Wordt stroom in de avond duurder? Net­be­heer­ders pleiten voor spitsheffing

Netbeheerders pleiten voor spitsheffing

Het stroomnet kan het hoge verbruik tijdens de spitsuren (van vijf uur 's middags tot negen uur 's avonds) op dit moment nauwelijks nog aan. Eerder deden netbeheerders al de oproep aan huishoudens om hun wasjes op andere uren te draaien, maar die vrijwilligheid zet op dit moment geen zoden aan de dijk. Een prijsprikkel zou hierbij moeten helpen, denken onder andere Stedin en Enexis.

Volgens netbeheerders kan een verhoging van de prijzen tijdens de avonduren zorgen voor lagere investeringen in het stroomnet, waardoor de energierekening uiteindelijk lager wordt. Vorig jaar oktober berekende de branchevereniging Netbeheer Nederland bijvoorbeeld dat een flexibel tarief tot een besparing van zo’n 30 miljard kan leiden.

Het voorstel van de netbeheerders is voorgelegd aan de Autoriteit Consument en Markt (ACM). De toezichthouder zal hierover een besluit nemen.

Energiearmoede

Maar het plan van de netbeheerders werd in dezelfde week gepresenteerd als de voorspelling van TNO, de Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek. Zij berekenden dat in het ergste geval 650.000 mensen in 2025 in energiearmoede raken door de stijgende energieprijzen. In de laatste maanden is de internationale gasprijs weer flink gestegen, en stroomprijzen stijgen mee.

Hierdoor hebben steeds meer mensen weer moeite met het betalen van hun energierekening. Volgens TNO kan het aantal huishoudens dat in 2025 door de hoge energieprijzen in de financiële problemen komt, zelfs boven het hoge niveau van de energiecrisis uit 2023 stijgen. Dit omdat er toen toen steunmaatregelen van kracht waren die er nu niet meer zijn: de energietoeslag en het prijsplafond.

Wordt stroom in de avond duurder?

In de context van de al stijgende prijzen rijst de vraag: moeten de kosten in die spitsuren écht nog meer omhoog?

Tweede Kamerlid BBB Henk Vermeer is niet heel enthousiast, zo laat hij weten in Dit is de Dag (EO):

000

scherm sluiten

000

Henk Vermeer

Tweede Kamerlid BBB

"Er zijn huishoudens die door hun werk- en privépatroon niet anders kunnen dan veel stroom gebruiken in de avond. Niet iedereen heeft een wasmachine die je op afstand kunt bedienen, of die je kunt inplannen."

000

Vermeer stelt voor de prijzen juist te verlagen in de daluren, in plaats van te verhogen in de spitsuren. Dat zou moeten lukken, als de energietransitie goed doorzet.

000

scherm sluiten

000

"Als je de pieken duurder maakt dan het huidige tarief, lopen de kosten nog verder op. We moeten de prijzen juist verlagen om op het goede moment stroom te gebruiken. Dat lijkt me een betere prikkel dan iemand die geen kansen heeft om op de juiste momenten stroom te benutten, meer te laten betalen."

000

De BBB'er heeft een andere oplossing:

000

scherm sluiten

000

"Ik ben heel erg voor het isoleren van huizen. Meer dan de helft van de prijs van energie wordt op dit moment veroorzaakt door belastingen en netwerkkosten. Daar moeten we aan gaan werken. Met alle netcongestie [dat betekent dat de maximale capaciteit van het stroomnet is bereikt, red.] die we nu hebben, zullen we eigenlijk een pauze moeten inlassen om nog meer weersafhankelijke stroom dat net op te jagen. En we moeten kijken of we niet meer kunnen inzetten op geothermie."

000

Tweede Kamerlid GroenLinks-PvdA Suzanne Kröger begrijpt de oproep van de netbeheerders. Vroeger was het heel normaal dat er op bepaalde tijdstippen andere tarieven golden, geeft ze aan. Toen betaalde je 's avonds juist minder voor stroom, maar omdat we nu meer afhankelijk zijn van zon- en windenergie, veranderen de 'spitsuren'.

000

scherm sluiten

000

Suzanne Kröger

Tweede Kamerlid GroenLinks-PvdA

"Ik snap een dal- en piektarief, maar ik denk dat je het heel duidelijk en overzichtelijk moet houden voor mensen. Het tarief moet bijvoorbeeld niet per halfuur gewisseld worden."

000

Kröger benadrukt vooral dat het belangrijk is om veel in duurzame energie te investeren.

000

scherm sluiten

000

"Duurzame energie kan kosten drukken, als je je net goed op orde hebt. Die investering om een duurzaam, schoon systeem te hebben kost veel geld, maar het niet doen kost nog veel meer. Volgens mij is iedereen – kijkend naar de huidige geopolitieke context – het met elkaar eens dat we écht af moeten van fossiele brandstof. Op dit moment wordt de prijs bepaald door duur gas, dus we moeten zorgen dat we snel meer duurzame energie opwekken. Ik zie dat allerlei voorstellen, onder andere door de heer Vermeer, geblokkeerd worden in Den Haag. Dat is echt eeuwig zonde."

000

Het GroenLinks-PvdA-Kamerlid vindt dat de overheid zich beter moet voorbereiden.

000

scherm sluiten

000

"We moeten zorgen dat we voorbereid zijn op die prijspieken die komen. Het is nu een uitermate wankele geopolitieke situatie, dus het is belangrijk dat we wat klaar hebben staan. Ik maak me er grote zorgen over dat dit kabinet de boel eigenlijk niet op orde heeft. We hadden echt vaart moeten maken met het isoleren van huizen. Er moet veel geld voor uitgetrokken worden zodat alle mensen in energiearmoede goed geïsoleerde huizen wonen."

000

Luister Dit is de Dag terug als podcast

In Dit is de Dag (EO) gaat Tijs van den Brink verder over dit onderwerp in gesprek. Beluister de uitzending hieronder als podcast. 

Luister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.

• Supermarkten maken noodplannen voor grote ramp, oorlog of stroomstoring

  Supermarkten maken noodplannen voor grote ramp, oorlog of stroomstoring

• Heb jij zonnepanelen? Binnenkort kan je geld verdienen door stroom te delen

  Heb jij zonnepanelen? Binnenkort kan je geld verdienen door stroom te delen