verkiezingen betekenis wilders jetten d66 pvv. — © ANP

Welke partijen gaan de samenwerking aan? 'Gefluister over ChristenUnie'

vandaag · 14:22| Leestijd:4 min

Update: vandaag · 14:26

Geschreven doorMerel Haisma

In dit artikel aan het woord

Gerard BeverdamParlementair journalist

"In de wandelgangen wordt wel weer gefluisterd over de ChristenUnie."

Chris AalbersJournalist

"Een PVV-coalitie komt er gewoon niet."

Wim VoermansHoogleraar Staats- en Bestuursrecht

"Liever nu een paar dagen verliezen, anders wordt het rommelig."

Josse de VoogdSociaal geograaf

"Voor de bühne zal eerst voor iets anders gepleit worden."

In het kort

De stemmen zijn geteld, de kaarten liggen op tafel: D66 en de PVV zijn de grootste partijen van Nederland. Maar wat betekent dat eigenlijk? Komt er nu snel een nieuw kabinet, of moeten we maandenlang wachten door overleg en gekibbel?

Wat denk jij?

Maak jij je druk over hoe lang het duurt voor er een nieuwe regering is?

Ja, ik wil gewoon dat er geregeerd wordtNee, laat ze rustig onderhandelenIk weet het niet

Dit is de situatie

Moeilijkste formatie in jaren

Na weken van debatten, peilingen en campagnebeloften was het op 29 oktober zover: Nederland koos een nieuw parlement. De uitslag zorgde meteen voor opschudding. D66 en de PVV eindigden vrijwel gelijk: allebei rond de 26 zetels. Dus niemand heeft een duidelijke meerderheid, en er moet weer worden gepuzzeld.

Volgens de NOS wordt het een van de moeilijkste formaties in jaren. De verschillen tussen partijen zijn groot en het vertrouwen is laag. Toch is er ook iets positiefs: veel mensen gingen stemmen, ruim 82 procent. Dat laat zien dat we onze democratie nog steeds belangrijk vinden, ook al is de politiek soms vermoeiend.

Meer van DIT? Ontvang de gratis nieuwsbrief

Lees onze privacyverklaring.

De verwachting is dat het formeren van een nieuw kabinet maanden gaat duren. Voor kerst komt er geen regering, verwachten experts. En zij vinden dat niet per se slecht: liever rustig en zorgvuldig, dan snel en rommelig.

Tegelijk voelen veel mensen ongeduld. Want wie moet er nu gaan regeren, en met wie? Bijna niemand wil met Wilders samenwerken. D66 lijkt daardoor de logische spil te worden, maar ook daar is onduidelijkheid.

Dit is de discussie

Wat beteken de uitslag van de verkiezingen?

Spanning heerst niet alleen in Den Haag, maar ook in de huiskamers. Want wat zullen de gevolgen van deze verkiezingen zijn voor ons dagelijks leven? Volgens hoogleraar Bestuursrecht Wim Voormans is het zaak om kalm te blijven, zegt hij bij Dit is de dag (EO).

Wim Voermans
Hoogleraar Staats- en Bestuursrecht
"Laat de kiesraad eerst officieel vaststellen wie de winnaar is, anders wordt het rommelig. Dat blijft gedurende de hele formatie een probleem. Een kabinet voor kerst gaat echt nooit lukken. Dus liever nu een paar dagen verliezen en half april een nieuw kabinet."

Politiek verslaggever Gerard Beverdam spreekt dagelijks politici en ziet hoe moe iedereen is. Volgens hem is het vooral belangrijk dat partijen niet in paniek raken.

Gerard Beverdam
Parlementair journalist
"Het is een heel intensieve campagne geweest. Je ziet eigenlijk niet meer echt grote partijen; het versplintert steeds meer. In de wandelgangen wordt wel weer gefluisterd over de ChristenUnie. Misschien kunnen zij een centrumrechtse coalitie helpen aan een meerderheid. Deze formatie gaat laten zien of Jetten echt bereid is om rechtsaf te slaan."

Volgens journalist Chris Aalbers begint het politieke spel al voor de eerste onderhandeling start. Maar hij ziet maar één uitkomst.

Chris Aalbers
Journalist
"Een PVV-coalitie komt er gewoon niet, maar je geeft Wilders wel munitie als je hem nu overslaat. Ik vind een minderheidskabinet aantrekkelijk. Over links lukt in ieder geval niet en over rechts kan het wel, maar dat is geen populaire variant in het land. Mensen kunnen fluisteren over de ChristenUnie, maar ik vraag me af of D66 met JA21 wil."

Sociaal geograaf Josse de Voogd kijkt liever naar patronen dan poppetjes. Ondanks wat verschuivingen, vond hij veel voorspelbaar.

Josse de Voogd
Sociaal geograaf
"Het enige wat ik niet had zien aankomen was twee zetels voor 50PLUS. Die komen vooral van NSC. Binnen christelijke partijen is ook verschuiving, terwijl je netto op hetzelfde uitkomt. Voor de bühne zal eerst voor iets anders gepleit worden, maar ik zie toch een JA21-GroenLinks-PvdA-combinatie, want die zitten meer in hetzelfde vaarwater als D66."