Earth Overshoot Day: moeten we duurzamer gaan leven?

Hoeveel verbruiken we dan?!

We maken wereldwijd graag gebruik van de mooie materialen die onze aarde produceert. We verbranden olie, gas en kolen, we consumeren maar al te graag vlees en we kappen talloze bomen om voor haardvuurtjes en IKEA-kasten. Het vervelende gevolg daarvan: we verbruiken al sinds 1971 jaar na jaar meer van die natuurmaterialen dan de aarde kan produceren.

Dat heeft nadelige effecten. Denk aan uitputting van de bodem, milieuvervuiling, het uitsterven van dier- en plantensoorten en klimaatverandering. De onderzoeksorganisatie Global Footprint Network wil dat wij ons daar bewuster van worden, en daarom organiseren ze ieder jaar een World Overshoot Day op de dag dat we officieel meer hebben verbruikt dan de aarde in een jaar kan teruggeven. 

Op dit moment zouden we volgens de organisatie 1,7 aardbollen nodig hebben om onze wereldwijde consumptie te dekken. In Nederland maken we het nog wat bonter: als de hele wereldbevolking net zoveel zou verbruiken als wij, zouden we 3,6 aardes nodig hebben.

Moeten we duurzamer gaan leven?

Dus, we putten de aarde uit. Zoveel, dat we eigenlijk bijna twee aardes nodig hebben. Maar in hoeverre kloppen die cijfers? Is de noodzaak om duurzamer te worden echt zo groot? 

De Global Footprint Network stelt zelf dat de cijfers zorgwekkend zijn. We moeten minder consumeren en duurzamer gaan leven, zeker in (Westerse) landen die veel verbruiken. Daarmee helpen we de aardbol én de maatschappij, volgens de organisatie:

Global Footprint Network

Onderzoeksorganisatie, organisator World Overshoot Day

''De oorlog in Oekraïne en grondstofleveringsproblemen tijdens corona maken pijnlijk duidelijk hoe afhankelijk Nederland is van grondstoffen uit andere landen. [Zulke gebeurtenissen] kunnen gemakkelijk de economische en sociale stabiliteit van Nederland ondermijnen. In tegenstelling tot wat vaak nog gedacht wordt, betekent verduurzamen meer zekerheid en minder afhankelijkheid.''

000

Jesse Frederik, onderzoeksjournalist bij de Correspondent, is kritisch op de uitspraken van Global Footprint Network. De formules die de organisatie gebruikt om te berekenen hoeveel wij verbruiken zijn namelijk niet altijd even logisch.

Om een voorbeeld te geven: de organisatie heeft een opmerkelijke methode om te berekenen hoeveel grond wij gebruiken (en uitputten) voor landbouw. Wij Nederlanders kunnen in onze kassen heel veel produceren op een klein stukje - een stuk meer dan veel niet-Westerse landen. Gemiddeld gebruiken boeren wereldwijd zelfs 13 keer zoveel grond om een lading tomaten te produceren als in Nederland.

Maar daar kijkt de Global Footprint Network niet naar. Zij kijken alleen naar hoeveel tomaten we produceren, en niet naar hoeveel grond we daarvoor uitputten. Daardoor lijkt het dus alsof Nederland héél veel grond gebruikt, terwijl dat eigenlijk niet zo is. Hetzelfde geldt voor veel andere Westerse landen. 

Dat neemt de nood niet weg om te verduurzamen en minder te consumeren, vertelt Frederik aan Dit is de Dag (EO). Maar we mogen het hele idee dat we 1,7 aardes nodig hebben best met een korreltje zout nemen. Dat is 'ondergangsporno':

Jesse Frederik

Onderzoeksjournalist

''Natuurlijk moeten we meer doen, daar ben ik allemaal voor, maar er is een peilloze behoefte aan ondergangsporno. Klimaatdepressie. Er is de afgelopen jaren echt wel een heleboel positiefs gebeurd.''

000

Een oplossing: geen kinderen nemen

Walter Hoogerbeets neemt een drastische maatregel om de aarde te beschermen: hij heeft besloten geen kinderen op de wereld te zetten. Hij heeft zich zelfs laten steriliseren. "Dat is een beslissing geweest waar ik best wel over heb nagedacht. Om die keuze medisch te bevestigen… Daar heb ik wel even naar toe moeten groeien."

Het is een pijnlijke stok achter de deur, maar de gedachte dat zijn kinderen vluchteling zouden worden en naar Duitsland moeten verhuizen omdat Nederland overstroomt, vindt hij onverdraaglijk. "Ik ben er redelijk zeker van dat klimaatverandering één van de grote issues van onze tijd is. Als wij dat niet gaan oplossen, dan is het niet zoveel toekomst voor ons als mensen."

Bekijk hier het hele interview met Walter uit Dit is de Kwestie (EO):