Kan je als christen op de PVV stemmen?
16 april 2024 · 07:30| Leestijd: 6 min
Update: 20 september 2024 · 15:00
In dit artikel aan het woord
"Geert Wilders zie ik als een soort profeet: een instrument in de handen van God."
"Ik kan gerust op de eerste rij in de kerk zitten en toch PVV stemmen."
"Je kan als christen absoluut niet bij de PVV uitkomen. Dat sluit ik uit."
"Ik denk niet dat je als PVV-stemmer geen naastenliefde hebt."
"Naastenliefde is niet grenzeloos, het is ook je grenzen aangeven.
“Het is een partij die oproept tot verdeling en haat zaaien."
In het kort
Christenen stemmen evenveel op Geert Wilders als niet-christenen. Wat drijft hen? En hoe rijmen ze hun geloof met een stem op de PVV?
Wat denk jij?
Kan je als christen op de PVV stemmen?
Aantal reacties: 0
PVV wint verkiezingen met overmacht
De Tweede Kamerverkiezingen van 2023 ben je vast nog niet vergeten. Met overduidelijke cijfers werd de PVV van Geert Wilders de grootste. De partij veroverde 37 zetels, gevolgd door GroenLinks-PvdA met 25 zetels. VVD (24), NSC (20) en D66 (9) moesten ook genoegen nemen met veel minder zetels.
In aanloop naar de verkiezingen kwam de PVV in het verkiezingsprogramma met een aantal stevige standpunten. De partij wilde bijvoorbeeld een verbod op islamitische scholen, korans en moskeeën. Ook moest het afgelopen zijn met het dragen van islamitische hoofddoekjes in overheidsgebouwen, vond de PVV.
Wat denk jij?
Quizvraag: Welke gemeente had een stembureau waar maar liefst 73% op de PVV stemde?
Aantal reacties: 0
Het antwoord vind je onderaan het artikel.
Dit vindt NederlandKunnen christenen zich vinden in PVV-standpunten?
DIT, het journalistieke platform van de EO, onderzocht samen met DataIM hoe Nederlandse christenen denken over de PVV, waarom ze daar eventueel op stemmen en de opvattingen die deze partij heeft als het gaat om de islam.
Over het onderzoek
DataIM heeft in opdracht van de EO een vragenlijst afgenomen onder een steekproef van mensen die zichzelf tot het christendom rekenen binnen de Nederlandse bevolking over vier maatschappelijke thema's. De vragenlijst is opgesteld door onderzoekers van de EO; de dataverzameling en data-analyse zijn uitgevoerd door DataIM. Het veldwerk is uitgevoerd in maart 2024.
Voor percentages berekend op de gehele steekproef geldt een foutmarge van ± 3% bij een 95% betrouwbaarheidsniveau. Voor percentages op deelgroepen geldt een foutmarge die afhangt van de grootte van de deelgroep.
Profeet Geert Wilders
Als er nu verkiezingen worden gehouden, stemt 26% van de christelijke kiezers op de PVV, zo blijkt uit het onderzoek. Dat is ruim 1 op de 4 Nederlandse christenen. Ook bij aankomende verkiezingen van het Europees Parlement is de PVV geliefd: daar kan de partij op 21% van de christelijke stemmers rekenen.
Opvallend is dat 30% van de Nederlandse christenen Geert Wilders beschouwt als een profeet met een helder toekomstbeeld. Van de rooms-katholieke kerkgangers deelt zelfs bijna 37% deze mening. Ook onder de gereformeerde kerkgangers is dit het geval: ruim 29% is het hiermee eens.
Verbod op islamitische scholen
Eén van de standpunten van de PVV in aanloop naar die verkiezingen was het invoeren van een verbod op islamitisch onderwijs. Volgens de partij van Wilders is vrijheid van onderwijs belangrijk, maar is er geen plek voor onderwijs dat haaks staat op de belangrijkste uitgangspunten in onze samenleving.
Op basis van artikel 23 van de Grondwet over de vrijheid van onderwijs mag iedereen een school oprichten en deze naar eigen overtuiging inrichten. Zo zijn er bijvoorbeeld islamitische, joodse, rooms-katholieke en protestants-christelijke scholen. Hoewel het wetsvoorstel van de PVV inmiddels van tafel is, vindt 44% van de Nederlandse christenen het een goed idee om islamitische scholen in ons land te verbieden.
Nog groter is de groep christenen (53%) die vindt dat islamitische hoofddoekjes niet meer gedragen zouden mogen worden in overheidsgebouwen. Slechts 29% van de christenen staat positief tegenover het verbieden van moskeeën en 22% vindt dat de koran verboden zou moeten worden.
Toch is er ook weerstand tegen de PVV. Volgens een op de vijf ondervraagden zouden goede christenen niet op de PVV kunnen stemmen. En een ruime meerderheid vindt dat christenen vanuit de opdracht tot naastenliefde niet op een partij moeten stemmen die moslimhaat aanwakkert.
Wilders trok voorstellen weer in
Enige tijd na de verkiezingen trok Wilders drie anti-islamwetsvoorstellen weer in, waaronder het voorstel om islamitisch onderwijs te verbieden. De plannen kregen veel kritiek, er was nooit een Kamermeerderheid voor en met het intrekken ervan gaf Wilders een signaal af aan de andere formerende partijen VVD, NSC en BBB over de vorming van een nieuw kabinet.
Valt het christelijke geloof te rijmen met een PVV-stem?
Als je de standpunten van de PVV naast de Bijbel legt, zou het niet vreemd zijn als je daarbij tegenstrijdigheden ziet. Wat drijft christenen om op de PVV te stemmen? En hoe valt hun geloof te rijmen met een stem op de partij van Geert Wilders?
Peter Frans Koops uit Spakenburg is christen én PVV'er in hart en nieren. Jarenlang was hij de voorzitter van de Spakenburgse Vrijheidspartij (SVP). Hij stond ooit op de kieslijst van de PVV en is een groot bewonderaar van Geert Wilders, zegt hij in Dit is de kwestie (EO).
"Ik zie Geert Wilders als een soort profeet. Hij zegt: 'Kijk uit voor wat de islam werkelijk is, ga dat onderzoeken'. Ik vind hem een instrument in de handen van God. Ik ben niet bang voor de islam. Maar als mijn kleinkinderen later vragen: 'Opa, wat heb jij gedaan om de situatie zoals die nu is, te voorkomen?' Dan kan ik zeggen dat ik echt mijn best heb gedaan om de islamisering te remmen."
Kris van Emden is ondernemer in het Gelderse Kerkdriel, een katholiek bolwerk waar de PVV met overmacht de grootste partij werd. Het christendom betekent voor hem: goed zijn voor iedereen. Op de vraag of 'Nederlanders eerst' een christelijke gedachte is, blijft het even stil.
"Even nadenken, dat is een goede vraag... Hoe rijm je dat met elkaar? Eigenlijk niet. Maar in mijn hoofd zijn kerk en staat gescheiden van elkaar. Ik kan gerust op de eerste rij in de kerk gaan zitten en toch PVV stemmen. Omdat mijn gevoel zegt dat zij het beste voor ons gaan zorgen de komende jaren. Het zou best een beetje kunnen schuren met mijn geloof, maar daar heb ik geen moeite mee. Het mag schuren."
Dominee Jaap Goorhuis maakt zich grote zorgen over de populariteit van de PVV en Geert Wilders. Hij vindt het onvoorstelbaar dat een christen op zo'n partij stemt. Volgens hem is dat zelfs 'zondig'. De dominee uit het Friese Smalle Ee schreef een brief aan het bestuur van de PKN om zijn zorgen te uiten.
"De PVV staat een beleid voor dat volstrekt in strijd is met onze grondwet. De standpunten zijn discriminerend, racistisch en in strijd met het fundamentele recht van godsdienstvrijheid. Christus roept ons op onze naasten lief te hebben als onszelf. Dat betekent dat het begrip naastenliefde centraal staat. Naast woorden als rechtvaardigheid, gelijkwaardigheid en vrede. Als je die begrippen centraal stelt, kan je niet bij de PVV uitkomen. Dat sluit ik uit. Die grens mag je niet over en als christen al helemaal niet."
Maar de ene dominee is de andere niet. Voorganger Chris Bernard van evangeliegemeente Real Life in Leeuwarden stemde bij de verkiezingen voor het eerst op de PVV. Hij vindt dat de toeloop van vluchtelingen naar Nederland bepaalde onderdelen van de samenleving onder druk zetten. Dat de Bijbel staat voor naastenliefde, hoeft volgens hem niet tegenstrijdig te zijn aan het stemmen op de PVV.
"Ik denk niet dat je als PVV-stemmer automatisch geen naastenliefde hebt. Als ik kijk waar de PVV ook voor staat, dan zie ik dat ze zorg hebben voor mensen die het gewoon minder hebben in Nederland. Bij ons in de wijk moeten best veel mensen van een uitkering leven. Wilders wil graag dat mensen met een kleine beurs het wat beter gaan krijgen. Wat mij als christen ook aanspreekt is dat Wilders uitgesproken pro-Israël is."
Dat pro-Israël-standpunt van Wilders is ook iets dat de christelijke Bert Schouwstra aanspreekt. Hij vindt dat de PVV het beste antwoord heeft op de opkomst van de islam en woke in Nederland. Toch was zijn stem op de PVV geen anti-islam-stem, zegt hij in Dit is de Dag (EO).
“Waarom zou ik anti-islam zijn? Ik als christen sta voor naastenliefde. Alleen naastenliefde is niet grenzeloos. Het is ook je grenzen aangeven. En het ongebruikelijke antisemitisme wat zich na 7 oktober in Nederland heeft afgespeeld was voor mij een heel duidelijke grens.”
Predikant Rolinka Klein Kranenburg snapt dat het PVV-standpunt over Israël veel christenen aanspreekt. Maar ze zegt ook dat de PVV meer is dan dat. Klein Kranenburg denkt dat de PVV veel stemmen heeft gekregen omdat de partij de onderbuikgevoelens van mensen aanspreekt.
“Als ik kijk naar de PVV dan zie ik een partij die oproept tot verdeling en haat zaaien. Veel wetsvoorstellen zijn in strijd met onze grondwet. Het is een aantasting van de democratie en een aantasting van mensen in hun waarde laten."
"Als wij met z'n allen meegaan met de PVV, stevenen we langzaam af op een dictatoriale totalitaire staat, waarin juist de joods-christelijke waarden niet meer op de juiste manier worden gewaarborgd. Ik vind het een heel gevaarlijke partij."
Dit is de kwestie (EO)
Benieuwd naar de hele uitzending over dit onderwerp? Kijk dan hieronder naar Dit is de kwestie (EO). En wil je meer afleveringen zien? Ga dan naar NPO Start.
Dit is de Dag (EO)
En wil je het hele gesprek in Dit is de Dag (EO) horen? Luister hieronder naar de podcast, waarin presentator Hans van der Steeg in gesprek gaat met predikant Rolinka Klein Kranenburg en de christelijke PVV-stemmer Bert Schouwstra.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
- Is het oneerlijk dat Geert Wilders geen premier wordt?
Is het oneerlijk dat Geert Wilders geen premier wordt?
- Is er nog toekomst voor de christelijke partijen?
Is er nog toekomst voor de christelijke partijen?
Praat mee
Waarom kan een christen volgens jou wel / niet op de PVV stemmen?
Inloggen bij eo
Super dat je jouw perspectief wil delen! Log in om je reactie te plaatsen.
Door in te loggen bevestig je dat je de Algemene Voorwaarden en Privacyverklaring van de EO hebt gelezen en begrepen.
Hulp nodig?
Check de veelgestelde vragen.
Antwoord quizvraag: Op stembureau Sportpark Rood-Wit in de gemeente Rucphen (Noord-Brabant) stemden 1.109 van de 1.507 mensen op de PVV. Bron: AlleCijfers.nl
Dit artikel hoort bij het programma
Dit is de kwestie