Wat is de digitale euro en wordt die echt onze toekomst?

Biljetten en munten gebruiken we bijna niet meer

Je hebt er vast wel iets over gehoord in het nieuws de afgelopen weken: de digitale euro. Dit idee van de Europese Commissie moet in de toekomst een extra betaalmiddel worden voor kleine en grote bedrijven, maar ook voor 'gewone mensen'. Als de digitale euro er komt, dan gaat de Europese Centrale Bank deze uitgeven.

Waarom komt er een digitale euro?

Gebruik jij nog contant geld? Dan ben je inmiddels in de minderheid. Steeds vaker betalen we met de pinpas en de laatste jaren wordt betalen met de smartphone en de smartwatch ook steeds populairder. Dat soort transacties wordt vaak geregeld door buitenlandse betalingsverwerkers. Ook hebben we ons geld steeds vaker bij commerciële banken staan. We zijn dus steeds afhankelijker van deze instanties.

Om te zorgen dat we minder afhankelijk worden van al die partijen, heeft de Europese Centrale Bank iets nieuws bedacht: de digitale euro. Deze moet offline te gebruiken zijn. Het verschil met geld op de pinpas is dat deze digitale euro altijd blijft werken. Dus ook als er een grote storing is, of wanneer een bank failliet gaat.

Wat is de digitale euro?

Een digitale euro is niet hetzelfde als geld op je bankrekening. En ook niet hetzelfde als crypto's, zoals de bitcoin. De digitale euro zal worden uitgegeven door de Europese Centrale Bank. Die geeft ook de eurobiljetten en -munten uit waar we in veel Europese landen sinds 2002 mee betalen.

Eigenlijk moet je de digitale euro zien als een digitale versie van contant geld. De digitale euro kan je straks bewaren bij de Europese Centrale Bank via een app op je telefoon. Maar het kan ook een aparte rekening worden in je bankapp die je nu al op je telefoon hebt staan. Op de rekening van je digitale euro kan maximaal 3.000 euro staan.

Het artikel gaat verder onder de uitlegvideo.

Gaan de biljetten en munten verdwijnen?

Nee, de Europese Commissie wil laten vastleggen dat cash geld blijft bestaan. Het is de bedoeling dat de digitale euro erbij komt als iets extra's en niet om bijvoorbeeld contant geld te vervangen. Ook kan je je rekening die je nu hebt bij je bank gewoon blijven gebruiken.

De bedoeling is dat de digitale euro even veilig en gebruiksvriendelijk wordt als contant geld. Het moet een gratis betaalmiddel worden voor allerlei betalingen en een systeem dat overal in het eurogebied te gebruiken is.

Wanneer komt de digitale euro?

Het gaat nog wel even duren voordat je echt kan gaan betalen met de digitale euro. De Europese Centrale Bank zit nu in de zogenaamde 'voorbereidingsfase'. Tijdens die fase zal de digitale euro verder worden ontwikkeld en uitvoerig worden getest.

De voorbereidende fase zal eind 2025 klaar zijn. Deskundigen denken dat we pas op z'n vroegst in de loop van 2026 kunnen betalen met de digitale euro.

Wat vertrouwen we nog?

Een van de redenen dat de Europese Commissie een digitale euro wil invoeren, is om te zorgen voor meer vertrouwen. In tegenstelling tot 'gewone' banken, kan de Europese Centrale Bank namelijk niet failliet gaan. Wie in de toekomst digitale euro's heeft, kan daar dus altijd gebruik van maken, zo is het idee. Maar niet iedereen is enthousiast over het plan dat er nu ligt.

Mensen maken zich bijvoorbeeld zorgen over de privacy. Er zijn partijen die willen dat betalen met de digitale euro helemaal anoniem wordt. Net als met cash dus. Maar waar tegenstanders vooral bang voor zijn, is dat de digitale euro ooit programmeerbaar wordt. Dat zou betekenen dat de overheid invloed krijgt op waar jij je geld aan uitgeeft. Denk aan een maximum bedrag voor niet-duurzame uitgaven, zoals vliegreizen. De overheid zelf zegt dat dit nooit gaat gebeuren.

Maar veel mensen vertrouwen de overheid niet, zegt Teunis Brosens van de Nederlandse Vereniging van Banken. Hij heeft twijfels bij de digitale euro. Volgens hem heeft het systeem dat we nu hebben voordelen, maar zeker ook nadelen. Maar dat zou bij een nieuw betaalmiddel ook zo zijn. Een fantastisch systeem ligt nou eenmaal niet voor het oprapen, zegt hij in Dit is de Dag (EO).

Teunis BrosensNederlandse Vereniging van Banken

"Een van de nadelen die we nu hebben, is dat banken kunnen wankelen. Als dat gebeurt, moet er veel geregeld worden en dat is niet ideaal. Maar het is niet zo dat er een ander systeem beter is. Een grotere rol voor de centrale bank is een grotere rol voor de overheid. Maar het vertrouwen van mensen in de overheid is op dit moment niet zo hoog."

0

0

0

Volgens hoogleraar financiële markten Arnoud Boot zou het logisch zijn als er een digitale euro komt. Hij ziet het als een kans om af te komen van commerciële banken. Boot stelt dat geld 'vertrouwen' is en dat het daarom publiek geregeld moet zijn. Dat we commerciële banken vertrouwen, komt volgens hem doordat het gegarandeerd is door de overheid. En daarom, stelt Boot, ligt het voor de hand als we ons geld direct bij de overheid zetten in plaats van indirect. Maar de hoogleraar ziet ook een praktisch voordeel.

Arnoud BootHoogleraar financiële markten

"In Nederland hebben we het betalingsverkeer goed geregeld. Als ik 5 euro moet overmaken, dan kan ik dat binnen een seconde en binnen drie seconden heeft de ander het op de rekening. Maar in veel landen is het niet zo goed geregeld. Met digitaal geld van de centrale bank zou je het in één keer heel makkelijk kunnen maken voor heel veel landen."

0

0

0

Europarlementariër Paul Tang (PvdA) denkt dat het heel goed zou zijn als de centrale banken een grotere rol gaan krijgen in het betaalverkeer. De digitale euro zou volgens hem de toekomst kunnen zijn, al vindt hij het idee dat er nu ligt, nog lang niet goed genoeg. 

Paul TangEuroparlementariër

"Er zijn zoveel beperkingen aan dit voorstel, dat het geen succes zal zijn. Vooral de limiet van 3.000 euro is een probleem. Je kunt straks dus wel met de munt betalen, maar er niet mee sparen. Dit voorstel is halfbakken en aan een halfbakken munt heb je niks."

0

0

0

Luister naar het gesprek over de digitale euro in Dit is de Dag (EO) op NPO Radio 1

Klik hier om af te spelen

VVD-kamerlid Eelco Heinen en econoom Rens van Tilburg bespraken de digitale euro in Geld of je Leven (EO) op NPO Radio 1