Liever koffie dan een kater
Bruin café verandert in hippe koffietent. Is dat erg?
8 september 2023 · 13:37
Update: 8 september 2023 · 14:49
In gesprek met
"Bruine cafés horen gewoon bij de geschiedenis van onze stad. Het zou eeuwig zonde zijn als je die verliest.”
"Je moet zorgen dat het grote geld niet binnenkomt."
"Het is belangrijk om een soort rustpunten te hebben in een samenleving die enorm versneld is."
In het kort
Sinds 2008 sloot maar liefst 30% van de kroegen. En die trend zet zich door, want vorig jaar verdwenen er nog eens 600. Is er eigenlijk nog wel behoefte aan het bruin café? En hoe kunnen we die dan beschermen?
Wat denk jij?
Ben jij weleens te vinden in een kroeg?
Dit is de situatie
Van stamkroeg naar hipsters
Het aantal bruin cafés neemt snel af. Langzaam maar zeker neemt het grote geld ze over. Investeerders vervangen de gezellige bruin cafés door hippe juicebars en koffietentjes. Volgens marktonderzoeker Locatus is het aantal cafés waar je niet kan eten, meestal zijn dat bruin cafés, sinds 2008 gedaald met 30%.
Wat is een bruin café?
Hebben mensen gewoon minder behoefte aan een bruin café of is er iets anders aan de hand? Volgens horecatrendwatcher Wouter Verkerk is dit een trend van de afgelopen jaren. Waar men vroeger uit het werk een biertje ging drinken in de stamkroeg, gaan mensen nu veel liever overdag koffiedrinken. Ook het overheidsbeleid op alcohol kan hier effect op hebben gehad. Je mag nu namelijk pas alcohol drinken vanaf 18 jaar, terwijl je vroeger al op je zestiende naar de kroeg kon.
Er klinken nu geluiden om het bruin café tot een gemeentelijk monument te maken. Als iets die titel krijgt, betekent dat eigenlijk dat de ‘cultuurhistorische waarde’ daarvan erkend wordt. Als iemand dat object dan wil verbouwen, verplaatsen of slopen, heeft diegene eerst een vergunning van de gemeente nodig. Is dat een goed idee?
Wat denk jij?
Verdient het bruin café een monumentenstatus?
Dit is de discussie
Verdient het bruin café bescherming?
Het bruin café lijkt dus langzaam te verdwijnen. Lian Heinhuis, fractievoorzitter van de PvdA Amsterdam, legt uit dat grote steden onder druk komen te staan van investeerders. Ze maakt zich zorgen over het feit dat het grote geld steeds meer bepaalt hoe de stad eruit komt te zien. Daarom diende ze eerder een initiatiefvoorstel in om bruin cafés tot een gemeentelijk monument te maken.
“Je kan veel meer geld verdienen als je er een wijnbar of hippe juicebar in zet. Maar dan verlies je een stukje van wat wij erfgoed vinden van de stad.”
Filosoof Hans Schnitzler ziet ook het belang van het bruin café. Hij legt uit dat het belangrijk is om een soort rustpunten te hebben in een samenleving die enorm versneld is. Het gaat nu namelijk volgens de filosoof te veel over het optimaliseren van je tijd.
“Tegenwoordig heb je de sportschool, maar daar praat natuurlijk helemaal niemand met elkaar. Het bruin café is belangrijk als een soort kraamkamer voor gemeenschapsvorming en spontaniteit.”
Egbert de Haan is als barman ook fan van het bruin café. Toch denkt hij niet dat een monumentenstatus zal helpen. Het grote geld kan het café dan namelijk alsnog overnemen. Die dan net zo goed de stamgasten eruit kunnen werken door prijzen omhoog te gooien en andere dingen te serveren.
“Je moet eigenlijk zorgen dat het grote geld niet binnenkomt.”
Lian Heinhuis herkent dat er steeds minder plekken zijn waar mensen terecht kunnen als ze niet al te veel te besteden hebben. Terwijl je wel wil dat er plekken zijn waar je ongeacht je inkomen elkaar tegenkomt, vindt Heinhuis. Maar er is hoop als de buurt helpt:
“Café Het Sluisje in Amsterdam Noord dreigde verloren te gaan. Dat heeft de buurt toen gekocht. Ook Café Scheltema is tijdens coronatijd door de stamgasten gered.”
“Het idee van de bescherming is eigenlijk om weerstand te bieden tegen dat alsmaar snelle veranderende wat nu eventjes hip is, en dan morgen weer verdwenen is. En dan ben je voor eeuwig die geschiedenis van het bruin café kwijt.”
Wat denk jij?
Wat zijn jouw ervaringen met het bruin café?
Luister deze uitzending van Dit is de Dag (EO) nu terug als podcast:
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassen