Geweld(dad)ig
Is de populaire game GTA te gewelddadig voor kinderen?
6 december 2023 · 15:42
Update: 6 december 2023 · 16:22
In gesprek met
"Miljoenen mensen spelen schietspellen, maar niet al die mensen gaan shootings doen."
"Jonge kinderen, die op de grens zitten van de magische wereld en de realiteit, kunnen het onderscheid niet altijd maken."
"Hij beleeft er veel plezier aan. Je ziet hem genieten en wegblijven van nare levels, want dat trekt hem niet."
"Racen vind ik het leukste. Mensen doodschieten vind ik niet zo leuk."
In het kort
Grote kans dat je weleens van GTA (Grand Theft Auto) hebt gehoord. Het is namelijk een van 's werelds meest populaire games. Dit was ook te zien op YouTube, waar de trailer voor het nieuwste deel binnen 24 uur de best bekeken trailer ooit werd. De game is ook populair onder kinderen, maar moet een kind zich wel begeven in die wereld van feesten, stelen en zelfs moorden?
Wat denk jij?
Speel jij weleens GTA?
Dit is de situatie
Populair maar controversieel
Na meer dan tien jaar is de trailer van de nieuwe Grand Theft Auto (GTA) vrijgegeven. GTA is een van de grootste entertainment-producten ooit. De vorige versie van het spel, GTA V uit 2013, bracht ruim 8 miljard dollar op. Dat is zo'n 5 miljard meer dan de meest winstgevende film ooit.
Artikel gaat verder onder de trailer van GTA VI.
De weergave van deze video vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenWat is GTA?
De nieuwste versie van het spel, GTA IV, komt in 2025 uit.
De game krijgt ook kritiek. Sommigen geven namelijk GTA de schuld van de toename in wereldwijde schietpartijen. Zo legde voormalig Amerikaanse president Donald Trump een verband tussen gewelddadige games en een schietpartij op een middelbare school in Florida. Ook de president daarvoor, Barack Obama, liet onderzoek doen naar het verband tussen games en geweld. Vooralsnog is er nooit bewijs gevonden voor een verband. Die kritiek roept wel de vraag op of GTA geschikt is voor kinderen.
Dit is de discussie
Ongeschikt of leerzaam?
Johan Eikelboom en zijn zoon Tom (11) spelen graag samen GTA. Tom vertelt dat je heel veel kan doen in de game. Racen vindt hij het leukst, maar mensen doodschieten minder. Zijn vader Johan is vooral blij dat Tom zo geniet van het gamen.
“Het is gewoon heel leuk als hij gamet. Dan wordt hij heel blij. Hij doet ook genoeg andere dingen, zoals lezen en sporten. Samen met zijn andere vriendjes zijn ze heel blij en gelukkig. Ik heb de trailer niet helemaal gezien. Het viel nog mee volgens mij.”
Mediapedagoog Jacqueline Kleijer heeft wel de hele trailer gezien. Ze vond hem er spectaculair uitzien. Ze vindt het goed dat Tom doorheeft dat hij mensen neerschieten niet zo leuk vindt en het racen wel. Kleijer betwijfelt wel of dat voor alle kinderen geldt.
"Het is een pittige game, een 18+ game. Er zijn best wel vaak veel kinderen die GTA spelen. Dat vind ik best wel zorgelijk. GTA is een satire op de Amerikaanse samenleving, maar dat beseffen kinderen niet altijd. Er zit veel geweld in, je kan auto's stelen, agenten neerknallen, stripclubs binnengaan en heel slecht omgaan met de prostituees. Wat ik zie is dat jonge kinderen, die op de grens zitten van de magische wereld en de realiteit, dat onderscheid niet altijd kunnen maken."
"Het kan best een verkeerde uitwerking hebben. Ik heb ook weleens een kindje in de klas gehad die zei: 'Ik speel wel GTA, maar ik moet soms echt mijn ogen dichtdoen, want dan vind ik het te spannend'. Dat is natuurlijk niet de bedoeling."
Koen Schobbers is professioneel gamer. Hij vertelt dat GTA veel meer is dan een game: het is een wereld. In die wereld kan je van alles doen, zowel positief als negatief. Dat geldt dus ook voor kinderen.
"In die wereld kan je van alles doen. Je kan de negatieve kant bekijken met schieten, stelen en de stripclubs. Maar je kan ook de positieve kant bekijken met het racen, avontuur, samenzijn, de uitdaging en de skills die je leert door de game te spelen. Er is voor allebei de kanten wat te zeggen."
"Die skills zijn naast de typische zoals taal, samenwerken, omgaan met verlies, contrast zien, strategie. Allerlei zaken die je in je werk ook nodig hebt, kan je leren door te spelen."
Mediapedagoog Jacqueline Kleijer vindt wel dat je niet moet vergeten dat een game anders is dan een film. Naar een film kijk je namelijk, terwijl je in een game de hoofdpersoon bent. Je zit echt in de game, zegt Kleijer.
"Je maakt deel uit van dat verhaal. Als je wat jonger bent, dan kan je een verkeerde identiteitsontwikkeling doormaken. Je kan het vergelijken met als je op veel te jonge leeftijd harde porno kijkt. We vinden het verhaal over geweld vaak ingewikkelder dan als het over seksualiteit gaat. Maar over allebei die onderwerpen moet je goed nadenken als je een ouder bent. Kan het kind dat aan?"
Professioneel gamer Koen Schobbers legt uit dat er geen verband is tussen schietspellen en geweld. Wereldwijd spelen miljoenen mensen schietspellen, maar niet in al die landen zijn er veel schietincidenten. Volgens Schobbers is het vooral belangrijk om naar de thuissituatie te kijken.
"Vanaf de middelbare school gaan kinderen meer grenzen opzoeken, zichzelf ontwikkelen en zich loswurmen van hun ouders. Dan heb je als opvoeder drie opties: het kind mag de game spelen, het mag niet als niemand anders de game speelt of de game in huis halen als de vrienden van je kind het wel spelen."
Vader Johan vertelt dat het gamen zich vanzelf bij hun thuis ontwikkelde, omdat hij zelf ook houdt van gamen.
"Kleine Tom zit ernaast en die rolt er gaandeweg in. We gamen ook samen. Hij beleeft er veel plezier aan en kan goed onderscheid maken. Je ziet hem genieten en wegblijven van nare levels, dat trekt hem niet.”
En wat vindt Tom zelf?
"Ik doe niks fouts, maar soms als mensen vervelend gaan doen kan je ze soms gewoon neerknallen.”
Meer horen?
Luister naar Dit is de Dag
In Dit is de Dag (EO) gaat presentator Joram Kaat in gesprek over GTA met mediapedagoog Jacqueline Kleijer, professioneel gamer Koen Schobbers en met vader Johan en zoon Tom.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassen