Is het terecht dat bekeringsverhalen van asielzoekers strenger beoordeeld worden?
6 december 2024 · 13:20| Leestijd: 5 min
Update: 6 december 2024 · 13:25
In dit artikel aan het woord
"Het probleem is dat er zoveel gebrek is aan inzicht en kennis bij de IND als het gaat om de beoordeling van bekeerlingen."
"Wanneer iemand christen is en je stuurt diegene toch terug, loopt iemand gewoon levensgevaar."
"Hoe meer documenten er zijn, hoe minder je het verhaal kunt geloven. Als je écht moet vluchten kun je niet allerlei documenten verzamelen."
In het kort
De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) onderzoekt strenger of vluchtelingen zich daadwerkelijk tot het christendom hebben bekeerd of dit hebben verzonnen om een verblijfsvergunning te krijgen. Hierdoor worden er meer asielverzoeken afgewezen. Maar is het wel eerlijk om bekeringsverhalen zo streng te beoordelen?
Samenvatting van DIT artikel
De IND beoordeelt bekeringsverhalen van asielzoekers strenger, vooral bij Iraniërs, vanwege twijfels over geloofwaardigheid. Dit komt door een fraudezaak waarbij nep-vluchtverhalen werden verkocht. Asielzoekers moeten nu originele, vaak moeilijk verkrijgbare, documenten overleggen. Advocaten vinden dat de IND te weinig kennis heeft over bekeringen, wat tot oneerlijke afwijzingen leidt. Predikant Arjan Plaisier adviseert de IND, maar kerken beoordelen bekeringen niet. Anderen vinden dat dit wél moet. Advocaten pleiten voor meer begrip en meer expertise bij de IND.
Wat denk jij?
Vluchtelingen verliezen mogelijk verblijfsvergunning door 'nepbekering' tot christendom: terecht of onterecht?
Aantal reacties: 0
Asielzoekers met bekeringsverhaal, is dat geloofwaardig?
Steeds meer asielzoekers die zeggen dat ze bekeerd zijn naar het christendom of die afvallig zijn van de islam, krijgen te maken met strenge controles door de IND. Vooral Iraniërs, die vaak zeggen dat ze christen zijn geworden, hebben hier last van. De IND twijfelt aan hun geloofwaardigheid en wijst hun vaker verblijfsaanvragen af. Dit raakt niet alleen nieuwkomers, maar ook mensen die al langer in Nederland wonen.
Wat doet de IND precies?
De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) beslist of asielzoekers in Nederland mogen blijven. Bij een asielaanvraag bekijkt de IND of iemand gevaar loopt in het thuisland en of er bewijs is voor dat risico. Als er geen bewijs is, wordt er gekeken naar de geloofwaardigheid van het verhaal. Voor bekeringszaken gebruiken IND-medewerkers een speciale werkinstructie om te beoordelen of de bekering echt is.
Farshad H. verkocht nep-vluchtverhalen
Een van de redenen voor de strengere beoordeling is het schandaal rond Farshad H., een oplichter die nep-vluchtverhalen verkocht aan vluchtelingen. Hij leerde mensen hoe ze hun bekering moesten beschrijven, zodat ze meer kans maakten op een verblijfsvergunning. Bij een strafzaak tegen hem ontdekte de IND bewijsmateriaal, zoals contracten met negentig Iraniërs. Deze mensen riskeren nu hun verblijfsstatus te verliezen.
We schreven eerder over de zaak van H., dat artikel lees je hieronder:
- Verblijfsvergunning van vluchtelingen in gevaar door 'nepbekering' tot christendom
Verblijfsvergunning van vluchtelingen in gevaar door 'nepbekering' tot christendom
Advocaten merken daarnaast dat de IND sinds kort nieuwe eisen stelt aan bewijs. Asielzoekers moeten originele documenten overhandigen die aantonen dat ze gevaar lopen in hun thuisland. Maar zulke documenten zijn vaak moeilijk te krijgen. In landen zoals Iran is het lastig of gevaarlijk om documenten op te halen die bewijzen dat iemand vervolgd wordt. Ook accepteert de IND vaak geen kopieën, wat de situatie nog ingewikkelder maakt. Advocaten pleiten daarom voor meer begrip voor deze kwestie.
Hoe werkt de geloofwaardigheidstoets van de IND?
Bij asielaanvragen zonder voldoende documenten voert de IND een geloofwaardigheidstoets uit. Hierbij worden vijf voorwaarden bekeken, zoals:
- Heeft de asielzoeker moeite gedaan om bewijs te leveren?
- Is het verhaal samenhangend en aannemelijk?
- Is de persoon direct na aankomst in Nederland een asielprocedure gestart?
Als niet aan alle voorwaarden wordt voldaan, kan de IND besluiten dat het verhaal ongeloofwaardig is.
Is het terecht dat bekeringsverhalen van asielzoekers strenger beoordeeld worden?
Het strengere beleid roept veel vragen op. Volgens advocaten begrijpen IND-medewerkers vaak te weinig van bekering en christendom, wat leidt tot oneerlijke afwijzingen. Een belangrijke vraag is dan ook: is het terecht dat bekeringsverhalen van asielzoekers strenger beoordeeld worden, of niet?
Predikant Arjan Plaisier adviseert de IND bij bekeringsverhalen. Of een bekeringsverhaal geloofwaardig is, is moeilijk met 'koude criteria' te beoordelen, zegt hij. Hij legt in Dit is de Dag (EO) uit:
"We nemen geen examen af of iemand echt bekeerd is. Je kan in niemands hart kijken, je moet afgaan op inzicht en christelijk geloof om te bepalen of iemand bekeerd is. Wanneer dat inderdaad het geval is, en je stuurt iemand toch terug, loopt iemand gewoon levensgevaar. En de Nederlandse Staat staat garant om dat niet te laten gebeuren. (...) Je kunt beter iemand ten onrechte hier houden dan ten onrechte terugsturen, als het gaat om leven en dood."
Waar je precies op kunt letten in zo'n proces, daar heeft Plaisier een goed beeld van.
"Je probeert empathisch maar ook kritisch een gesprek in te gaan. Je probeert te letten op de authenticiteit van een verhaal. Soms krijg je steeds een clichéantwoord. Een voorbeeld: je vraagt of iemand een verhaal uit de Bijbel wil noemen, dat een rol heeft gespeeld in iemands bekering. Als dan standaard hetzelfde verhaal genoemd wordt, denk je: dit is toch wel bijna onwaarschijnlijk."
Van zo'n gesprek maakt Plaisier vervolgens een verslag, wat weer neergelegd wordt bij een een advocaat. Daarmee is de rol van de kerk klaar, benadrukt Plaisier: de kerk beoordeelt een bekeringsverhaal dus niet.
Cees Rentier is directeur van Stichting Evangelie en Moslims. Hij vindt dat kerken juist wel zouden moeten beoordelen over of iemands beoordeling echt is.
"Als het gaat om de vraag of mensen christen zijn, is het staatsrechtelijk ongepast dat de staat daar iets van vindt. In ons land hebben we besloten dat de kerk daarover mag oordelen, en de overheid mag dat niet. Het is eigenlijk heel ongebruikelijk dat een overheidsinstantie zelf gaat toetsen of iemand christen is. (...) Als de kerk iemand opneemt als lid, is iemand christen. De overheid mag daar eigenlijk inhoudelijk niets over vinden. Misschien zouden we daar eens tot de Hoge Raad aan toe over moeten doorprocederen."
Ook is het belangrijk om onderscheid te maken tussen mensen die in het land van herkomst bekeerd zijn en mensen die 'pas' in Nederland bekeren, vindt hij.
"Als organisatie zijn we terughoudender als iemand zich pas na zijn vlucht laat dopen. Daarin ligt misbruik op de loer.”
Over bewijzen met 'documenten' is hij overigens niet te spreken:
"Hoe meer documenten er zijn, hoe minder je het verhaal kunt geloven. Als je écht moet vluchten kun je niet allerlei documenten verzamelen."
Asieladvocaat Lineke Blijdorp, die enkele van deze vluchtelingen bijstaat, vindt het een zorgelijke ontwikkeling. Volgens haar heeft de IND maar gebrekkige kennis over bekeringen. Dit valt volgens haar te wijten aan het enorme verloop binnen de organisatie: er werken veel jonge mensen met weinig juridische bagage, zegt zij. Als die allemaal verschillende soorten dossiers moet behandelen, is het lastig om hier gespecialiseerd in te zijn.
"Het probleem is dat er zoveel gebrek is aan inzicht en kennis bij de IND als het gaat om de beoordeling van bekeerlingen. Je weet dat het gaat om alles of niets in landen als Iran en Afghanistan: als mensen terug moeten en ze zijn christen, is er serieus de kans om opgehangen te worden. De gevolgen zijn heel groot. (...) Het oude beleid was soepeler, maar meer in lijn met hoe het had moeten zijn. Niet omdat ik dat leuk vind, maar als je het juridisch bekijkt. Streng is niet erg. Maar het moet wel kloppen. En je moet mensen hebben die deskundig zijn."
"Bekeerlingen worden hard geraakt omdat ze moeten bewijzen dat ze dingen in hun land van herkomst hebben meegemaakt, terwijl dat niet te bewijzen valt. Op het moment dat mensen bijvoorbeeld in een huiskerk hebben gezeten, is dat een informele constructie. Daar krijg je geen lidmaatschapskaart. Op het moment dat daar iemand wordt opgepakt, weet je dat de rest in gevaar is. Daar werd door de IND in het verleden ook echt wel waarde aan gehecht. Nu zie je dat ze moeilijker doen en zeggen: je moet bewijs hebben dat je gezocht wordt."
Blijdorp vindt dat er geen onderscheid gemaakt moet worden tussen bekeerlingen die in hun thuisland zijn bekeerd en bekeerlingen die dat in Nederland pas doen.
"Moreel kan je er iets van vinden, maar juridisch is dat niet juist. Ik zeg niet dat je geen onderscheid mag maken. In the end zijn we er allemaal niet bij geweest. Dus laten we kijken wat we dan nu hebben. Op het moment dat er meer dan 70.000 zaken liggen te wachten buiten de beslistermijn, lijkt me dat efficiënter."
Praat mee
Hoe voel jij je na het lezen van dit artikel? En wil je nog iets kwijt?
Luister Dit is de Dag terug als podcast
In Dit is de Dag (EO) gaat Jan Willem Wesselink verder over dit onderwerp in gesprek met:
- Asieladvocaat Lineke Blijdorp
- Predikant Arjan Plaisier die de IND adviseert bij bekeringsverhalen
- Cees Rentier, directeur van Stichting Evangelie en Moslims.
Beluister de uitzending hieronder als podcast.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenLuister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.
- Rotterdam stopt met bed-bad-brood: waar gaan afgewezen asielzoekers heen?
Rotterdam stopt met bed-bad-brood: waar gaan afgewezen asielzoekers heen?
