Hackers dreigen medische data te publiceren: wat kan jij doen om jouw gegevens te beschermen?

Afgelopen week werd bekend dat de medische gegevens van bijna 500.000 Nederlandse vrouwen zijn gestolen door cybercriminelen. Het gaat om deelnemers aan het Nationaal Bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om uitstrijkjes bij huisartsen en zelftesten, die verwerkt werden door het laboratorium Clinical Diagnostics.

Later bleek dat de hack niet alleen dit bevolkingsonderzoek raakte: ook gegevens uit huid-, urine-, penis-, anus- en wondvochtonderzoeken zijn buitgemaakt. De gestolen data bevat gevoelige informatie, zoals namen, adressen en medische uitslagen.

Gegevens openbaar maken

De criminele organisatie Nova dreigt de gestolen medische gegevens te lekken. Om dat te voorkomen betaalde laboratorium Clinical Diagnostics miljoenen euro’s losgeld. Dat meldde RTL Nieuws. Toch eisen de hackers meer: op hun website stellen ze dat het eerste bedrag niet genoeg was. Ze geven het lab elf dagen om extra te betalen, anders publiceren ze de data alsnog. Volgens Nova zijn er afspraken geschonden, mogelijk doordat de politie inmiddels is ingeschakeld.

Bij wie ligt de fout?

De gegevens zijn gestolen door hackers, dat is sowieso verboden. Maar Clinical Diagnostics had de gegevens ook beter moeten beschermen, zegt onderzoeksjournalist digitale beveiliging en privacy Brenno de Winter in Geld of je Leven (EO): "Gegevens horen versleuteld en afgeschermd te zijn. Nu konden ze tóch in leesbare vorm worden buitgemaakt, en dat had nooit mogen gebeuren."

Dat kan gevolgen hebben voor het lab, legt De Winter uit: "Geen strafrechtelijke vervolging, de privacywet werkt anders. Maar de toezichthouder kan een onderzoek instellen dat kan leiden tot boetes of bindende aanwijzingen. En daarnaast kunnen slachtoffers een schadevergoeding eisen."

Ben ik getroffen door een datalek? Zo check je het

Ben je bang dat jouw gegevens ook bij een datalek betokken zijn? Dan kun je dat simpel uitzoeken.

Soms word je ingelicht door het bedrijf of de instantie waar een datalek is ontstaan en jouw gegevens zijn gestolen. Maar dat is niet altijd het geval. Je kan het altijd snel en gratis checken via Check je Hack van de politie.

Bescherm je gegevens

Bij een datalek als die bij de medische gegevens van het Nationale Bevolkingsonderzoek, kun je er helaas niks aan doen dat jouw gegevens hierbij betrokken zijn. Maar op digitaal vlak kun je wel heel veel zelf doen om je gegevens te beschermen.

Gebruik jij hetzelfde wachtwoord voor meerdere systemen of websites? Dan ben je zeker niet de enige. Maar dit is wel direct de meest voorkomende fout die mensen maken.

• Zorg ervoor dat je overal een ander wachtwoord gebruikt.
• Gebruik het liefst een sterk wachtwoord, met verschillende tekens en een combinatie van letters en getallen.
• Sla je wachtwoorden niet op in een digitaal document, maar gebruik een app waarbij je wachtwoorden versleuteld zijn.
• Zet de tweestapsverificatie aan, dan hebben criminelen nog een extra obstakel om jouw account te hacken.
• Stuur nooit zomaar privé-gegevens en wachtwoorden (online) door. Vraagt iemand aan de telefoon om jouw bankgegevens? Of stuurt iemand een appje of e-mail met de vraag om jouw wachtwoord? Niet doen!
• Controleer altijd de gegevens van degene die jou benadert, vooral als het om bankgegevens gaat. Heb je eerder een e-mail gekregen van jouw bank en komt dat e-mailadres overeen? Als je twijfelt kun je altijd bellen naar de bank om het te controleren.

Luister Geld of je Leven terug als podcast

In Geld of je Leven (EO) gaat Margje Fikse verder over dit onderwerp in gesprek met Brenno de Winter, onderzoeksjournalist digitale beveiliging en privacy. Beluister de uitzending hieronder als podcast. 

Luister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.

• Ruim 27.000 mensen kregen kankerdiagnose door bevolkingsonderzoek

  Ruim 27.000 mensen kregen kankerdiagnose door bevolkingsonderzoek

• Zonder het bevolkingsonderzoek was de borstkanker bij Bea hoogstwaarschijnlijk te laat ontdekt

  Zonder het bevolkingsonderzoek was de borstkanker bij Bea hoogstwaarschijnlijk te laat ontdekt

• Als vakantieganger ben je doelwit voor cybercriminelen: hier moet je op letten

  Als vakantieganger ben je doelwit voor cybercriminelen: hier moet je op letten