Jetten kan de eerste D66-premier worden, maar misschien wel in een ‘knei­ter­rechts’ kabinet

D66 (waarschijnlijk 26 zetels) zou als middenpartij een schakel kunnen zijn tussen de centrumrechtse partijen VVD en CDA enerzijds en GroenLinks-PvdA, die meer aan de linkerkant staat. VVD-leider Yesilgöz gaf in de campagne echter veelvuldig aan dat ze regeren met GroenLinks-PvdA niet ziet zitten.

Geen meerderheid: maar kan D66 met JA21?

Met z’n drieën (D66, VVD, CDA) hebben de partijen geen meerderheid, dus er zal toch echt een vierde – en misschien wel vijfde partij bijmoeten. Er wordt wel eens gewezen naar de rechtse partij JA21. Dat zou moeilijk zijn voor Jetten, denkt Wouters: "Hij wordt dan de eerste D66-premier en moet hij kneitterrechts beleid gaan uitvoeren. Dat is killing."

D66-stemmers zullen lang niet allemaal blij zijn met zo’n kabinet. "De gemeenteraadsverkiezingen komen eraan (op 18 maart 2026, red.) dus als je niet je eerste verkiezingen keihard wil verliezen, moet je niet je hele progressieve agenda offeren omdat je met de VVD en JA21 moet regeren. Jetten zal er alles aan gelegen zijn om GroenLinks-PvdA binnen te trekken."

Niet over links

Dit kan allemaal een soort uithoudingsspel opleveren: gaan de onderhandelaars van D66 eerst toegeven om toch maar over rechts te gaan, of gaan de onderhandelaars van de VVD eerst toegeven om toch maar over links te gaan? Raymond Mens – voormalig hoofd communicatie van de VVD en ook vaste gast in De Spindoctors – denkt dat dat laatste niet gaat gebeuren. "De reden ervoor is heel simpel: het was het enige argument van Yesilgöz in de laatste paar weken campagne."

Julia Wouters

van de podcast De Spindoctors

"De gemeenteraadsverkiezingen komen eraan dus als D66 niet de eerste verkiezingen keihard willen verliezen, moeten ze niet hun hele progressieve agenda offeren omdat ze met de VVD en JA21 moeten regeren."

Nog een variant: een minderheidskabinet

Nog een derde optie is een zogenoemd minderheidskabinet. D66, VVD en CDA zouden dan een regering vormen, zonder nog een vierde partij. Ze kunnen dan niet rekenen op een meerderheid van de zetels in de Tweede Kamer en moeten dan bij elk voorstel steun zoeken bij andere partijen. Dit is staatsrechtelijk een optie, maar het is wel heel zeldzaam in Nederland. Als de oppositie het wil, kunnen ze het kabinet dan op elk moment naar huis sturen.

Dit maakten we ook

• Nek-aan-nek-race: wat als D66 en de PVV evenveel zetels krijgen?

  Nek-aan-nek-race: wat als D66 en de PVV evenveel zetels krijgen?

• Hoe ervaren moslims deze verkiezingen? 'Geen plek voor mij'

  Hoe ervaren moslims deze verkiezingen? 'Geen plek voor mij'