Lale Gül: 'Ik houd er rekening mee dat ik niet oud word'

Ze werd geboren in een streng-islamitisch, Turks-Nederlands gezin en groeide op in Amsterdam-West. Maar naarmate Lale Gül ouder werd, begon ze haar geloof steeds meer te bevragen. In 2021 brak ze door als schrijfster met haar boek Ik ga leven, waarin ze openhartig vertelt over haar zoektocht naar zichzelf. Ze werd links en rechts uitgenodigd voor talkshows, kreeg al gauw een eigen column in Het Parool en wordt binnenkort vaste columnist in De Telegraaf.

Ze verloor echter ook een groot stuk van haar oude leven: voor haar islamitische ouders is ze naar eigen zeggen 'dood', en de schrijfster krijgt sinds de publicatie van haar boek elke dag bedreigingen uit extreem-islamitische hoek. Vaak wordt ze zelfs bedreigd met de dood.

'Ik denk niet dat iemand met islamkritiek een lang leven kan leiden'

In Dit is de Dag (EO) vertelt Gül hoe haar leven wordt beïnvloed door die bedreigingen. Ze zou eigenlijk wel kritischer willen zijn op de islam, maar houdt zich uit voorzorg in. "Ik heb eigenlijk nooit het geloof bespot. Dat wordt wel over mij gezegd, maar het valt wel mee. Theo van Gogh ging daar veel verder in." Desalniettemin vindt ze ook Van Goghs ideeën "volstrekt rationeel en logisch."

Het uiten van zulke ideeën is voor Gül te gevaarlijk. "In een ideale wereld zou ik veel verder gaan, zoals Youp van ’t Hek over het christendom, maar ik weet dat als ik dat doe, ik morgen dood ben." Dat vooruitzicht speelt nu al regelmatig door haar hoofd: ze krijgt elke maand drie doodsbedreigingen waar ze "echt iets mee kan bij de politie."

Ze doet dan aangifte, maar het helpt weinig. Tot nu hebben slechts twee van de doodsbedreigingen geleid tot een rechtszaak. "Ik hou er eigenlijk al rekening mee dat ik niet oud word", aldus Gül. "Ik denk niet dat iemand met islamkritiek een lang leven kan leiden."

Afgelopen week heeft ze nog een aangifte gedaan, vertelt ze. Een vreemdeling stuurde haar een bericht:

"Dit wordt je fataal. Wacht maar, dat boek gaat jou je leven kosten. Je hebt zonder dat je het doorhebt, met je handschrift je woonplaats verraden. Ik kom je binnenkort halen."

Er gingen beangstigende gedachten door haar hoofd. "Ik heb er nog helemaal over zitten malen. Ik heb natuurlijk wel eens pakketjes ofzo die ik moet ophalen, dan moet ik mijn handtekening zetten. Misschien heb ik dat eens gedaan en heeft deze persoon mijn handschrift toen herkend?"

Een alternatief dagelijks leven

Een handtekening bij een pakketje kan potentieel gevaarlijk zijn, maar dat is lang niet alles. De bedreigingen hebben voor Gül grote gevolgen voor de invulling van haar dagelijks leven. Ze is verhuisd van Amsterdam naar een klein dorp, omdat ze zich in de stad niet meer veilig voelde. "Ik ga bijna niet over straat in mijn eentje. Als ik naar de Albert Heijn ga, draag ik een vermomming. In multiculturele steden ga ik sowieso niet over straat", vertelt ze. Daarnaast heeft ze haar kinderwens opgegeven, omdat ze een kind niet alleen zou willen achterlaten.

De situatie maakt haar bang, maar ze probeert dat gevoel te negeren. "Natuurlijk maakt het me bang, maar ik schakel dat ook snel uit, want ik wil geen bang leven leiden. Dat is geen leuk leven. Ik wil wel kunnen genieten. Ik doe net alsof het niet bestaat." Bij optredens en lezingen krijgt ze altijd beveiliging. Toch wil ze niet de hele tijd bewaakt worden. "Dat lijkt me óók geen leuk leven."

Luister Dit is de Dag terug als podcast

In Dit is de Dag (EO) gaat presentator Jan Willem Wesselink verder in gesprek met Lale Gül. Beluister de uitzending hieronder als podcast. 

Luister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.

Kijk Dit is Tijs terug

Zijn islamcritici nog veilig in Nederland? In Dit is Tijs (EO) gaat presentator Tijs van den Brink verder over dit onderwerp in gesprek met publicist Aylin Bilic, moslimbekeerling Joram van Klaveren. Ondernemer Bert Schouwstra en student Joanne Sloof delen ook hun visie vanuit het Van den Brink-Burger-Beraad. Bekijk de volledige uitzending hieronder. Klik hier om de aflevering te bekijken via NPO Start.