Gaat Nederland pas­poort­con­tro­les weer invoeren? 'Je ziet meteen dat er files ontstaan'

Dit is de situatie

Duitsland begint met grenscontroles, nu wil Geert Wilders ook

In Duitsland worden vanaf maandag 16 september bij alle landsgrenzen paspoortcontroles ingevoerd. Met deze maatregel wil Nancy Faeser, de Duitse minister van Binnenlandse Zaken, het aantal mensen dat zonder visum het land binnenkomt terugdringen. De minister hoopt hiermee een tegenwicht te bieden aan Islamitische terreurdreigingen en grensoverschrijdende criminaliteit. Het is een tijdelijke maatregel; over zes maanden wordt de situatie aan de Duitse grens opnieuw beoordeeld.

Deze week stelde Geert Wilders dat we in Nederland ook moeten kijken naar paspoortcontroles: "Als Duitsland het kan, waarom zouden wij het dan niet kunnen? Wat mij betreft: Hoe eerder, hoe beter." Hij wijst daarbij op het hoofdlijnenakkoord van de nieuwe regering, waarin staat dat de regering de controle op asiel en migratie wil versterken.

Er is echter een probleem met deze maatregel. Het kan namelijk schuren met het Schengenverdrag dat Nederland (samen met 28 andere Europese landen) heeft ondertekend. Volgens dat verdrag moeten alle grenzen tussen de landen in het Schengengebied open zijn. Geen (paspoort)controles en toestanden met douanes, dus.

In het Schengenverdrag staan een paar uitzonderingen op deze regel. Je mag bijvoorbeeld wél grenscontroles uitvoeren als er een 'ernstige verstoring van de openbare orde' dreigt. In dat geval moet je als land elke zes maanden opnieuw aantonen dat er nog steeds sprake is van dreiging. Dat is de uitzondering waar Duitsland nu aanspraak op maakt.

Er geldt nog een uitzondering: een Schengenland mag altijd steekproefsgewijs controles uitvoeren. Dat zou bijvoorbeeld kunnen betekenen dat de overheid elke 22e auto controleert.

Er zijn dus mogelijkheden voor Nederland om op korte termijn grenscontroles in te voeren. Maar wat zijn de gevolgen van zo'n ingrijpend besluit? En moeten we dat wel willen?

Dit is de discussie

Moet Nederland grenscontroles invoeren?

Marieke Koekkoek, Tweede Kamerlid namens Volt, is niet enthousiast over de plannen van Wilders. Het 'beschadigt' niet alleen het vertrouwen in de Europese Unie, het kan mensen in het dagelijks leven ook enorm belemmeren. In Dit is de Dag (EO) legt ze uit waarom.

Marieke Koekkoek Tweede Kamerlid namens Volt

"Als je paspoortcontroles invoert - dat hebben we in Europa de afgelopen jaren al enkele keren gedaan - dan zie je aan de grens meteen dat er files ontstaan. Er zijn vrachtwagens die een dag lang vaststaan. Dat kost voor één vrachtwagen ongeveer 5000 euro per dag. Bovendien krijgen mensen die werken en wonen aan de andere kant van de grens ineens vertraging als ze naar hun werk te kunnen of naar school willen."

0

0

0

Daar komt bij dat de maatregel volgens Koekkoek niet alleen de gewone burger treft. Het zou ook slecht zijn voor de Nederlandse economie.

"Als we alle Europese landen de vrijheid geven om de interne grenzen te sluiten, dan is Europa geen interne markt meer. Waar ga je als producent dan je goederen verkopen? Juist Nederland is een doorvoerland op de Europese markt. We schaden onze eigen belangen [als we grenscontroles invoeren]."

0

0

0

Adriaan Schout, Europadeskundige bij Instituut Clingendael, nuanceert de uitspraken van Koekkoek. Hij stelt dat de herinvoering van paspoortcontroles helemaal niet zulke negatieve gevolgen hoeft te hebben - als we het slim aanpakken.

Adriaan Schout Europadeskundige bij Instituut Clingendael

"We zien vaak dat er bij crises in de EU direct hele zwartgallige scenario's bijgehaald worden. Ik denk dat we nog lang niet zover zijn dat het echt economische schade gaat opleveren. De Duitsers zullen dat ook dondersgoed weten; ze hebben geloof ik negen buurlanden, daar zijn ze allemaal van afhankelijk."

0

0

0

We hoeven ook niet terug naar de oude, uitvoerige slagboomcontroles bij de grens, vertelt Schout. Er zijn genoeg andere manieren om de grenzen effectief te controleren.

"Ik denk dat het gewone woon-werkverkeer er ook niet zoveel last van zal hebben. Het is niet dat er meteen een slagboom naar beneden moet. We kunnen bijvoorbeeld gaan controleren op specifieke nummerborden, op dichtgeplakte busjes*, enzovoort. En de controles hoeven ook niet allemaal bij de grens plaats te vinden. Bovendien: hindernissen, die horen bij het leven. Ook bij het economische leven."

0

0

0

*Met dichtgeplakte busjes verwijst Schout naar bussen waarin vluchtelingen vaak heimelijk over de grens worden vervoerd. 

Die alternatieven worden op dit moment ook overwogen bij de grens tussen Nederland en Duitsland. Minister Marjolein Faber (Asiel en Migratie) gaat op korte termijn met Duitsland in gesprek over de mogelijkheden om onder andere het vrachtverkeer en het woon-werkverkeer tussen Nederland en Duitsland te ontzien.

Meer weten?

Luister Dit is de Dag (EO) terug als podcast

In Dit is de Dag (EO) gaat presentator Jan Willem Wesselink verder over dit onderwerp in gesprek met Marieke Koekoek, Tweede Kamerlid namens Volt, en Adriaan Schout, Europadeskundige bij Instituut Clingendael. Beluister de uitzending hieronder als podcast. 

Luister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.