Moet er nog Europees geld naar de Palestijnen?

Dit is de situatie

Hulpgeld naar Palestijnen

Draaien we de geldkraan naar de Palestijnse gebieden dicht of niet? Dat is een vraag die voor veel discussie zorgt binnen Europa. In de Europese Commissie moeten alle Europese landen er vrijdag samen uit zien te komen. 

De Eurocommissaris Olivér Várhely van Ontwikkelingssamenwerking kondigde na de aanvallen van Hamas in Israël aan dat Europa de hulpgelden aan de Palestijnse Autoriteit direct zou stopzetten. Maar hij werd teruggefloten door de Europese Commissie. Die liet weten de hulpgelden niet direct te bevriezen, maar wel de steun aan de Palestijnse gebieden te heroverwegen. De Commissie doet nu onderzoek of het geld niet wordt misbruikt en bijvoorbeeld via via bij Hamas terecht komt. 

Veel Europese landen geven ook zelfstandig hulp aan de Palestijnse gebieden, zo ook Nederland. Demissionair premier Mark Rutte liet weten niet voor het stopzetten van hulpgeld te zijn. Hij vindt dat we een onderscheid moeten maken tussen gewone Palestijnen en Hamas. 

Om hoeveel geld gaat het?

De Europese Unie doneerde in 2023 iets meer dan 200 miljoen euro aan de Palestijnse gebieden. De EU is daarmee wereldwijd de grootste donor. De Volkskrant meldt dat de Europese Commissie sinds 2007 ongeveer zes miljard euro heeft gedoneerd. Dat is gemiddeld 375 miljoen per jaar. 

De Europese lidstaten geven dus ook nog zelfstandig geld. Duitsland is de grootste geldschieter binnen Europa, Nederland volgt op de zesde plaats. We geven gemiddeld 25 miljoen per jaar. 

Waar gaat het Europese geld heen?

Sinds 2007 hebben de Europese Unie en de lidstaten bijna een half miljard euro aan voedselhulp gegeven. In de Gazastrook leeft ruim 60% van de twee miljoen inwoners namelijk in voedselonzekerheid. De rest van het geld ging vooral naar materiële noodhulp zoals medicijnen, tenten en gezondheidszorg. Daarnaast gaat er geld naar projecten op het gebied van water en onderwijs. Maar de angst is dat het geld niet alleen voor hulp wordt gebruikt, maar dat het ook terrorisme financiert. Daar laat de Europese Commissie dus onderzoek naar doen. 

Dit is de discussie

Moet de Europese Unie geld blijven overmaken? 

Binnen Europa verschillen landen behoorlijk van mening over het wel dan niet stopzetten van hulpgelden aan de Palestijnse Autoriteit. Voor Europarlementariër Bert-Jan Ruissen is het duidelijk, zegt hij in Dit is de Dag (EO). 

"Ik wil dat we daarmee stoppen in het licht van de recente gebeurtenissen. Deze gruwelijkheden moeten gevolgen hebben. Ik vraag van de Palestijnse Autoriteit twee dingen. Ik verlang leiderschap van Abbas, hij moet afstand nemen van terrorisme en de gewelddadigheden streng veroordelen. En ik wil de harde garantie dat er geen enkele euro meer gaat naar terroristische activiteiten. We hebben aanwijzingen dat er geld van de Palestijnse Autoriteit gaat naar terroristische organisaties."

11

0

0

0

2

2

Het gevoel van hard willen reageren, begrijpt Tweede Kamerlid Marieke Koekkoek. Ze noemt het een verschrikkelijke terreuraanval waar mensen onmenselijk tekeer zijn gegaan. Maar Koekkoek zegt dat we waakzaam moeten zijn dat de reactie proportioneel is. 

"Dit geld wordt ingezet voor humanitaire hulp, voor toegang tot water, tot onderwijs, tot voedsel. Op het moment dat wij dat nu meteen op nul zouden zetten, dan raken we daar onschuldige mensen mee, kinderen en gezinnen. Je hebt ook nog eens het risico dat je mensen richting Hamas drijft. Want op het moment dat je zegt we gaan jullie geld nu stopzetten, naar wie keren ze zich dan?"

2

1

0

0

7

0

Of het geld via de Palestijnse Autoriteit bij terreurorganisaties terechtkomt weet Koekkoek niet. Ze zegt dat je nooit met honderd procent zekerheid kan zeggen waar het geld terecht komt.

"Het is een duivels dilemma. Het probleem in Gaza is dat je niet altijd onderscheid kan maken tussen wie helpt Hamas en wie niet. Je weet dus ook niet of het geld indirect doorgegeven wordt. Wat je wel kan doen, dat is nu ook wat er in Europa voor ligt, is een dubbelcheck doen. En op het moment dat je ziet dat het gaat naar Hamas of het gaat naar antisemitische uitingen, dan stop je daar onmiddellijk mee."

3

0

0

0

0

0

Wat Europarlementariër Ruissen betreft is allang duidelijk dat het geld verkeerd terecht komt. Het is volgens hem niet voor niets dat de Europese Commissie heeft gezegd dat ze alle geldstromen richting de Palestijnse gebieden gaan controleren. Er gebeuren kwalijke dingen met het geld, zegt Ruissen.

"Het geld wordt gebruikt voor het schoolsysteem, dat is heel mooi. Maar het probleem is dat in heel veel schoolboeken ontzettend veel antisemitische uitingen staan en oproepen tot haat. En we hebben gezien waar dat toe kan leiden. Ik heb lijvige rapporten van gerenommeerde instanties op mijn bureau liggen, waarin dit glashelder staat. En er zijn ook duidelijke aanwijzingen dat de geldstroom die via de Palestijnse Autoriteit gaat ook gebruikt wordt voor het ondersteunen van terroristen, families van terroristen en terroristische organisaties."

6

1

0

0

0

0

Ruissen zegt dat met het opschorten van hulpgelden aan de Palestijnse Autoriteit de noodhulp niet geraakt wordt. De humanitaire hulp aan Palestijnse vluchtelingen kan gewoon doorgaan. Maar dat is voor Koekkoek niet voldoende. 

"Noodhulp is niet voor niks noodhulp. We moeten de situatie realistisch inschatten. Op het moment dat wij de geldstromen voor het onderwijs stoppen, dat stop je dat niet alleen maar voor de boeken, maar dan stop je ook het recht op veilig in een klaslokaal zitten, toegang hebben tot iemand die je uitlegt hoe je kan lezen en schrijven. En natuurlijk moet het geweld veroordeeld worden. Ik vind alleen niet dat onschuldige mensen slachtoffer moeten worden van een [Palestijnse] politicus die weigert iets te erkennen. Maar als het geld naar terroristische organisaties gaat, moeten we daar natuurlijk mee kappen, dat gaan we in Europa niet financieren."

0

1

0

0

2

0

Benieuwd naar het volledige gesprek? Luister dan naar Dit is de Dag (EO):