Dit weten we over de banden tussen Donald Trump en Rusland

24 maart 2025 · 10:27| Leestijd:8 min

Update: 24 maart 2025 · 11:08

Moet Europa onderhandelen om de oorlog tussen Oekraïne en Rusland te stoppen?

In het kort

Dat er in het verleden "iets" speelde tussen Donald Trump en een aantal rijke Russen weten veel mensen, maar hoe zit het nu precies? En wat zegt dat over de manier waarop hij zijn huidige presidentschap invult? "Daar wordt het spoor helaas een beetje een beetje duister", zegt journalist bij de Groene Amsterdammer, Casper Thomas.

Wat denk jij?

Is Donald Trump een goede leider?

Nee

Soms

Aantal reacties: 0

Toen Trump in 2016 presidentskandidaat werd, benadrukte hij meerdere malen niks te maken te hebben met Rusland. "Dat is een stelling die zich moeilijk verdraagt met de waarheid", zegt Thomas in Geld of je Leven (EO). "Vlak voordat Trump de politiek in ging, ging hij naar Moskou toe. Hij probeerde een een deal te krijgen om de Trump Tower in Moskou te bouwen." Trump zou toentertijd ook geprobeerd hebben om Poetin te ontmoeten. "Dat is er bijna van gekomen, maar het verhaal gaat dat de twee elkaar vanwege verkeershinder destijds niet hebben ontmoet." Ook de vastgoedtoren kwam er niet.

Thomas geeft aan dat de houding van Trump tegenover Rusland wisselt. "Hier en daar draait hij wel eens lichtjes de duimschroef aan, maar niet heel erg." En om de volledige link tussen Rusland en de Amerikaanse president te snappen, moeten we terug naar de jaren 90, toen Trump nog een vastgoedondernemer was. "Hij had een hoop mislukte projecten op zijn naam. Het erfkapitaal wat hij van zijn vader had gekregen, was verbrast. Zijn imago lag ook een beetje in duigen", vertelt Thomas. "Hij was geen succesvolle ondernemer meer en ook zeker niet het populaire merk dat hij daarna geworden is.”

Casper ThomasJournalist

"De grote vraag is: hoe kan het eigenlijk dat hij al die faillissementen heeft overleefd? Waar kwam al zijn nieuwe geld vandaan?"

Begin jaren 2000 ging Trump zakelijk gezien door de moeilijkste periode van zijn leven, vertelt Thomas. Zijn onderneming ging failliet. De banken wilden hem geen geld meer geven: Trump werd als insolvabel gezien: het geven van geld aan de vastgoedondernemer werd gezien als het gooien van geld in een bodemloze put. "En de grote vraag is: hoe kan het eigenlijk dat hij al die faillissementen heeft overleefd? Waar kwam al zijn nieuwe geld vandaan?"

Rijke Russen

Het antwoord? Rijke Russen. "Trump bouwt een appartementencomplex, iemand moet die appartementen kopen, en zijn belangrijkste koper - en dat is iets wat Trump en zijn familie ook elke keer ruiterlijk toe hebben gegeven - waren vooral rijke Russen", legt de journalist uit. Oligarchen, onder andere. "Zij zochten een buitenlandse bestemming om dat kapitaal naartoe te brengen. De Trump-onderneming zei: de deuren hier staan wagenwijd open. Jullie kunnen bij ons een appartementje in een condo in Florida kopen."

Daar is in principe niets mis mee, maar: "Die transacties waren dubieus in de zin dat je je moet afvragen hoe die mensen aan hun geld gekomen zijn." De vraag is dus: is dat op een eerlijke manier verworven? "Iedereen die een beetje kennis heeft van hoe de Russische economie in de jaren 90 en 2000 heeft gewerkt, weet: het was daar moeilijk op een eerlijke manier rijk worden."

Wat was er aan de hand met de Russische economie in de jaren 90 en 2000?

De Russische economie in de jaren 90 en 2000 werd gekenmerkt door grote instabiliteit, corruptie en de opkomst van een kleine groep extreem rijke oligarchen. Dit had te maken met de volgende factoren:

De val van de Sovjet-Unie (1991)
Na de ineenstorting van de Sovjet-Unie moest Rusland overstappen van een planeconomie naar een markteconomie. Dit gebeurde echter chaotisch en zonder sterke regelgeving.
Privatisering en oligarchen
De overheid verkocht grote staatsbedrijven (zoals olie- en gasbedrijven) tegen extreem lage prijzen. Een kleine groep zakenmannen (de ‘oligarchen’) kocht deze bedrijven op en werd razendsnel schatrijk, vaak via dubieuze deals en banden met de overheid.
Hyperinflatie en armoede
In de vroege jaren 90 stortte de economie in, met hyperinflatie en massale armoede tot gevolg. Veel gewone Russen verloren hun spaargeld, terwijl de oligarchen hun rijkdom bleven vergroten.
Corruptie en georganiseerde misdaad
Zonder sterke instituties groeide corruptie enorm. Zakenmensen en criminelen werkten vaak samen om rijkdom te vergaren, en omkoping en afpersing waren aan de orde van de dag.
Poetin en centralisatie van macht (2000 en verder)
Toen Vladimir Poetin in 2000 aan de macht kwam, begon hij de macht van de oligarchen in te perken—behalve degenen die loyaal aan hem waren. De economie stabiliseerde deels, maar corruptie en autoritaire controle bleven dominant.

Kortom, de Russische economie in die periode was een soort ‘wilde westen’ waarin een kleine elite extreem rijk werd via privatisering, corruptie en politieke connecties, terwijl de meerderheid van de bevolking worstelde met armoede en economische onzekerheid.

Maison de L'Amitie

Een bekend voorbeeld is een vastgoeddeal waarbij Donald Trump in 2008 een luxe villa in Florida verkocht aan de Russische oligarch Dmitry Rybolovlev voor bijna het dubbele van de prijs die Trump er vier jaar eerder voor had betaald.

De Trump-Rybolovlev villa-deal

In 2004 kocht Trump het landgoed "Maison de L'Amitié" in Palm Beach, Florida, voor $41 miljoen op een veiling.
In 2008 verkocht hij het aan Dmitry Rybolovlev, een Russische miljardair, voor $95 miljoen—bijna twee keer zoveel.
Opmerkelijk: Rybolovlev heeft nooit in de villa gewoond en liet het pand uiteindelijk slopen.

"Trump zei: het komt omdat ik het zo mooi verbouwd had. Nou ja, dat valt wel mee", zegt Thomas. "Dat is een aardige manier om geld wit te wassen. Je krikt de prijs van dat pand gewoon gigantisch op en je verkoopt het voor een veel groter bedrag." De deal werd besproken in het kader van mogelijke Russische financiële banden met Trump, vooral tijdens onderzoeken naar Russische invloed op de Amerikaanse verkiezingen. "Dat is eigenlijk een soort heel belangrijk startkapitaal geweest die Trump door die economisch moeilijke periode heen heeft getrokken.”

Casper ThomasJournalist

"Trump is indirect president geworden dankzij de Russen; omdat zijn imago als succesvol voor een belangrijk deel bekostigd werd met Russisch geld. Anders was hij de loser gebleven.”

Thomas wil niet direct stellen dat Trump nu president is dankzij de investeringen van de Russen. "Maar wel indirect, omdat zijn imago als succesvol voor een belangrijk deel bekostigd werd met Russisch geld. Anders was hij een beetje de loser gebleven.”

'Het is niet dat iedereen een handshake van Poetin verwijderd was'

Het is overigens niet gezegd dat al deze Russen banden hadden met Poetin, zegt Thomas. "Ze waren ook afkomstig uit de voormalige Sovjet-Unie. Het gaat misschien wel om honderd transacties, het is niet dat iedereen een handshake van Poetin verwijderd was", benadrukt hij. "Het is ook niet dat de Trump BV daarin uniek was, hè? Dat geld ging ook naar Europese landen." In steden als Londen en Amsterdam zijn vastgoedondernemers ook stinkend rijk geworden door Russisch geld: Londen wordt zelfs een 'oligarchenwalhalla' genoemd.

Later zei Trump daar zelf over dat het logisch was dat hij met dit soort onderhandelingen bezig was, omdat er een kans was dat hij de presidentsverkiezingen zou verliezen en ondernemer zou blijven.

Effect op de huidige politiek

Als het gaat om wat de banden van Trump en Rusland voor effect hebben op de huidige politiek, wordt het spoor helaas een beetje een beetje duister, zegt Thomas. "Het moment dat Trump de overstap heeft gemaakt van door Rusland gefinancierde vastgoedondernemer naar president van de Verenigde Staten, is het spoor een beetje opgehouden."

Robert Mueller, voormalig FBI baas, heeft uitgebreid onderzoek gedaan naar Trumps banden met Rusland, maar niet de financiële component meegenomen. "Achteraf gezien is dat cruciaal geweest", zegt Thomas. "Hij heeft het onderzoek op de politieke contacten tussen de Trump-campagne en Rusland gericht. Waarom staat niet helemaal vast." Mueller heeft zichzelf daar ook niet echt over uitgelaten. "Hij moest zich ook enigszins beperken: hij wist dat zijn tijd en zijn mandaat beperkt was." En, niet onbelangrijk: "Trump heeft ook laten doorschemeren dat dat een soort no-go was. Als hij in die financiën zou gaan zitten roeren, zou het wel eens kunnen zijn dat Mueller niet lang meer op zijn plek gezeten had.”

Er zijn wel andere onderzoeken geweest die zich richtten op de financiële banden van Trump met Rusland. Zo startte het Huis van Afgevaardigden een onderzoek naar mogelijke invloed die Rusland en andere buitenlandse entiteiten op Trump en zijn medewerkers hadden, met speciale aandacht voor financiële banden.

Wat hebben die onderzoeken nog opgeleverd?

Het Huis van Afgevaardigden begon in 2019 een onderzoek naar mogelijke invloed van Rusland en andere landen op Trump en zijn medewerkers. Ze keken vooral naar financiële banden. In 2018 zeiden Republikeinen in de inlichtingencommissie dat er geen bewijs was dat Trump samenwerkte met Rusland. Maar niet iedereen was het daarmee eens.

Andere onderzoeken, zoals die van federale aanklagers en de staat New York, keken ook naar Trumps financiën en buitenlandse invloed. De resultaten verschillen per onderzoek en vaak speelt politiek een rol bij hoe mensen de uitkomsten zien.

"Dit wordt al 10 jaar lang onderzocht van alle kanten, met alle journalistieke middelen die in Amerika en elders beschikbaar zijn. En dit is ongeveer wat we weten, en dat is niet eens zo denderend veel", zegt Thomas. "Ik vrees dat we ook gewoon ergens moeten accepteren dat iets een mysterie is, en zeker nu Trump zit op de plek waar hij zit, onaantastbaar als president van de Verenigde Staten."