(Duur)zaam?
Tony’s Chocolonely krijgt kritiek: klopt het verhaal wel dat ze vertellen?
7 november 2023 · 13:15
Update: 13 november 2023 · 14:55
In gesprek met
"Tony's Chocolonely voegt geen waarde toe in het land van oorsprong."
"We willen de industrie van binnenuit veranderen."
In het kort
Niets is zo lekker als chocolade. En als je naast je smaakpapillen ook je geweten wil strelen, pak je in de winkel een reep van Tony’s Chocolonely. Of toch niet?
Wat denk jij?
Let jij op duurzaamheid als je chocolade koopt?
Dit is de situatie
Is Tony's Chocolonely 100% slaafvrij?
In Nederland eten we elk jaar ongeveer drie kilo chocolade per persoon. De meeste van die cacao komt van kleine boeren in West-Afrika, die vaak niet meer dan twee dollar per dag verdienen. De organisatie International Child Support (ICS) berekende dat er alleen al in West-Afrika ongeveer 1,8 miljoen kinderen werken op cacaoplantages. De documentaire The Dark Side of Chocolate laat zien dat kinderen soms voor slechts 250 dollar worden verkocht aan zulke plantages.
Tony’s Chocolonely is opgericht om het wél goed te doen voor de boeren en de missie luidt ook: ‘samen maken we chocolade 100% slaafvrij’. De gekleurde chocoladerepen vallen enorm op in het snoepvak en zijn een stuk duurder, maar dat is allemaal voor een goed doel. Toch? Daar worden nu vraagtekens bij gezet: is hun chocolade wel zo duurzaam?
Waar staat Tony's Chocolonely voor?
Het doel van Tony's Chocolonely is om 100% slaafvrije chocolade de norm te maken. Dat zeggen ze te doen door bewustzijn te creëren, het goede voorbeeld te zijn en te inspireren tot actie.
In 2021 is Tony’s Chocolonely van de Slave Free Chocolate list gehaald vanwege hun samenwerking met Barry Callebaut. Nu klinkt er opnieuw kritiek. Volgens duurzaamheidscollectief Just Enough pakt Tony’s Chocolonely armoede niet bij de kern aan.
Dit is de discussie
Alleen symptoombestrijding?
Maak je verschil door in het schap voor Tony’s Chocolonely te kiezen of niet? In Geld of je Leven (EO) legt Matthias Olthaar van Just Enough uit waarom hij denkt van niet. Hij stelt dat Tony’s Chocolonely kinderarbeid en slavernij bestrijdt, maar niet de onderliggende armoede aanpakt.
“Als je die armoede wil aanpakken, dan moet je werken aan industriële en economische ontwikkeling. Nu komt ongeveer 6% tot 11% van wat wij betalen voor een chocoladereep terecht in het land van oorsprong. Als je zorgt dat de hele reep in Ghana of Ivoorkust wordt gemaakt, blijft minstens 70% van wat de klant betaalt in het land van oorsprong.”
“Tony’s voegt geen waarde toe in die landen van oorsprong. Dat heeft ook te maken met de samenwerking met Barry Callebaut, één van de grote drie chocoladereuzen. Er zijn chocoladebedrijven die hun chocolade deels of volledig in het land van oorsprong maken, maar Barry Callebaut is typisch een bedrijf dat dat niet snel of misschien nooit zal doen.”
Aan de andere kant gelooft Tim de Broekert van Tony’s Chocolonely wel dat hun inspanningen verschil maken. Een toename in werkgelegenheid, waar Just Enough voor pleit, is volgens De Broekert slechts één van de oplossingen.
“Een van de manieren om armoede te bestrijden is door daar meer werkgelegenheid toe te voegen. Daar zijn we ook deels mee bezig. We bewerken bijvoorbeeld onze cacaoboter in Ivoorkust. Dat zijn wat ons betreft tijdsintensieve manieren voor de lange termijn. Wij zien dat er door de prijs van leefbaar inkomen te betalen aan cacaoboeren, dus echt een hogere prijs, een eind gaat komen aan armoede. Dus we kunnen het ook op een andere manier oplossen.”
Volgens Tim de Broekert heeft de samenwerking met de chocoladeverwerker Barry Callebaut een doel. Tony’s Chocolonely wil door die samenwerking aan de industrie laten zien dat verandering mogelijk is.
“Tony’s wil de norm in de industrie van binnenuit veranderen. Het is voor Tony’s een hele bewuste keuze om met ‘s werelds grootste chocoladeverwerker Barry Callebaut te werken. We kunnen daarmee aan andere merken laten zien, dat het mogelijk is om met een grote verwerker op een eerlijke manier samen te werken. Iets waarvan grote merken zeggen het niet mogelijk is. Bij Barry Callebaut heeft Tony’s namelijk een eigen lijn en chocoladetank, waar de traceerbare bonen volledig gescheiden van de rest over heen gaan. Daarnaast heeft Barry Callebaut de capaciteit om Tony’s Open Chain initiatief op te schalen, wanneer zij nieuwe missiepartners aansluiten. Met Barry Callebaut als partner kan Tony’s een eerlijk alternatief systeem bieden voor de hele cacao-industrie, om samen de norm in de industrie te veranderen.”
Matthias Olthaar vraagt zich af of het haalbaar is om de chocolade-industrie te veranderen. Hij stelt dat de aanpak van Tony’s Chocolonely alleen ‘symptoombestrijding’ is. Zolang landen alleen ruwe grondstoffen leveren en geen eindproduct produceren, blijven ze gevangen in armoede.
“Waar je beter voor kan zorgen is dat de chocoladeketen transparant is. Bij kleine chocoladebedrijven zie je dat ze veel beter weten wie hun leveranciers zijn. Ze kennen hun namen, levens en gezinnen. Vanwege die persoonlijkheid ben je veel sneller geneigd om ze beter te behandelen. Als consument kunnen we nu ook al daarvoor kiezen.”
Tim de Broekert merkt bij Tony’s Chocolonely juist wel vooruitgang. Het percentage kinderarbeid is gedaald tot onder de 5%, terwijl het industriegemiddelde ongeveer 50% is. Door zich te richten op industrieverandering wil Tony’s Chocolonely het verschil maken:
“We hebben onze manier van werken open source gemaakt, zodat andere merken ook kunnen stappen. Dat hebben onder andere Ben & Jerry’s en Albert Heijn onlangs gedaan. Daarmee werk je echt aan industrieverandering.”
“Wij zijn een relatief kleine speler. De grote jongens moeten echt mee gaan doen. En wij willen dus laten zien dat het mogelijk is.”
Wat denk jij?
Dit is het debat
Luister het hele gesprek in Geld of je Leven (EO) hier terug:
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassen