdam heeft de politie al meerdere malen ingegrepen en ook op de Universiteit Utrecht zijn al meerdere demonstranten gearresteerd.

Opmerkelijk is dat niet alleen studenten, maar óók universitair docenten op deze plekken meedoen met de demonstraties. Zij spreken zich net als de studenten openbaar uit tegen Israël en eisen dat de universiteiten alle banden met Israëlische universiteiten verbreken. Sommigen moedigen studenten zelfs aan om mee te doen met de protesten.

Dat activisme wordt echter niet overal gewaardeerd: niet-demonstrerende docenten stellen bijvoorbeeld dat het ongepast is voor een universitair docent om mee te protesteren. Cultureel filosoof Floris van den Berg reageerde ook kritisch in De Telegraaf. Volgens Van den Berg moet demonstreren kunnen, maar een docent kan daarin ook weer niet té ver gaan: "Prima als een docent kritiek heeft op Israël, maar je moet wel ruimte houden voor de mening van anderen. De universiteiten worden nu gedwongen om hún mening te volgen: dat polariseert onnodig en hindert het debat juist."

Docenten moeten zorgen dat studenten zich veilig voelen, maar daar staat natuurlijk tegenover dat zij, net als iedere andere burger, demonstratierecht hebben. Moeten universitair docenten beperkt worden in hun demonstratie-activiteiten, of is het niet meer dan normaal dat zij zich uitspreken?

De grenzen van academisch activisme

In Dit is de Dag (EO) reageert Femke Halsema, burgemeester van Amsterdam, op het activisme van academici. Docenten horen volgens haar te zorgen voor een 'open debat' en moeten binnen hun ambt een veilige gespreksomgeving waarborgen. Als zij demonstreren, hebben ze dus 'iets uit te leggen' aan Joodse studenten. Bekijk hier het videofragment uit de uitzending:

Yanki Jacobs, studentenrabbijn, sluit zich daar in Dit is de Dag (EO) bij aan. De universiteit is überhaupt geen plek om een fel standpunt in te nemen, zoals de docenten nu doen.

Yanki JacobsStudentenrabbijn

"Ik denk dat demonstreren voornamelijk moet gebeuren op de plekken waar je hoort te demonstreren. De universiteit is een plek voor academisch debat. Dat betekent dat je met focus op de inhoud het gesprek aangaat. Dat betekent dat je boven standpunten gaat staan, dingen vanuit meerdere perspectieven belicht. Uiteindelijk kun je dan tot de conclusie komen dat je anti-Israël of pro-Israël bent, maar in de wetenschap zijn er in feite geen absolute waarheden."

0

0

0

Markha Valenta is docent aan de Universiteit Utrecht. Ze is zelf joods en deed mee met de demonstraties in Utrecht. Zij ziet het, juist omdat ze joods is, als een plicht om nu te demonstreren.

Markha ValentaDocent aan de Universiteit Utrecht

"Wij joden hebben zelf al een keer een genocide meegemaakt. Eén van de dingen die je daarvan leert, is dat je er niet stilletjes bij moet gaan staan als het gebeurt, maar dat je je moet uitspreken. (...) Ik wil niet boven de feiten gaan staan op het moment dat er genocide plaatsvindt. Ik zou dan niet willen zeggen: laten we dit van verschillende kanten bekijken. Als iemand voorstander is van genocide, dan hoort dat niet thuis op een universiteit waar onderwijs gegeven wordt over mensenrechten en internationale orde."

0

0

0

Daarbij laat de Universiteit Utrecht haar en haar collega's geen andere keus, stelt ze:

"Bovendien wilden wij juist dat er debat was, dat kritiek op Israël mogelijk was, dat er gesproken kon worden over genocide. Dat werd op allerlei manieren moeilijk gemaakt, en daardoor zijn we overgestapt naar demonstreren. Als je niet gewoon een gesprek kunt hebben, ja, dan moét je wel demonstreren."

0

0

0

Luister onze podcast

Ben je benieuwd naar de volledige gesprekken uit Dit is de Dag (EO)? Luister hieronder naar de podcast:

• Mag je als docent je mening geven over politieke kwesties? 'Studenten voelen zich onveilig'

  Mag je als docent je mening geven over politieke kwesties? 'Studenten voelen zich onveilig'

• Wat kan jij doen tegen polarisatie rondom de oorlog tussen Israël en Hamas?

  Wat kan jij doen tegen polarisatie rondom de oorlog tussen Israël en Hamas?

• Iran, Israël, Gaza: loopt het nog verder uit de hand?

  Iran, Israël, Gaza: loopt het nog verder uit de hand?