Goed idee of onnodig pamperen?
Wasbare luiers goor en onhandig? Valt reuze mee, zegt deze moeder
17 december 2023 · 07:00
Update: 18 december 2023 · 10:40
In gesprek met
Ojanne Chang
Moeder die was wasbare luiers gebruikt en gemeenteraadslid voor D66 in Heerenveen
"Het is raar als je aan de ene kant duurzaam wil zijn, maar aan de andere kant heel veel afval hebt."
Raymond Gradus
Hoogleraar bestuur en economie van de publieke sector
"Ik zou mensen die luiers willen wassen, willen aanbevelen om een hele moderne wasmachine te hebben, want het kost heel veel energie."
In het kort
Baby's poepen en plassen en leveren daarmee maar liefst 25 kilo afval per maand aan luiers op. Tenminste, als ze wegwerpluiers dragen. Om die reden geven steeds meer gemeenten subsidie voor wasbare luiers. Is het spel uit voor de wegwerpluiers?
Wat denk jij?
Zou jij wasbare luiers gebruiken bij je baby?
Dit is de situatie
Hoe werken wasbare luiers?
Veel mensen kennen niks anders dan de wegwerpluier. Bijna elke ouder zal het wel herkennen dat je één keer in de zoveel tijd naar de drogist moet om een pak van die luiers te halen. Omdat dat erg veel afval oplevert en geld kost, zijn de laatste jaren wasbare luiers steeds meer in trek. Ze zijn gemaakt van katoen, wol, bamboe of andere materialen en kunnen na gebruik in de wasmachine worden gewassen. Om te voorkomen dat er poep in je wasmachine komt, worden inlegvelletjes gebruikt, die je met poep en al kunt weggooien. Om de luier heen zit een plastic overbroekje, die vaak een vrolijk patroontje heeft.
In sommige gemeenten kun je nu subsidie aanvragen om wasbare luiers aan te schaffen. In Heerenveen, bijvoorbeeld, geven ze vanaf 1 januari die subsidie. Het wordt ‘de bofkontjesregeling’ genoemd. Ouders kopen dan een luierpakket voor de hele luierperiode voor 1000 euro. De gemeente betaalt daar vervolgens 500 euro van terug.
Dit is de discussie
Is de wasbare luier een succes?
Moeder en gemeenteraadslid Ojanne Chang is zelf gebruiker van de wasbare luiers. In Dit is de dag (EO) deed ze een pleidooi.
“Het is ontzettend logisch om je afval niét te maken. Zeker als je een baby krijgt, zie je je afvalberg groeien. Het is raar als je aan de ene kant duurzaam wil zijn, maar aan de andere kant heel veel afval hebt.”
Veel mensen denken dat het heel veel gedoe is, maar volgens Chang valt dat wel mee. Subsidie voor de luiers, zoals dat in Chang's woonplaats Heerenveen binnenkort het geval is, is een goed idee, vindt ze:
"Het is een gerenommeerd merk, want goedkoop is duurkoop, en je wil ze ook met plezier kunnen gebruiken. We hebben één leverancier die de begeleiding doet, want er zijn ook moeilijke momenten waarop je als ouder denkt: hoe moet dít nou weer?"
Zijn wasbare luiers wel duurzamer?
Eén van de argumenten om de wasbare luiers te gebruiken is duurzaamheid. Je kunt ze heel vaak gebruiken, waardoor je niet meerdere luiers per dag in de kliko gooit. Maar zijn ze eigenlijk wel duurzamer dan wegwerpluiers? Raymond Gradus, hoogleraar bestuur en economie van de publieke en non-profit sector aan de VU in Amsterdam, is kritisch.
“Ik zou mensen die luiers willen wassen, willen aanbevelen om een hele moderne wasmachine te hebben, want het kost heel veel energie.”
Luiers moeten natuurlijk wel heet worden gewassen, op minstens 60 graden, wat ook weer slecht voor het milieu is. Zeker bij een wat oudere wasmachine, die niet zo energiezuinig is, kan het ook erg slecht voor het milieu zijn. Dat kan namelijk vier keer zoveel energie zijn dan een wasje van 30 graden. Een andere optie, namelijk het recyclen van wegwerpluiers, heeft ook weer grote nadelen, zegt hij, want dan komen er medicijnresten in het oppervlaktewater terecht. Dit komt overigens vooral door incontinentiemateriaal en niet door luiers voor baby's.
Als je puur naar de luiers voor baby's kijkt, is het echter wél goed voor het klimaat. Dat berekende CE Delft in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Sterker nog, als je wasmachine goed gevuld zit en het gebruik is gemiddeld en je gebruikt ook nog eens geen droger, kan het 82% impact schelen.
De onderzoekers gaven een aantal aanbevelingen, die je hieronder kunt lezen.
- Ook als een huishouden geen zuinige apparatuur heeft, zorgen wasbare luiers voor een lagere klimaatimpact dan eenmalige luiers (zelfs wanneer deze gerecycled worden). De impact kan verder verlaagd worden door te zorgen voor een hoge belading van de machines.
- Als een huishouden zuinige apparatuur heeft en de luiers apart wast, is de klimaatimpact lager dan eenmalige luiers (ook bij recycling). Het apart wassen van de luiers verhoogt de klimaatimpact wel aanzienlijk.
- Het drogen van alle luiers met een onzuinige droger verhoogt de klimaatimpact tot boven die van eenmalige luiers die gerecycled worden. Bij een onzuinige droger is het daarom raadzaam om zo veel mogelijk aan de lijn te drogen.
- Als een huishouden drie maanden lang wasbare luiers gebruikt bij optimaal wasgedrag, is de klimaatimpact hetzelfde als bij drie maanden lang het gebruik van eenmalige luiers die gerecycled worden. Als de wasbare luiers dus langer dan drie maanden gebruikt worden, wordt het klimaatvoordeel groter. Anderzijds is het zo dat het kort gebruiken van nieuwe wasbare luiers (< 3 maanden) zelfs bij duurzaam wasgedrag resulteert in een hogere klimaatimpact dan eenmalige luiers die gerecycled worden.
Ojanne Chang voegt overigens toe dat het maken van wegwerpluiers ook veel klimaatimpact heeft. De grootste verkoper van luiers in Nederland, Kruidvat, ziet dit ook en bracht klimaatneutrale luiers op de markt. Ed van de Weerd vertelde dat in september 2022 in de podcast Geld of je leven (EO) aan presentator Jeroen Smit.
"Ik wil dat in 2030 alle luiers klimaatneutraal zijn. De milieubelasting is te hoog."
Van de Weerd vertelde dat de luiers bewust prominent in het schap worden gelegd. Het bedrijf neemt daarmee een risico, zegt hij, want misschien mislukt het wel en dan kost het het bedrijf veel geld.
Dit is de uitzending
Dit is de Dag
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassen