Aan de vrouw of de overheid?
Moet abortus verdwijnen uit het Wetboek van Strafrecht?
22 november 2023 · 13:32
Update: 22 november 2023 · 13:36
In gesprek met
Wendy van Egmond
Advocaat
"Daar kan alleen de vrouw over beslissen en niet de overheid."
Chris Develing
Nederlandse Patiënten Vereniging
"Dit gaat niet over het leven van iemand beter maken, maar het juist van iemand afnemen."
In het kort
Hoort abortus in het strafrecht of in de medische zorg? De politiek is er druk mee. GroenLinks-PvdA is 'vastberaden' om abortus uit het Wetboek van Strafrecht te halen, maar wat houdt dat in?
Wat denk jij?
Ken/ben jij iemand die een abortus heeft ondergaan?
Dit is de situatie
93.689 keer ondertekend
Een jaar geleden, in november 2022, lanceerde BNNVARA samen met het Humanistisch Verbond een petitie. Zij willen abortus uit het Wetboek van Strafrecht verwijderen, omdat zij vinden dat 'abortus geen misdaad is'. Met meer dan 93.000 handtekeningen moest dit onderwerp behandeld worden in de Tweede Kamer. Dit gebeurde in mei 2023, maar toen was er geen Kamermeerderheid. De grootste partij, de VVD, vond namelijk dat we 'in Nederland een zeer zorgvuldige abortuswetgeving kennen'. Volgens Chris Stoffer (SGP) zou het schrappen ertoe leiden dat 'de laatste restjes wettelijke bescherming van het ongeboren leven verdwijnen'.
Wat staat er in de wet over abortus?
Meer weten? Kijk dan in het Wetboek van Strafrecht.
GroenLinks-PvdA heeft daarom op woensdag 15 november een initiatiefwetsvoorstel ingediend om abortus uit het Wetboek van Strafrecht te schrappen. Volgens initiatiefnemer Corinne Ellemeet is abortus een kwestie van zorg en geen misdaad. Samen met andere partijen heeft zij al eerder de verplichte bedenktijd voor een abortus laten vervallen en mogelijk gemaakt dat de huisarts een abortuspil kan voorschrijven. De VVD ondersteunt het onderzoek naar de gevolgen van een wetswijziging. Pieter Omtzigt (NSC) zei bij Op1 'geen enthousiasme' te hebben over het voorstel.
Dit is de discussie
Abortus uit Wetboek van Strafrecht?
In Dit is de Dag (EO) ging Tijs van den Brink in gesprek met Chris Develing van de Nederlandse Patiënten Vereniging, hij ziet geen toegevoegde waarde in het schrappen van de wet. En met advocaat Wendy van Egmond, zij vindt het meer dan vanzelfsprekend als abortus uit het strafrecht zou verdwijnen.
"Abortus is nu in principe strafbaar, tenzij je door een aantal hoepels springt. Je moet op een bijzondere plek zijn [ziekenhuis of kliniek, red.] en je mag maar een aantal weken zwanger zijn. Er zijn een aantal regels waar je je aan moet houden, en als dat niet zo is kan het OM achter de arts of jou aankomen."
"Het gaat om een principekwestie. Op dit moment is het feitelijk zo dat met het strafrecht de overheid bepaalt wat een vrouw met haar lichaam en buik doet. (...) We wegen daarmee het recht van lichamelijke integriteit van een vrouw af tegen het recht op leven van een ongeboren kindje. Wat mij betreft kan alleen de vrouw daarover beslissen en niet de overheid."
Chris Develing van de Nederlandse Patiënten Vereniging verwijst naar de Wet afbreking zwangerschap (Wafz). Deze trad in 1984 in werking om het ongeboren menselijk leven te beschermen en tegelijkertijd hulp te bieden aan vrouwen die onbedoeld zwanger zijn.
"Er zijn sinds die tijd geen vrouwen veroordeeld. Er zijn wel mannen veroordeeld die hun vrouw bijvoorbeeld hebben gedwongen om een abortus te nemen of stiekem abortuspillen door het eten hebben geprakt, omdat zij het kind niet wilden, terwijl de vrouw het kind wel wilde houden. Die mannen zijn gestraft op basis van dit artikel. Dus dit zijn belangrijke wetsbepalingen."
"[Als de wet wordt geschrapt] laat je los dat de wetgever een bepaalde waarde toekent aan het ongeboren leven. Dat zie je ook bij euthanasie. Dat is ook strafbaar 'tenzij' en dat heeft ook een reden. Dit gaat echt niet over het leven van iemand beter maken, maar het afnemen van iemand. Het beëindigen van een leven. Dan is daar zoveel mee gemoeid dat je dat moet willen beschermen."
Advocaat Wendy van Egmond noemt deze redenering 'typerend voor Nederland'. Laat de vrouw zelf deze keuze maken en niet de overheid, vindt Van Egmond.
"Ik vind dat er een gevaar zit in het ‘we moeten de vrouw beschermen’. Je ziet dat ook bij baringen. Dan wordt er besloten wat een vrouw moet willen ter bescherming van het kind tijdens een bevalling. Dat is juist zo problematisch aan de manier waarop er naar de wilsbekwaamheid en de mensenrechten van vrouwen wordt gekeken."
Chris Develing benadrukt dat de abortuswet niks zegt over de beslissing van de vrouw. Het is haar eigen keuze en de reden maakt ook niet uit. Daarnaast beschermt de wet niet alleen vrouwen, maar ook de abortuspraktijken, zegt Develing.
"Als het een drempelwerking heeft, is dat wat mij betreft ook goed. Daar moeten we ook zorgvuldig mee om blijven gaan. Je beëindigt altijd een toekomst met een abortus. Ik hoorde mevrouw Van Egmond het zelfs een ‘ongeboren kindje’ noemen. Dat heeft heel veel implicaties. Het gaat niet alleen over zelfbeschikking. Zelfbeschikking heeft altijd bepaalde beperkingen, in Nederland niet zo ver als ik zou willen, maar laten we het strafrecht in ieder geval intact houden."
Wat denk jij?
Waarom ben jij wel/niet tevreden met de wet over abortus?
Meer horen?
Podcast Dit is de Dag
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassen