Samen geloven
Wat doe je als je pleegkind in iets anders gelooft dan jij?
11 augustus 2023 · 08:40
Update: 14 augustus 2023 · 07:49
In gesprek met
Brenda Bartelink
Onderzoeker bij de Rijksuniversiteit Groningen
"Op het moment dat kinderen automatisch meegaan in het geloof van pleegouders, kan dat spanningen oproepen in de relatie met hun eigen ouders."
Dorien Keurentjes
Gezinshuisouder
"Wij steken niet onder stoelen of banken wat onze overtuiging is."
Petra Wilbrink
Matcher bij pleegzorgorganisatie Triade Vitree
"Ieder gezin is uniek, en een match gaat niet altijd op alle fronten lukken."
In het kort
Pleegzorg kan al voor alle betrokkenen een emotionele rollercoaster zijn. Maar voeg daar nog eens een flinke dosis religieuze diversiteit aan toe, en je hebt een heuse geloofsachtbaan te pakken. Wat doe je als je pleegkind in iets heel anders gelooft dan jij?
Wat denk jij?
Ik zou er moeite mee hebben als mijn (pleeg)kind in iets anders gelooft dan ik
Dit is de situatie
Islamitische pleegkinderen bij christelijk gezin
Bijna de helft van de pleegkinderen in ons land groeit op in een gezin met een andere levensovertuiging dan die van de biologische ouders. Dat blijkt uit onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen. Zo komen islamitische pleegkinderen vaak in een christelijk gezin terecht. Uit het onderzoek blijkt dat dit soms voor problemen kan zorgen, en dan vooral wanneer de kinderen in de pubertijd komen.
Ongeveer twee derde van de pleegouders in Nederland is christelijk, zo zag het Nederlands Dagblad tijdens onderzoek onder zeven pleegzorgorganisaties. Meer dan de helft van de kinderen met een andere religie die in deze gezinnen geplaatst werd kwam uit een agnostisch of niet-gelovig nest. Een derde had een islamtische achtergrond. Ook hindoeïstische kinderen komen vaak in deze gezinnen terecht.
In meer dan 80% van deze christelijke huishoudens doen de pleegkinderen mee met religieuze gebruiken van hun pleegouders. Zo gaan ze mee naar de kerk, bidden ze voor het eten, lezen ze de bijbel, en sommige kinderen lieten zich ook dopen. Omdat deze rituelen afwijken van die van hun ouders, kan dat conflicten opleveren voor het pleegkind zelf. Maar niet alleen dat: het kan ook zorgen voor onenigheid tussen pleegouders, ouders en het kind.
Dit is de discussie
'Het kan zeker leiden tot problemen'
Hoe gaan pleegouders en pleegzorgorganisaties met dit gegeven om? En moet dat anders?
Petra Wilbrink matcht gezinnen en pleegkinderen bij haar werk, pleegzorgorganisatie Triade Vitree. Voor zo'n match wordt altijd geprobeerd het kind zo goed mogelijk te laten passen bij waar het kind vandaan komt, zegt ze. Het kan soms op de kleinste dingen botsen, legt ze uit bij Dit is de Dag (EO), dingen die voor anderen misschien heel klein kunnen lijken.
In een reformatorisch gezin waar meisjes rokken dragen in plaats van broeken, ontstaat soms een vreemde situatie wanneer de eigen moeder van een pleegkind op diens verjaardag ineens een broek draagt. Dat brengt grotere vraag naar voren: mag het pleegkind nu ook een broek dragen? Dit lijkt iets kleins, maar benadrukt het belang om in gesprek te blijven.
"Het ligt heel moeilijk, want ook niet alle islamieten zijn hetzelfde. Dus je moet een gezin echt heel goed leren kennen. Hoe voed je op, en wat zijn jouw normen en waarden, en wat zijn jouw rituelen, en hoe ziet dat eruit, en wat betekent dat voor jou? Welk betekenis heeft dat in jullie gezin? En hoe uiten jullie dat? Als je het daarover hebt is ieder gezin uniek. En dat gaat niet altijd op alle fronten lukken."
"Je kunt als niet-gelovige niet een ander geloof uit gaan dragen. We hebben het er met ouders dan over: welk deel kunnen jullie dan nog met je kind samen gaan doen? Of is er een oma of een opa of iemand anders die dat kan op zich kan nemen? De vraag is in ieder geval wel om het kind de ruimte te geven voor zijn eigen zoektocht en zijn eigen ontwikkeling."
Brenda Bartelink deed onderzoek naar dit gegeven voor de Rijksuniversiteit Groningen. Ze geeft aan dat ze bij Petra Wilbrink "mooie dingen" terughoort, want ze zag in haar onderzoek dat een mismatch zeker tot problemen kan leiden.
"Als zij meer bezig gaan met wie ben ik, hoe sta ik in het leven, wie hoort bij mij, waar ben ik mee verbonden en ze hebben die verbinding niet met het geloof van afkomst, vaak misschien ook niet voldoende met het gezin van afkomst, kan zo'n kind problemen krijgen in de identiteitsvorming. Dat kan voor mentale stress zorgen, maar ook voor het afwijzen van de pleegouders."
"Het is ook dat er in de matching, maar ook in de begeleiding van die pleeggezinnen, dus niet alleen maar gekeken wordt naar 'afvinklijstjes' waar pleegouders zich aan moeten houden, maar dat er echt een gesprek over is over wat het betekent, en dat er gekeken wordt naar wat het betekent voor het kind in dat gezin."
Bartelink geeft aan dat het heel erg belangrijk is dat er geen keuzes voor de kinderen worden gemaakt die niet meer teruggedraaid kunnen worden.
"Het kind moet zelf de beslissingen nemen die voor hem of haar belangrijk zijn. Dus het laten dopen van een kind zou ik zeker niet aanbevelen."
Dit is haar verhaal
'Wij zorgen ervoor dat ze alles hebben wat ze nodig hebben'
Dorien Keurentjes runt een gezinshuis waarin maar liefst 12 jongeren met uiteenlopende geloofsachtergronden samenleven. Vol overgave, met liefde en vooral onvoorwaardelijk zorgt zij voor deze kinderen. Ze vergelijkt haar zorg voor pleegkinderen met het zorgen voor een baby in de baarmoeder, waar alles draait om faciliteren en groei. "Wij zorgen ervoor dat ze alles hebben wat ze nodig hebben."
Keurentjes geeft aan dat zij en haar man niet onder stoelen of banken steken wat hun overtuiging is: ze zijn christelijk. "Ik hoop dat ze dat merken doordat ik liefheb", zegt ze. En juist op dat punt is ze door het in huis nemen van pleegkinderen ook flink getest. "Kijk, je krijgt kinderen binnen met een trauma. Ze komen allemaal uit een moeilijk gezin. Dat zijn hele heftige thema's, waarom ze uit huis geplaatst worden", legt ze uit. "Onvoorwaardelijke liefde is het belangrijkst Dus ze kunnen alles uitspoken, ze kunnen alles uitvreten en wij blijven staan."
Er wordt ook christelijke muziek gedraaid in huize Keurentjes. Als de kinderen dat niet leuk vinden, kunnen ze hun oordopjes indoen en hun eigen muziek luisteren, zo zegt ze. Maar het is belangrijk om je als pleeggezin te beseffen dat wanneer kinderen bij je in huis komen wonen, je als het ware moet "toestaan" dat de pleegouders er ook wonen, zegt Keurentjes. "Dus wat wij hebben gedaan met belangrijke thema's vanuit hun leven, dan vragen we: zullen we het ook even aan papa vertellen?"
Wat denk jij?
Als ik pleegkinderen zou hebben, zou ik op deze manier rekening houden met hun andere achtergrond en/of religie:
Luister de uitzending van Dit is de Dag (EO) met presentator Tijs van den Brink over pleegkinderen hier terug als podcast:
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassen