Namen verdachten Tweede Wereldoorlog nu online, maar oorlogsarchief zelf niet openbaar
2 januari 2025 · 09:33| Leestijd: 3 min
Update: 2 januari 2025 · 10:24
In het kort
Je kunt nu online opzoeken of jouw familieleden die verdacht werden van samenwerking met de Duitse bezetter in het oorlogsarchief voorkomen. De lijst met namen van mensen die tijdens de Tweede Wereldoorlog werden verdacht van collaboratie is namelijk vandaag door het project 'Oorlog voor de Rechter' gepubliceerd. Het gaat om overleden verdachten die staan vermeld in het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR). Een stap richting meer toegankelijkheid, al blijft het volledige archief voorlopig gesloten.
Wat denk jij?
Ga jij zoeken in het oorlogsarchief?
Aantal reacties: 0
Er is veel gebeurd rond het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR). Dit oorlogsarchief, met dossiers van zo’n 425.000 mensen die van collaboratie werden verdacht, zou op 1 januari helemaal openbaar worden. Het plan was dat iedereen fysieke stukken mocht opvragen en zelfs fotograferen. Nu mag je die stukken alleen bekijken na een officiële aanvraag, en je mag ze alleen overschrijven met potlood – fotograferen of kopiëren blijft verboden.
Daarnaast zouden op 2 januari miljoenen gedigitaliseerde pagina’s online komen. Voor het eerst zou je niet alleen op namen van verdachten kunnen zoeken, maar ook op die van slachtoffers. Maar dat gaat voorlopig niet door.
Nederlanders vinden het wel goede zaak dat oorlogsarchief opengaaat
DIT onderzocht in aanloop naar de openbaarmaking van het archief met DataIM hoe Nederlanders denken over het openbaar maken van de oorlogsarchieven. Daaruit bleek dat 65% het een goede zaak vindt dat het oorlogsarchief opengaat. 19% van de ondervraagden vindt dat de tijd nu nog niet rijp is, maar in de toekomst wel. De overige 16% vindt dat de inhoud van deze archieven voor het brede publiek voor altijd geheim moet blijven.
- Meer over dit onderzoek lees je hier ⬇️
Meer over dit onderzoek lees je hier ⬇️
Eén op drie Nederlanders wil niet stemmen op politicus met foute familie in de oorlog
Privacyproblemen zetten plannen voor oorlogsarchief op pauze
Door een waarschuwing van de Autoriteit Persoonsgegevens over privacyrisico's staat het digitale project van het CABR nu stil. Minister Eppo Bruins (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) heeft dan ook besloten om de opening van het papieren archief uit te stellen. Het online archief zal binnenkort alleen toegankelijk zijn onder strikte voorwaarden, en alleen in de studiezaal van het Nationaal Archief in Den Haag. Vanaf wanneer dat precies kan is onduidelijk, maar waarschijnlijk wordt dat het eerste kwartaal van het jaar. De minister onderzoekt ook of het digitale archief in de toekomst op andere plekken, zoals regionale archieven, toegankelijk kan worden.
Het Nationaal Archief verwacht veel interesse in het CABR en heeft daarom extra plaatsen geregeld in de studiezaal. Het aantal plekken is verhoogd van 108 naar 140. Hiervan zijn 61 plekken speciaal voor bezoekers die het oorlogsarchief willen inzien.
Aan het project Oorlog voor de Rechter werken meerdere organisaties samen, waaronder het Nationaal Archief, het NIOD, het Netwerk Oorlogsbronnen en het Huygens Instituut. Zij digitaliseren het CABR om het archief toegankelijker te maken.
Praat mee
Hoe voel jij je na het lezen van dit artikel? En wil je nog iets kwijt?
Kijk Dit is de Kwestie terug
De groep nabestaanden is groot: miljoenen Nederlanders hebben wel een familielid dat na de Tweede Wereldoorlog verdacht werd van het samenwerken met de Duitsers. Omdat ze bijvoorbeeld iemand hadden verraden, lid waren geweest van de NSB of in het Duitse leger hadden gediend.
In Dit is de Kwestie (EO) ging Margje Fikse eerder, in een tweeluik, over dit onderwerp in gesprek. Bekijk deel één hieronder.
Wil jij de aflevering liever streamen? Klik hier om de aflevering te bekijken via NPO Start. Deel twee kun je hier bekijken.
