Verre gevolgen
Moet Nederland meer doen tegen antisemitisme?
24 mei 2024 · 18:36
Update: 24 mei 2024 · 20:08
In gesprek met
"Het antisemitisme groeit door wat Israël nu doet, vanwege de verwarring dat men denkt dat men hier verantwoordelijk is voor wat er daar gebeurt."
"Dat het niet kan, dat het schandelijk is, dat weten we. Maar doe er wat aan."
"Ik moet ze waarschuwen: pas tóch op en laat deur niet zomaar openstaan."
In het kort
Sinds de oorlog tussen Israël en Gazas is de Jodenhaat in Nederland sterk toegenomen. Het aantal meldingen bij discriminatiebureaus is verdubbeld en veel Joden voelen zich steeds minder veilig. Zou Nederland meer moeten doen om antisemitisme te bestrijden?
Wat denk jij?
Merk jij dat Jodenhaat toeneemt?
Dit is de situatie
Terrorist, genocide, kindermoordenaar
Het is niet makkelijk om Joods te zijn op dit moment. Vanwege de oorlog tussen Israël en Hamas lopen de emoties soms hoog op. Zo werd een Joodse moeder in Amstelveen thuis uitgemaakt voor kindermoordenaar, omdat haar dochter in het Israëlische leger zit. Ook zangeres Lenny Kuhr werd tijdens een concert uitgescholden voor terrorist en beschuldigd van genocide.
En dat zijn nog maar een paar voorbeelden. Maar één ding is duidelijk: antisemitisme is fors toegenomen. Dat is onder andere te zien aan dat het aantal meldingen bij discriminatiebureaus is verdubbeld. Het gaat onder meer over uitschelden, bedreigen, belagen op straat en hakenkruizen op synagogen.
Demissionair premier Mark Rutte zich uit te spreken. Hij zegt zich 'grote zorgen' te maken en roept Nederlanders op elkaar aan te spreken op ongepast gedrag. Joodse Nederlanders hebben immers niks te maken met de situatie in Israël, zegt Rutte.
Dit is de discussie
Doen we genoeg tegen antisemitisme?
Oud-politicus Rob Oudkerk maakt zich ernstige zorgen over het oplaaiende antisemitisme in Nederland. Hij ziet het verband met wat er op dit moment gaande is in de Gazastrook, maar benadrukt dat je Nederlandse Joden daar niet verantwoordelijk voor kan houden.
Oudkerk was te gast bij Dit is Nederland om te praten over het groeiende antisemitisme en om vragen hierover te beantwoorden. Zelf groeide Oudkerk op in een joodse familie die zwaar getraumatiseerd werd door de oorlog. Zijn opa was David Cohen, die in de Tweede Wereldoorlog voorzitter was van de Joodse Raad voor Amsterdam, en zijn moeder Virginie Rivka Cohen was een Nederlandse verzetsstrijder.Dat zegt hij in Dit is Nederland:
“Je kan de Joden in Nederland, de 42.500 Joden, geen van allen verantwoordelijk houden voor wat Netanyahu in de Gazastrook doet. En ik snap dat mensen dat niet kunnen scheiden. Er zijn ook mensen die tegen mij zeggen: ‘Je vindt het zeker niet zo erg wat er in Gaza gebeurt, want je bent Joods.’ Huh? Het antisemitisme groeit door wat Israël nu doet, vanwege de verwarring dat men denkt dat men hier verantwoordelijk is voor wat er daar gebeurt. Wij zijn toch ook niet verantwoordelijk voor wat de Chinezen met de Oeigoeren doen? Of wat de Turken met de Koerden doen?”
Joodse organisaties zijn blij dat Rutte zich uitspreekt. Maar laat de politiek ook iets dóén, vinden ze. Een gesprek bij Dit is de dag (EO). Binyomin Jacobs merkt heel duidelijk dat het antisemitisme in Nederland toeneemt, zegt hij. Als opperrabbijn spreekt hij regelmatig angstige Joden.
"Ik denk dat we al veel te ver zijn. Dat geval met die mevrouw in Amstelveen... schrijnend. Maar het is niet iets unieks. Het staat niet op zichzelf. Er zijn vele en vele van dit soort gevallen. (...) Ik kan mensen wijzen op de kracht die ze hebben. Dat we als Joods volk de eeuwen altijd hebben weten te trotseren. Tegelijkertijd moet ik ze wel waarschuwen: pas tóch op en laat deur niet zomaar openstaan."
Hans Wijel van het Centraal Joods Overleg (CJO) herkent de angst om hem heen. Hij is dankbaar voor de woorden van Rutte, maar is vooral benieuwd naar concrete maatregelen.
"Het wordt steeds erger en daarom deden we een soort wanhoopskreet in de richting van de overheid. Doe er wat aan. Praat er niet alleen binnenkamers met ons over dat je maatregelen gaat nemen... dat het niet kan, dat het schandelijk is, dat weten we. Maar doe er wat aan."
Volgens opperrabbijn Binyomin Jacobs komt het antisemitisme vooral voort uit onwetendheid. Daarom pleit hij voor meer onderwijs.
"Negentig procent, dat zijn mensen die eigenlijk niet precies weten waar het over gaat. Ze gaan mee met de meute en worden beïnvloed door media. Als je die mensen vraagt ‘from the river to the sea’… welke 'river' en welke 'sea' weten ze niet. (...) [Onderwijs is] de enige manier om de kudde de juiste kant op te krijgen, want die kudde gaat de verkeerde kant op."
"Die dialoog moet er zeker zijn. Als je elkaar niet spreekt, kun je nooit tot elkaar komen. Maar een probleem dat zich afspeelt gigantisch ver weg, tienduizenden kilometers verder van ons vandaan. Ik vind niet dat we ons hier in Nederland daarover moeten opwinden."
Wat denk jij?
Dit schreven we eerder
Dit is het gesprek
Luister de podcast
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassen