Gaan we straks minder werken dankzij AI? 'Werkgevers zien winstmarges stijgen'
21 februari 2025 · 17:01| Leestijd:4 min
Update: 22 februari 2025 · 10:55
In het kort
Kunstmatige intelligentie, ook wel AI genoemd, wordt alsmaar intelligenter. AI-programma's kunnen steeds vaker werk oppakken dat tot nu toe altijd door mensen werd gedaan. Werkende Nederlanders kunnen dus dezelfde winsten maken als voorheen, maar dan in een kortere tijd. Wat betekent dit voor onze arbeidsmarkt? Kunnen we in de toekomst kortere werkweken gaan maken?
Wat denk jij?
Stelling: 'Ik verwacht dat mensen de komende 15 jaar minder gaan werken, omdat AI steeds meer taken kan overnemen'
Aantal reacties: 0
Enkele decennia geleden jubelden we nog over de opkomst van technologische ontwikkelingen zoals de vaatwasmachine, de magnetron en de mobiele telefoon. We kregen minder werk in het huishouden, konden sneller communiceren: het leven werd, stukje bij beetje, makkelijker.
Het ziet er echter naar uit dat onze (klein)kinderen het nog veel makkelijker gaan krijgen - zodanig, dat ze misschien wel afscheid kunnen nemen van de aloude, vijfdaagse werkweek. Kunstmatige intelligentie, ofwel AI, wordt namelijk in steeds meer sectoren ingezet om bij van oudsher menselijk werk over te nemen. En dat AI-werk kan flink wat tijd besparen, als je het goed aanpakt. Zo heeft consultancybedrijf &samhoud recent een vierdaagse werkweek ingevoerd zonder salarisverlaging, omdat AI zorgt voor een hogere productiviteit.
Wat is AI?
Artificiële Intelligentie (AI) is een verzamelnaam geworden voor een computer die taken kan uitvoeren waarvoor normaal gesproken menselijke vaardigheden nodig zijn. Denk daarbij aan bijvoorbeeld creativiteit of voorspellingen. Er zijn nu tools die deze kunstmatige intelligentie gebruiken om bijvoorbeeld te schaken, chatten of programmeren.
De grootste AI-tool nu is ChatGPT. Dit is een slimme chatbot, die bijna elke vraag die je stelt kan beantwoorden. Denk bijvoorbeeld aan de vraag "Hoe is de Tweede Wereldoorlog ontstaan?" of de opdracht "Schrijf een essay van 200 woorden over de kat".
Wie heeft baat bij een vierdaagse werkweek?
Zoals we al benoemden: AI wordt tegenwoordig in meerdere sectoren ingezet. Naomi Ellemers, universiteitshoogleraar en organisatiepsycholoog, vertelt in Geld of je Leven (EO): "Berekeningen laten zien dat mensen in de zorg en in het onderwijs heel veel tijd kwijt zijn aan administratie, maar ook in de bouw, in het voorraadbeheer of met bestelservices lopen ze ertegenaan", vertelt ze. AI kan zulke administratieve taken overnemen, zodat deze mensen meer tijd hebben voor de essentie van hun werk: patiënten verzorgen, bouwen, lesgeven, enzovoorts. "Vaak zijn juist de mensen die werken met hun handen of met andere mensen liever niet te veel tijd kwijt aan het invoeren van gegevens, of aan het bijhouden van lijstjes."
Wat denk jij?
Gebruik jij wel eens AI-toepassingen op de werkvloer?
Aantal reacties: 0
Deze professionals die hand- en mensenwerk verrichten, zouden veel baat kunnen hebben bij een vierdaagse werkweek zoals die van &samhoud, denkt zij. "Die mensen kunnen niet zo makkelijk flexibele uren draaien, thuiswerken of hun werk combineren met zorgtaken in hun privéleven."
AI als vervanging voor mensenwerk: is dat een goede ontwikkeling?
Het klinkt heerlijk: een AI-programma doet het werk, jij leunt achterover. Maar is het niet funest voor onze productiviteit als we nog minder uren in onze week besteden aan werk? "Dat is een misvatting", stelt Ellemers. "De afgelopen jaren zijn er meerdere onderzoeken gedaan naar bedrijven die met AI zijn gaan werken. Wat blijkt: medewerkers die met AI werken zijn minder ziek, minder vermoeid en krijgen minder vaak te maken met een burn-out. Werkgevers zien dat de productiviteit stijgt: Ze zijn minder geld kwijt met ziekteverzuim, ze zijn minder geld kwijt aan het zoeken en inwerken van nieuwe collega's... Ze zien de winstmarges omhoog gaan."
"Wat blijkt: medewerkers die met AI werken zijn minder ziek, minder vermoeid en krijgen minder vaak te maken met een burnout."
Waar we wel op moeten letten, vertelt Ellemers, is het langetermijneffect van die korte werkweken. Minder werken kán heel fijn zijn, maar: "Werk vervult niet alleen de behoefte aan economische zelfstandigheid, het vervult ook andere belangrijke menselijke behoeften. Dat is ook belangrijk om dat mee te nemen bij het introduceren van die AI. De drie basale behoeften die we altijd in de psychologie onderscheiden zijn 1. De behoefte om je kennis en je vaardigheden in te zetten, 2. De behoefte om enig zeggenschap te hebben over je eigen werk en 3. De behoefte om verbonden te zijn met anderen. Voor veel mensen vervult hun werk ook die drie functies."
Praat mee
Wat is jouw verwachting: gaan we straks minder werken dankzij AI? En is dat een goede ontwikkeling?
Luister Geld of je Leven terug als podcast
In Geld of je Leven (EO) gaat presentator Hans van der Steeg verder over dit onderwerp in gesprek met universiteitshoogleraar en organisatiepsycholoog Naomi Ellemers en Ingrid Smolders, CEO van adviesbureau & Samhoud. Beluister de uitzending hieronder als podcast.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenLuister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.
Dit maakten we ookWaarom je kinderen al jong over AI moet leren: 'Ze gaan het later in hun werk gebruiken'
Waarom je kinderen al jong over AI moet leren: 'Ze gaan het later in hun werk gebruiken'Met je overleden geliefde praten dankzij AI en deepfake: rouwverwerking of juist uitstel?
Met je overleden geliefde praten dankzij AI en deepfake: rouwverwerking of juist uitstel?
