De verkiezingen staan voor de deur en dat betekent ook: politieke gesprekken aan de eettafel en felle discussies op verjaardagen. Wat als jij anders over politiek denkt dan je familie? Contextueel therapeut Popke Hooghiemstra geeft tips om het gesprek aan te gaan. — © Shutterstock

Help! Mijn familie maakt ruzie over politiek: 5 tips van een therapeut

vandaag · 07:29| Leestijd:4 min

Update: vandaag · 07:29

Strategisch stemmen bij de verkiezingen: hoeveel zin heeft het?

In het kort

De verkiezingen staan voor de deur en dat betekent ook: politieke gesprekken aan de eettafel en felle discussies op verjaardagen. Wat als jij anders over politiek denkt dan je familie? Contextueel therapeut Popke Hooghiemstra legt uit waarom dat soms zo ingewikkeld voelt én hoe je ermee om kunt gaan.

Wat doe jij?

Hoe ga jij om met politieke meningsverschillen in je familie?

Ik luister en probeer begrip te tonenIk ga het debat aan, met volle overtuigingIk probeer het gesprek luchtig te houdenIk mijd familiegesprekken rond verkiezingstijd

Je herkent het misschien wel: je zit op een verjaardag, de slagroomtaart is nét aangesneden en daar begint je oom. “Vroeger was alles beter,” zegt hij, gevolgd door een stevige mening over de politiek van vandaag. Jij probeert rustig te blijven, maar vanbinnen borrelt het. Ga je wel of niet de discussie aan?

Familiebanden en stemgedrag

Popke Hooghiemstra is contextueel therapeut en helpt mensen om relatieproblemen te begrijpen en op te lossen door te kijken naar familiegeschiedenis, loyaliteit en verhoudingen tussen generaties.

Misschien ben je allang volwassen en denk je: ik bepaal zelf wel wat ik stem. Toch speelt opvoeding vaak mee, benadrukt Hooghiemstra: “Je stem is deels gevormd door je ouders. Het gesprek tussen ouders en kinderen is vaak ongelijk, omdat ouders onbewust meer invloed uitoefenen dan ze denken.”

Volgens hem gaat het bij politieke verschillen in families niet zomaar over botsende meningen, maar over een emotionele erfenis. “Ouders geven hun kinderen waarden mee," zegt hij. "Dat is mooi, maar het kan ook knellen als je daar later van afwijkt. Als een kind zich niet vrij voelt om zelf een keuze te maken, wordt het een last.” Loyaliteit naar ouders is vaak onzichtbaar, maar heel sterk. “Kinderen willen ten diepste hun ouders niet teleurstellen. En als je dan ineens voor een andere partij kiest, kan dat voelen als verraad."

Popke Hooghiemstra
Contextueel therapeut
"Je hoeft het niet met elkaar eens te zijn om elkaar te begrijpen."

De aankomende verkiezingen zijn extra beladen. Na de val van het kabinet-Schoof in juni, doen maar liefst 27 partijen mee. De thema’s zijn urgent: woningnood, migratie, klimaat, zorgkosten. En de verschillen tussen partijen zijn groot. Dat maakt het gesprek thuis soms nog spannender.

5 tips om in gesprek te gaan

Hooghiemstra geeft praktische tips om het gesprek aan te gaan:

Ga niet meteen in de tegenaanval: "Als iemand van tevoren al merkt: mijn stem mag er niet zijn, dan vertel je er niet over en loopt het gesprek dood."
Luister eerst, oordeel later: "Probeer te luisteren. Vraag waarom iemand iets vindt. Vaak kom je dan bij gedeelde waarden als veiligheid, rechtvaardigheid of zorg voor elkaar.”
Blijf nieuwsgierig naar elkaar: "Probeer niet meteen met een oordeel naar een ander te kijken. Als je het niet over verschillen kunt hebben, gaat de frustratie ondergronds. Soms zul je op je tong moeten bijten, maar probeer open vragen te stellen."
Respecteer verschillen: "Wat ik veel tegenkom is dat er uiteindelijk geen gesprek meer gevoerd wordt. Dat kost veel energie en doet pijn. Je hoeft het niet met elkaar eens te zijn om elkaar te begrijpen."
Verdiep je in elkaars keuzes: "Ga eens met je ouders of met je kind mee naar een informatieavond van de politieke partij waar hij of zij op wil stemmen. Het kan helpen om de keuze van de ander beter te begrijpen."

Tussen familie, geloof en je eigen stem

Voor wie opgroeit in een religieus gezin speelt er vaak nog een extra laag mee. “In sommige kringen is politiek verweven met geloof en de kerk,” zegt Hooghiemstra. “Je stemt niet alleen uit overtuiging, maar ook uit verbondenheid met je familie en je geloofsgemeenschap.” Dat maakt het extra lastig als je merkt dat je andere ideeën ontwikkelt. “Dan voelt het niet alleen alsof je je ouders teleurstelt, maar ook je hele kerkelijke nest.”

Hooghiemstra pleit voor meer openheid. “We leven in een individualistische samenleving,” zegt hij. “Juist daarom moeten we vaker met elkaar rond de koffietafel zitten. Niet om elkaar te overtuigen, maar om elkaar te ontmoeten. Een ontmoeting is geen clash van meningen, maar een gesprek tussen twee mensen die elkaar iets te zeggen hebben.” Het gesprek uit de weggaan kan volgens Hooghiemstra diepgaande gevolgen hebben. "Als je het er niet over hebt, gaat het ondergronds. Over het algemeen leidt dat tot pijn en komt dat later op een andere manier naar boven."