Steeds minder kinderen geboren in Nederland, welke gevolgen heeft dat?

Minder baby's, maar meer inwoners

Hoeveel baby's zijn er bij jou in de straat geboren afgelopen jaar? Meer dan in 2022? Dan is jullie straat een uitzondering, want op de meeste plekken in Nederland daalde het aantal geboortes vorig jaar. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Toch is het aantal mensen in Nederland vorig jaar met ongeveer 140.000 gegroeid. Dat klinkt veel, maar het is minder dan de groei van ruim 221.000 mensen in 2022. Alle extra mensen die erbij zijn gekomen, zijn eigenlijk mensen die vanuit andere landen naar Nederland zijn verhuisd. Er zijn namelijk meer mensen gestorven dan er baby's zijn geboren.

2024

De dalende cijfers houden aan: ook in het eerste half jaar van 2024 is de Nederlandse bevolking minder hard gegroeid dan het jaar ervoor. Van januari tot en met juni groeide het aantal inwoners met 39.000 mensen naar 17,98 miljoen inwoners, vertelt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Een jaar eerder was dat 52.000 in dezelfde periode. 

Groei gaat langzamer

Het CBS denkt dat de groei van de bevolking in Nederland de komende jaren langzamer zal gaan. Aan het eind van dit jaar zijn er waarschijnlijk 18 miljoen mensen in Nederland en in 2037 misschien 19 miljoen. Dit betekent dat Nederland minder snel zal groeien dan eerst. Dat heeft invloed op verschillende regio's, want de ene streek groeit juist, terwijl de ander krimpt.

Hoeveel inwoners telt Nederland naar verwachting in 2060? Artikel gaat verder onder de video.

Weinig aanwas, en nu?

Er worden in Nederland minder kinderen geboren en we worden met z'n allen ouder. Het bevolkingsaantal stijgt nog wel, maar dat komt vooral door immigratie. Welke gevolgen heeft dit allemaal voor de Nederlandse maatschappij?

Demograaf Jan Latten maakt zich zorgen. In Geld of je Leven (EO) legt hij uit dat als er nu weinig kinderen worden geboren, het over twintig jaar misschien een probleem wordt om de pensionado's op te volgen. Terwijl er wel een opvolger moet komen als bijvoorbeeld de huisarts met pensioen gaat.

Volgens Latten ligt het aantal kinderen nu al onder het niveau voor vervanging en gaat dit alleen nog maar verder naar beneden. Het tekort, wat we nu soms al hebben, wordt dus nóg groter. Zeker als je bedenkt dat de nieuwe generatie ook nog vooral parttime wil gaan werken. Hoe minder kinderen nu, hoe meer het straks gaat knellen, zegt Latten.

000

scherm sluiten

000

Jan Latten

Demograaf

"De overheid zorgt er onbedoeld voor dat jongeren minder kinderen krijgen. De tekorten op de woningmarkt hebben te maken met beslissingen van de overheid. Onbedoeld hinderen ze nieuwe generaties bij de beslissing om nakomelingen te krijgen. Dat is weer nadelig voor die nieuwe generaties straks. Stel dat je geen kinderen hebt, wie gaat je dan straks verzorgen? Wie komt er als mantelzorger? Op dit moment hebben we 20% kinderlozen in de bevolking. Dat wordt moeilijk, die hebben geen kleinkinderen die ze gaan opzoeken."

000

Dat er minder kinderen worden geboren, zorgt dus voor nog meer problemen op de arbeidsmarkt. Er zijn simpelweg veel te weinig handjes om al het werk te doen wat er gedaan moet worden. Volgens hoogleraar arbeidsverhoudingen Paul de Beer zou arbeidsmigratie op korte termijn een oplossing kunnen zijn. Alleen die oplossing is slechts tijdelijk en bovendien is de vraag hoe goed die werkt.

000

scherm sluiten

000

Paul de Beer

Hoogleraar arbeidsverhoudingen

"Bij kinderen die geboren worden moet je een jaar of twintig wachten tot ze kunnen toetreden tot de arbeidsmarkt, terwijl arbeidsmigranten gelijk kunnen bijdragen aan Nederland. Maar het is hooguit een tijdelijke oplossing, omdat arbeidsmigranten ook een keer oud worden en met pensioen gaan. Bovendien, als ze langer blijven is er een kans dat ze een gezin vormen en kinderen krijgen. Die gaan een keer naar school, wat weer leidt tot extra uitgaven van de collectieve voorzieningen."

000

000

scherm sluiten

000

"Als je het puur economisch bekijkt, zijn arbeidsmigranten die tijdelijk komen werken en geen partner hier naartoe halen of kinderen krijgen, het meest gunstig. De vraag is hoe realistisch het is dat alle arbeidsmigranten binnen een paar jaar weer vertrekken."

000

SGP-leider Chris Stoffer wil iets doen om de trend te doorbreken. Hij vindt het belangrijk dat er weer echt gezinsbeleid gemaakt gaat worden. Volgens Stoffer is het huidige beleid er alleen maar op gericht dat iedereen maximaal de arbeidsmarkt op gaat. Dat zegt hij aan tafel bij Op1 (EO).

000

scherm sluiten

000

Chris Stoffer

SGP-leider

"Wij willen dat mensen weer de stabiliteit krijgen om een gezin te stichten. Ten eerste door te zorgen dat de woningmarkt weer stabiel wordt. En daarnaast is het zo dat het geld dat we nu in gezinnen stoppen, allemaal naar de kinderopvang gaat. Wij zeggen: breng dat naar de gezinnen zelf. Een kinderbijdrage, die deels inkomensafhankelijk is, maar ook leeftijdsafhankelijk. De lagere leeftijden krijgen meer, zodat zij ook gewoon de keuze kunnen maken om binnen het gezin zorg en arbeid goed te verdelen."

000

Luister onze podcast

Ben je benieuwd naar het hele gesprek in Geld of je Leven (EO)? Luister hieronder naar de podcast, waarin presentator Jan Willem Wesselink het onderwerp bespreekt met demograaf Jan Latten en hoogleraar arbeidsverhoudingen Paul de Beer.

Bekijk onze uitzending

InOp1 (EO) praatte demograaf Jan Latten verder over het dalende geboortecijfer. Aan tafel schoof ook SGP-leider Chris Stoffer aan, net als Marloes de Vries, die bewust gekozen heeft niet aan kinderen te beginnen. Bekijk hieronder de uitzending (vanaf 31.32).

• Wasbare luiers goor en onhandig? Valt reuze mee, zegt deze moeder

  Wasbare luiers goor en onhandig? Valt reuze mee, zegt deze moeder