Moet jij je voorbereiden op een wereldoorlog of een enorme ramp?

Voorbereiden op een eventuele oorlog of wereldramp - is dat nodig?

"De legers van de NAVO-landen moeten zich voorbereiden op een nieuw onvoorspelbaar tijdperk", zei de Nederlandse NAVO-admiraal Rob Bauer onlangs op een NAVO-bijeenkomst in Brussel. Die waarschuwing gaf hij niet alleen aan de legers, maar aan de hele samenleving. Hij zei dat er een tijdperk nadert waarin alles op elk moment kan gebeuren: een tijdperk waarin mensen het onverwachte moeten verwachten.

• Hoe groot is die kans op een derde wereldoorlog?

  Hoe groot is die kans op een derde wereldoorlog?

Rondom de Koude Oorlog was Nederland zo'n vijftig jaar lang behoorlijk voorbereid op een ramp of oorlog. Zo waren er door het hele land atoombunkers waarin mensen konden schuilen, waar vanuit vrijwilligers van de Bescherming Bevolking (BB) hulp konden opzetten mocht ‘de bom vallen’ of als we zouden worden aangevallen. Ook werd er veel geoefend op de inzet van burgers bij noodsituaties. Dat bewustzijn is nu compleet verdwenen. We leven al meer dan tachtig jaar in vrede, dus de meeste mensen zijn daar niet zo mee bezig. Toch is er een hele groep Nederlanders die wél rekening houdt met een eventuele oorlog of ramp en heeft al bijvoorbeeld bepaalde items in huis gehaald, mocht plots de ellende uitbreken.

Hoe zou je je voor kunnen bereiden?

Maar dat voorbereiden op een oorlog - is dat absolute noodzaak of je reinste bangmakerij?

Rob de Wijk, hoogleraar internationale betrekkingen, begrijpt het volledig dat mensen bang zijn voor een oorlog. Er is ook zoveel aan de hand in Oekraïne en Rusland en dan zijn er ook nog die dreigingen van Rusland naar de NAVO. Het is dus niet gek dat er gevreesd wordt voor een derde wereldoorlog, zegt hij in Dit is Nederland (EO).

Daarom vindt hij het zeker verstandig om je voor te bereiden:

Rob de WijkHoogleraar internationale betrekkingen

"Ik ben niet zo bang dat Nederland ten prooi valt aan een oorlog of dat er tanks vanuit Rusland naar Den Haag of Amsterdam komen rollen, maar als ze Nederland willen raken, doen ze dat op een andere manier. Ze zullen dan proberen het land te ontregelen en hoe kan dat nou beter dan door bijvoorbeeld het internet plat te leggen? Dus daar moet je dan rekening mee houden. Ik zou adviseren om wat cash in huis te halen, want als het internet het niet meer doet, heb je een probleem en dan kun je niet meer betalen.”

0

0

0

Als er iets misgaat in de wereld, is Anneke Blom daar volledig op voorbereid. Ze heeft thuis een 'prepbunker': een enorme voorraadkast, gebouwd in een koelcel, waarin ze tientallen potjes en pakjes met lang houdbare voeding heeft staan. Na de lockdown in Nederland tijdens de coronacrisis is het voor haar duidelijk geworden dat de kans er bij een andere noodsituatie in zit dat bepaalde producten niet verkrijgbaar zullen zijn. Mensen hamsterden toen onder andere wc-papier, bloem, suiker en macaroni. Dat is voor Blom niet meer nodig.

Volgens haar wordt de oproep die NAVO-commandant Rob Bauer deed ieder jaar gedaan, maar wordt er normaal gesproken erg weinig aandacht aan besteed door de media.

Anneke BlomPrepper

"Het is handig om in huis te hebben, al is het maar dat je drie dagen vooruit kan. Doe het voor jezelf. We verwachten allemaal dat de overheid iets gaat doen als er een noodsituatie is, en dat doen ze ook wel. Maar je moet de overheid ook wel de kans en de tijd gunnen om daadwerkelijk op te starten en dingen uit te voeren. Wie ben jij dan dat jij zo belangrijk bent dat jij als eerste geholpen moet worden?"

0

0

0

Blom noemt zichzelf liever geen prepper.

"Als je zegt: ik ben een prepper, dan denken mensen dat je zombies verwacht. Of dat ik handbogen heb liggen om eigen wild te schieten. Ik kan geen vuur maken. Iedereen mag ook weten dat ik dit hier heb staan. Maar ik krijg ook heel veel reacties van mensen: 'Als mensen weten dat jij dat hebt, jij bent de eerste waar ze aan de deur staan. Dus je moet zorgen dat je je kan verdedigen.' En ik denk dan alleen maar als iemand daarom komt, dan moet het maar zo zijn. Ik ga me niet verschuilen en wantrouwen is misschien dan nog het ergste."

0

0

0

Blom heeft ook een eigen site waarop zij twee checklisten heeft gedeeld die gratis te downloaden zijn.

Jeroen Klaassen is is de eigenaar van een speciale Prepperwinkel. Hij ziet de hele doorsnede van de bevolking terug in zijn winkel, zegt hij, van stratenmaker tot chirurg. De oproep van NAVO-baas Bauer is wel een trigger geweest voor veel mensen om zich voor te bereiden, ziet hij.

Jeroen KlaassenEigenaar Prepperwinkel

"Dat is ook wat je terugkrijgt uit de gesprekken van ja, ik heb er al vaker over nagedacht, nu ga ik er wat mee doen."

0

0

0

In zijn winkel verkoopt hij ook voorverpakte tassen met een verzamelpakket. Daar zou alles in moeten zitten om vier dagen nergens zorgen over te hebben. 

"Het gaat om verlichting, iets om vuur mee maken, zuiveringstabletten, koekjes, touw, een kaars, EHBO pakket, een mes voor alle hand- en spandiensten. Waterflessen, en voor vier dagen eten. Compacter krijg je het niet. De prijs van de tas begint bij 200 euro. Maar wat zou het jou waard zijn, op het moment dat er geen water meer uit de kraan komt, om jouw kinderen een glas water voor te kunnen schotelen?"

0

0

0

Dr. Menno van Duin, lector Crisisbeheersing, vindt zo'n tas op zijn zachtst gezegd overbodig.

Dr. Menno van DuinLector Crisisbeheersing

"Het is prima om erover na te denken, en er kunnen zich allerlei vormen van onheil voordoen. Dat je enige voorbereiding hebt dat je jezelf een of twee dagen jezelf in leven zou kunnen houden als dat nodig is, vind ik helemaal niet zo gek. Maar dan hoef je niet als een waanzinnige dure tas te gaan kopen met allerlei spullen. Hier moet je gewoon niet intrappen. Zorg dat je wat water, conserven en een kaars in huis hebt. Maar veel meer dan dat... je moet het ook niet overdrijven."

0

0

0

Volgens Van Duin heerst het idee dat de samenleving massaal in paniek schiet bij een ramp, maar dat valt hartstikke mee.

"Als we onderzoek doen naar heel veel rampen en crises, dan blijkt dat die samenleving het best aardig doet, dat burgers over het algemeen behoorlijk zelfredzaam zijn. En als ze iets niet zelf organiseren, dat er dan wel anderen zijn die dan vervolgens ook weer te hulp schieten. (...) Er is een soort idee ontstaan dat als je je niet meer voorbereid, het misgaat. Maar in termen van statistiek is de kans buitengewoon gering dat er iets gaat gebeuren waarin jij opeens denkt: goh, wat is toch handig dat ik die tas heb."

0

0

0

Survival-expert Clemens Dish vindt het geen slecht idee om een noodpakket te hebben, maar hij benadrukt wel dat je goed na moet denken over wat er precies in zit en hoe je het moet gebruiken. Het heeft geen zin om het gewoon in een kast te leggen en er vervolgens niet meer naar om te kijken. Het is essentieel om bewust te kiezen wat voor jou handig is in geval van nood.

Clemens DishSurvival-expert

"He moeilijkste van een noodrugzak is dat dat het zo bepalend is voor één persoon: wat heb je nodig, wat vind je belangrijk. Een noodrugzak heb je eigenlijk alleen nodig als je het huis moet uitvluchten. Stel voor, er gebeurt iets, de pandemie, de coronapandemie. Wij moesten allemaal thuisblijven, dus waarom zou ik dan een rugzak hebben om weg te gaan? Dus zo'n rugzak is echt bedoeld voor een oorlog die uitbreekt waardoor je je huis uit moet. Dan heb je hem."

0

0

0

Volgens Dish kun je je beter wapenen met iets heel anders:

"Kennis. Eigenlijk is de belangrijkste voorbereiding: kennis. Ik vind op de bank zitten en wachten tot je wordt gered, in alle situaties, altijd veel slechter dan dat je er zo voorbereid bent. Zorg dat je kennis hebt van wat als er iets gebeurt, wat kan ik doen? Een simpele vuurtje maken. Maar ook: hoe leg ik verband aan? Dat vind ik belangrijker dan eigenlijk al het materiaal."

0

0

0

Mart de Kruif, oud-commandant der landstrijdkrachten, vindt dat het laks als we ons niet voorbereiden, zegt hij in Dit is de Dag (EO) op Radio 1:

Mart de KruifOud-commandant der landstrijdkrachten

“Het is wel een beetje laks. Wij denken dat de overheid alles voor ons gaat regelen als er wat fout gaat. Dat kan om de waterleiding gaan of een stroomuitval, of iets anders. En als je dan niks hebt, zoals simpele dingen als een beetje eten, drinken en licht, is dat gewoon niet zo slim. Dat moet je per definitie hebben.”

0

0

0

Je hebt niet heel veel nodig, maar zorg ervoor dat je het broodnodige in huis hebt, pleit hij. Hij is zelf ook prima voorbereid:

“Ik heb een zaklamp, een gasbrandertje, water en een beetje eten. En dat is het eigenlijk.”

0

0

0

Toch is het wel logisch dat veel mensen niet zijn voorbereid, vertelt Menno van Duin in Dit is de Dag (EO):

Menno van DuinLector Crisisbeheersing

“Er kan van alles gebeuren. Maar ik begrijp wel dat de meeste mensen niet zijn voorbereid. De afgelopen decennia heeft zich nauwelijks is voorgedaan. In tegenstelling tot andere landen, die om de paar jaar dezelfde soort rampen hebben. Wij kennen dat fenomeen hier niet zo. Dus de overheid zal er meer moeite voor moeten doen om mensen aan te zetten om wat voorbereiding te plegen.”

0

0

0

'Gevoel dat we ooit daadwerkelijk ingezet worden, is toch echt anders'

Huisarts Christian Linschoten gaat nóg een stuk verder met zijn voorbereiding op een eventuele oorlog. Al meer dan tien jaar dient hij bij het Korps Nationale Reserve. Zij bewaken en beschermen onze landsgrenzen en ondersteunen het Nederlandse beroepsleger. Een taak die steeds serieuzer wordt, merkt ook Linschoten, die inmiddels groepscommandant is. 

"Die combinatie van zowel burger als militair zijn, is wat mij eigenlijk juist gezond houdt", vertelt hij. "In mijn dagelijks leven ben ik huisarts. Dat is heel veel denkwerk, heel veel achter een bureau zitten, ook best uitdagend. Maar als ik alleen maar stil ga zitten, dan maak je mij niet blij mee. Ik heb juist die combinatie nodig." Daarom duikt hij in het weekend het bos in met andere reservisten. "Die saamhorigheid, die binding die je hier met je ploeg krijgt in een paar dagen tijd, die vind je bijna nergens anders meer."

Linschoten meldde zich aan als reservist toen hij net 20 was. "Nu zijn we heel wat jaren verder, maar ook de wereld is heel wat jaren verder. En niet alleen bij mezelf, maar ook bij mijn maten om me heen, merk ik dat we het steeds serieuzer nemen", vertelt hij. "Dat gevoel dat er ooit een dag komt dat we daadwerkelijk ingezet worden, dat is toch echt wel anders dan een paar jaar geleden. Ik geloof dat het land waar wij in leven een heel kostbaar klein pareltje in de hele wereld is. En als je dat waardevol vindt, en dat vind ik, dan moet je er ook voor kunnen staan als het in gevaar is."

Hoe goed is de Nederlander voorbereid?

Is de samenleving wel klaar voor het nieuwe tijdperk waar NAVO-admiraal Bauer het over heeft? Niet echt: zes op de tien Nederlanders zegt niet voorbereid te zijn op een ramp of noodsituatie. Dat blijkt uit onderzoek van DIT (EO) in samenwerking met DataIM. Wat opvalt is dat vooral ouderen zich niet voorbereiden. Slechts 18% van de 65-plussers geeft aan klaar te zijn voor een rampscenario, terwijl dat aandeel onder jongeren tussen 18 en 30 jaar een stuk hoger is (33%).

Dat de meerderheid van de Nederlanders niet goed voorbereid is op een ramp, heeft niet alleen te maken met onwil. Iets meer dan de helft van de deelnemers aan het onderzoek zegt helemaal geen idee te hebben wat er verstaan wordt onder een goede voorbereiding. En dat komt door een gebrekkige voorlichting. De Nederlandse overheid zou mensen beter moeten informeren over hoe ze zich kunnen voorbereiden op een ramp of noodsituatie, vindt driekwart van de ondervraagden.

Zeven op de tien Nederlanders wil zich best voorbereiden op een noodsituatie. Van alle mogelijke rampscenario’s zijn we het meest geneigd om ons voor te bereiden op een oorlog: 38% is bereid zich daar schrap voor te zetten. Ook tekorten aan drinkwater (36%) en voedsel (32%) zijn noodsituaties waar Nederlanders rekening mee houden, net als een langdurige stroomstoring (31%) en het uitbreken van een pandemie (30%).

Moeten we ons ook voorbereiden op dreiging vanuit andere hoeken dan alleen onze eigen planeet? Ja, zegt een kleine groep Nederlanders. Zo’n 4% van de ondervraagden is geneigd om zich schrap te zetten voor een buitenaardse invasie. Een iets grotere groep houdt rekening met de inslag van een meteoriet of de uitbarsting van een supervulkaan. En een ramp met kunstmatige intelligentie? Ook dat is iets om tegenwoordig rekening mee te houden, zegt 13% van de Nederlanders.

Dit is de Kwestie

Benieuwd naar de tv-uitzending van over dit onderwerp? Kijk dan hieronder naar Dit is de Kwestie (EO). En wil je meer afleveringen van Dit is de Kwestie zien? Ga dan naar NPO Start.

Ben jij goed voorbereid op een wereldoorlog of ramp?

Luister naar de podcast van Dit is de Dag (EO) om meer te weten over preppen, je voorbereiden op een crisis en dreiging van een oorlog.