1+1 = ?
Zorgen bijlesbureaus voor ongelijke kansen voor middelbare scholieren?
19 januari 2024 · 14:40
Update: 19 januari 2024 · 15:16
In gesprek met
Thijs Roovers
Algemene Onderwijsbond
"Ik vind dat je dit soort bijlesbedrijven echt met pek en veren de scholen moet uitsturen."
Claudia de Grooth
De Grooth Studiebegeleiding
"Die kansenongelijkheid is veel breder (dan wie wel of niet bijles kunnen krijgen)."
In het kort
Al die pittige rekensommen, lange woordenlijsten en lastige biologiebegrippen zijn voor sommige leerlingen net iets te moeilijk. Dat is helemaal niet erg, want daarvoor zijn er studiebegeleidingsinstituten. Maar dat is niet voor iedereen een mogelijkheid. Niet alle ouders kunnen dat betalen. En dat zou kansongelijkheid op de middelbare school vergroten. Moeten scholen daarom de samenwerking met deze instituten stoppen?
Wat denk jij?
Maken bijlesinstituten kansenongelijkheid groter?
Dit is de situatie
Hulp met school door bijles
Veel kinderen hebben bijles nodig. In 2022 had ongeveer een kwart van de leerlingen in Nederland bijles, of bijles gehad. Daar zijn meerdere redenen voor. Allereerst zijn de klassen door het lerarentekort heel groot, waardoor individuele aandacht vaak niet mogelijk is. Kinderen die het niet kunnen bijhouden moeten maar meegaan op het tempo van de rest. Ook hebben veel kinderen door het coronavirus en de lockdowns een achterstand opgelopen.
Bijles kost niet niks. De kosten zijn verschillend per aanbieder, maar je komt toch wel snel uit op 25 euro per uur. Dat past niet in ieders budget. Leerlingen die het wat breder hebben thuis hebben dus wel toegang tot bijles, terwijl leerlingen met minder rijke ouders dit niet hebben.
De school zelf kan ook extra hulp aanbieden, in ieder geval aan vmbo-leerlingen. Leerwegondersteunend onderwijs (lwoo) heet dat. Scholen mogen zelf bepalen of ze dit aanbieden of niet, en wie dit krijgt. Ze kunnen die hulp bieden door kleinere klassen te maken, bijlessen of huiswerkbegeleiding aan te bieden, of trainingen te geven die de leerlingen helpen om beter te studeren. Vaak geeft de basisschool al aan dat een kind dit nodig heeft in het schooladvies in groep 8.
Dit is de discussie
Kansongelijkheid onder leerlingen
Omdat niet iedereen toegang heeft tot bijles, wordt er gezegd dat bijlesinstituten kansenongelijkheid erger maken. Moeten middelbare scholen de samenwerking met deze instituten dan maar stoppen? Thijs Roovers van de Algemene Onderwijsbond is daar groot voorstander van.
"Elke is er één te veel. Ik vind dat je dit soort bedrijven echt met pek en veren de scholen moet uitsturen. Ik vind deze bedrijven echt één van de factoren die kansengelijkheid ontzettend aan tegenwerken zijn."
Want bijles is duur, en is daarom niet voor iedereen toegankelijk. Daarom vindt hij dat bijles ongelijkheid in het onderwijs stimuleert.
Claudia de Grooth heeft een instituut voor studiebegeleiding. Zij begeleidt kinderen met alles wat te maken heeft met school en hun persoonlijke ontwikkeling. Zij werken samen met de school en de mentor van het kind om te zorgen voor betere begeleiding van het kind. Zij ontkent niet dat een bedrijf als dat van haar kansongelijkheid in de hand speelt, maar is dat nou echt hun probleem om op te lossen?
"Moet je het daarom ontmoedigen of juist verbieden of hoe je dat dan ook wilt doen? Omdat andere kinderen de kans niet krijgen? Er zijn genoeg kinderen die wel op vakantie kunnen, terwijl anderen dat niet kunnen. En kinderen die kunnen paardrijden terwijl anderen dat niet kunnen. En dus denk ik dat die kansenongelijkheid veel breder is."
Dat valt niet te vergelijken, vindt Roovers. Want dat bepaalt niet naar welk vervolgonderwijs je kan. En welke kans je straks hebt op de arbeidsmarkt. Volgens Roovers moeten studiebegeleidingsinstituten niet bestaan.
Eigenlijk zouden ze inderdaad niet moeten bestaan, vindt ook De Grooth. Studiebegeleiding is in principe de taak van de school. Het zou niet nodig moeten zijn, maar dat is het wel, zegt zij.
"Ik kom zelf uit het onderwijs, en ik zie dat daar echt gedreven mensen zijn, en dat de wil er ook wel is, maar de mogelijkheid, de middelen en de financiën niet. En dan is het inderdaad belangrijk dat er een instituut als het onze is."
Dat bijlesbureaus dan inspringen klinkt misschien nobel, maar dat is volgens Roovers helemaal niet zo.
"We zien dat er nu gebruik wordt gemaakt van een maatschappelijk probleem, het lerarentekort, waardoor er inderdaad lessen uitvallen, waardoor er minder onderwijs is. En daar springen dit soort bedrijven op in. Dat vind ik er zo lelijk aan."
Als we zouden het verbannen, moet eerst het onderwijs gefixt worden, vindt Roovers, zodat kinderen die het moeilijk hebben op school wel een kans krijgen.
"Dat moet ook op orde. Dat moet voor iedereen op orde zijn. Dus niet voor de ene groep goed en voor de andere groep niet. Heel veel scholen doen dat gelukkig ook al. Aanvullend onderwijs. Waarbij je dus onder regie van de school met bevoegde mensen zorgt voor extra aandacht voor de leerlingen die dat nodig hebben. Dat moet er ook zijn. Daar moeten we ook keuzes durven maken."
Daar is ook De Grooth het mee eens, maar tot het zover is, vindt zij dit een goede oplossing.
"Je kunt niet wachten tot het verbeterd is, totdat het voor iedereen toegankelijk is, totdat iedereen de begeleiding heeft die ze nodig hebben, en maar stoppen met de mogelijkheden die er wel zijn."
Dit is het debat
Beluister hier de uitzending!
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenWat denk jij?
