Mark Rutte stopt als premier: wat gaat er nu gebeuren met Nederland?

Zo barstte de bom

Je hebt het ongetwijfeld meegekregen: vlak voor de zomervakantie gaat het helemaal mis binnen het kabinet. Na maandenlang praten zijn regeringspartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie het nog steeds niet eens over een oplossing van de asielproblemen. De druk loopt op om eruit te komen vóór de start van het zomerreces, op vrijdag 7 juli.

De partijen praten over een pakket aan maatregelen om de asielinstroom te beperken. Een van die maatregelen is een stop op gezinshereniging. Nu is het zo dat gezinsleden van mensen met een verblijfsvergunning naar Nederland mogen komen. VVD en CDA willen daar iets aan doen, maar D66 en ChristenUnie zijn het daar niet mee eens.

Vrijdagavond 7 juli doen de leiders van de vier partijen een laatste poging om samen tot een oplossing te komen. Het lukt niet. ChristenUnie-vicepremier Carola Schouten blijft erbij dat de stop op gezinshereniging voor haar partij echt onacceptabel is: het kabinet valt.

Einde Rutte
Op maandagochtend 10 juli legt Mark Rutte in de Tweede Kamer een verklaring af over de val van het kabinet. Daarin zegt hij dat hij stopt als politicus. Bij de nieuwe verkiezingen kan je dus niet op hem stemmen. Rutte wil nog wel blijven als demissionair premier tot er een nieuw kabinet is gekozen na de verkiezingen. Rutte was de langstzittende premier die Nederland ooit gehad heeft.

Wat nu?

Nu duidelijk is dat Mark Rutte niet terugkeert als minister-president, is de grote vraag wie het dan wel gaat doen. Verschillende namen gaan inmiddels rond, maar van de VVD'ers hebben Edith Schippers en Klaas Dijkhoff al aangegeven het niet te willen gaan doen. Ook BBB-leider Caroline van der Plas zegt dat zij het 'liever niet' doet. Wie dan wel?

Uri Rosenthal wil in Dit is de Dag (EO) niet ingaan op de naam van de nieuwe premier. Rosenthal was van 2010 tot 2012 minister van Buitenlandse Zaken namens de VVD in het kabinet-Rutte I. Volgens hem wordt er nu veel gepraat over premier-kandidaten, maar gaat het eerst om het vinden van een goede lijsttrekker. Die moet ervoor zorgen dat zijn of haar partij een goede uitslag haalt bij de verkiezingen en een grote fractie krijgt. En, zo zegt Rosenthal, die moet bereid én in staat zijn om die grote fractie te leiden.

000

scherm sluiten

000

Uri Rosenthal

Voormalig VVD-minister van Buitenlandse Zaken

"Ik zou het heel interessant vinden als de VVD met een vrouwelijke premier-kandidaat op de proppen komt. Daar zijn we in Nederland sowieso heel schaars in geweest. Al is het niet zo dat ik de kwaliteiten van anderen wegduw en dat zij niet in aanmerking komen. Maar het wordt wel tijd dat de VVD een keer een vrouwelijke premier levert. Het zou niet gek zijn."

000

Ook als het aan Johan Remkes ligt, zou de VVD best met een vrouwelijke premier-kandidaat kunnen komen. Remkes was formateur van het kabinet-Rutte IV en eerder al (van 2002 tot 2007) minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties namens de VVD. Hij benadrukt dat de premier in Nederland niet gekozen wordt. Daarmee doelt hij erop dat niet automatisch de kandidaat met de meeste stemmen bij de Tweede Kamerverkiezingen ook echt premier wordt.

000

scherm sluiten

000

Johan Remkes

Formateur kabinet-Rutte IV

"Het afscheid van Rutte betekent een verlies van enorm veel politieke ervaring. Maar ervaring wordt tegenwoordig niet altijd meer op waarde geschat. Goede premier-kandidaten zijn er zeker. Binnen en buiten de VVD is er een aantal mensen die daar zeker geschikt voor is. Maar namen noem ik nu niet."

000

Raymond Mens was van 2017 tot en met 2019 campagnestrateeg voor de VVD. Hij denkt dat een lijsttrekkersverkiezing binnen de partij helemaal geen slecht idee is, na dertien jaar dezelfde lijsttrekker. Volgens Mens krijg je dan een goede discussie over de vraag: 'Waar staan wij nu eigenlijk voor als partij?'. Hij ziet kansen voor politici van buiten Den Haag, zegt hij in de podcast De Spindoctors (EO).

000

scherm sluiten

000

Raymond Mens

Oud-campagnestrateeg van de VVD

"Nu Rutte weg is komt er in hele Nederlandse politiek ontzettend veel lucht vrij, maar zeker ook binnen de VVD. Iemand als Vincent Karremans, wethouder in Rotterdam, zou zich bijvoorbeeld kandidaat kunnen stellen. Die komt van buiten die ‘Haagse kaasstolp’. Dat vinden veel leden van de partij belangrijk en gebeurde laatst ook met de voorzittersverkiezing."

000

Voormalig politiek adviseur Julia Wouters zou de VVD adviseren om juist niet voor Vincent Karremans als lijsttrekker te gaan. Ze noemt hem een kloon, een gladde jongen en iemand die eruit ziet alsof hij het kan. En politici met mooie praatjes, daar hebben we er volgens Wouters net iets te veel van gehad. De voormalig politiek adviseur denkt dat Dilan Yeşilgöz, minister van Justitie en Veiligheid in kabinet-Rutte IV, de beste kandidaat is.

000

scherm sluiten

000

Julia Wouters

Voormalig politiek adviseur

"Een vrouw met Turkse roots is interessant, zeker als migratie het hoofdonderwerp van je campagne is. Zij kan niet van xenofobie of racisme beschuldigd worden. Yeşilgöz kan telkens de kaart trekken dat ze zelf als vluchteling hier gekomen is. Dat verhaal vertelt ze al vanaf het moment dat ze kamerlid werd."

000

"Een vrouwelijke premier? Dat zou niet gek zijn"

Voormalig VVD-ministers Johan Remkes en Uri Rosenthal praten over het opstappen van Mark Rutte in Dit is de Dag (EO) op NPO Radio 1.

"De campagne is begonnen!"

Ook De Spindoctors Julia Wouters en Raymond Mens kwamen halsoverkop terug van reces. Zij weten één ding zeker: de campagne is begonnen!