Prijzige pitstop
Gaat de belasting op benzine omhoog of toch niet?
21 september 2023 · 16:00
Update: 21 september 2023 · 16:33
In gesprek met
"Mensen die afhankelijk zijn van een auto, komen in grote problemen."
"Wij focussen ons op het openbaar vervoer."
"Vooral mensen met een hoog inkomen profiteren van de lagere accijns."
In het kort
Schrik jij nu al van het bedrag dat je moet betalen bij het tankstation? Maak je borst dan maar nat. Als de plannen van het kabinet doorgaan, gaan de prijzen van benzine, diesel en gas vanaf 1 januari namelijk nog verder omhoog. Waarom is dat eigenlijk? En kan dit plan nog teruggedraaid worden?
Wat denk jij?
Zou jij het terecht vinden als de belasting op brandstof omhoog gaat?
Dit is de situatie
Schommelen met de accijnzen
Als je gaat betalen na een tankbeurt, gaat meer dan de helft van het geld dat je betaalt naar de overheid als belasting. Dat gebeurt op twee manieren: met accijns en met btw. Accijns is een vast bedrag dat de overheid oplegt op brandstof, maar ook op bijvoorbeeld tabak en alcohol. Normaal gesproken stijgt dit bedrag elk jaar op 1 januari, het verandert mee met de inflatie.
In het voorjaar van 2022 gebeurde er iets bijzonders. De prijzen van brandstof stegen, na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne, plotseling zo snel, dat de regering besloot om in te grijpen. De accijns ging tijdelijk omlaag, om brandstof betaalbaar te houden. Deze verlaging bleef tot 1 juli 2023. Op die datum werd de accijnsverlaging al gedeeltelijk teruggedraaid.
Hoeveel accijns betalen we nu?
Na het gedeeltelijk terugdraaien van de accijnsverlaging, op 1 juli 2023, betalen we nu per liter zoveel accijns:
- Ongelode benzine: 78,91 cent
- Diesel: 51,63 cent
- LPG: 18,62 cent
Op dit moment is het plan om op 1 januari 2024 de rest van de verlaging van de accijns uit 2022 terug te draaien. Dat betekent dat er vanaf die datum nog ongeveer 21 cent accijns per liter bij komt.
Drie tips om goedkoop te tanken
Je weet vast wel dat je langs de snelweg meer betaalt voor brandstof. Gemiddeld is het verschil ongeveer 14 cent per liter, zowel voor diesel als benzine. Heb je een lange rit voor de boeg? Bedenk dan vooraf of je nog genoeg brandstof in je tank hebt. Dan hoef je niet langs de snelweg te stoppen. Als je 40 keer tankt in een jaar (50 liter per keer) dan scheelt dit je 196 euro, volgens de ANWB.
2. Gooi in het weekend de tank vol
Wist je dat maandag de drukste en daardoor duurste tankdag is? Je kunt het beste op zaterdag of zondag een bezoekje brengen aan het tankstation. Steeds meer tankstations passen zelfs tijdens de dag hun prijzen aan. Op rustige momenten, zoals het weekend en buiten de spits, zijn de prijzen lager.
3. Ga op bezoek bij de buren
Hier zijn pomphouders in de grensstreek niet blij mee, maar het kan schelen in de portemonnee om in Duitsland of België te tanken. Ook daar zijn de prijzen hoog, maar doordat de accijnzen veel lager zijn, kan het lonen om de grens over te gaan. Blijf wel weg van de snelweg, want daar verschillen de prijzen niet veel met tankstations in Nederland.
Dit is de discussie
Kan de belasting wel verder omhoog?
In de Tweede Kamer gaat het deze week veel over de plannen voor 2024. Daarbij wordt ook gesproken over de accijns op brandstof. Een ruime meerderheid van de politici in Den Haag wil nu toch voorkomen dat de accijnzen vanaf 1 januari omhoog gaan. In ieder geval VVD, PVV, Forum voor Democratie, BBB, SP, Denk, JA21, Groep Van Haga en het Kamerlid Den Haan willen de accijnsverhoging schrappen, weet de NOS.
Fractievoorzitter Sophie Hermans van de VVD zegt dat ze op die manier iets wil doen voor mensen die nu al moeite hebben om rond te komen. Als de accijnsverhoging niet doorgaat, betekent dit dat de overheid 1,2 miljard euro minder ontvangt. Dat geld zal ergens anders vandaan moeten komen.
SP-Kamerlid Bart van Kent vindt de prijs aan de pomp nu al veel te hoog, zegt hij in Dit is de Dag (EO). Als de accijns nog verder omhoog gaat, komen veel mensen in de problemen, vreest hij.
"Benzine is al ongelofelijk duur. Heel veel mensen kunnen dat nu al niet betalen. Ook omdat tegelijkertijd de boodschappen steeds duurder worden en de energierekening nog steeds hoog is. Als de accijns op brandstof straks omhoog gaat, komen veel mensen die afhankelijk zijn van een auto in grote problemen. Voor veel mensen is er simpelweg geen alternatief. Omdat er geen openbaar vervoer beschikbaar is, ze onregelmatige diensten werken of geen geld hebben voor een elektrische auto. En vergeet niet dat de helft van de brandstofprijs die je nu betaalt, al belasting is."
ChristenUnie-Kamerlid Pieter Grinwis is niet per se tegen de accijnsverhoging vanaf 2024. Hij vindt het belangrijk dat de eerste levensbehoeften te betalen blijven. Als de lonen omhoog gaan en de energierekening betaalbaar blijft, dan is het geen ramp als de accijns op brandstof ook stijgt. Wel is volgens Grinwis een stijging van de brandstofprijs van 21 cent in één keer te fors. Hij zegt dat andere landen, zoals België, de accijns niet automatisch elk jaar laten stijgen. Het verschil met onze buurlanden moet niet extreem groot worden, vindt Grinwis.
"Mensen die echt afhankelijk zijn van het openbaar vervoer en geen auto hebben, moet je ontzien. Daarom focussen wij ons op openbaar vervoer. Laat daar de prijs niet stijgen, laat daar buslijnen in stand die nog rijden. Wij doen er alles aan om die laatste buslijn wél te laten rijden door Sint Annaparochie."
Volgens ING-econoom Marten van Garderen profiteren vooral mensen met een hoog inkomen van de lagere accijns die we nu betalen. En dus niet de mensen met de kleinere portemonnee. Van Garderen vindt de maatregel niet effectief en zonde van het geld.
"De hoge inkomens profiteren veel meer van de accijnsverlaging. Ze hebben wel tot zo drie keer zoveel voordeel. Als je mensen met lagere inkomens wil helpen, neem dan de juiste maatregelen. Zorg dat het voordeel echt bij hen terechtkomt. Dat doe je niet met de accijnzen. Staar je niet blind op een hoge benzineprijs, maar probeer het hele plaatje te zien."
Dit is het debat
Luister onze podcasts
Benieuwd naar de hele discussie? Luister hier naar Dit is de Dag (EO) waarin presentator Tijs van den Brink in gesprek gaat met ING-econoom Marten van Garderen, SP-Kamerlid Bart van Kent en ChristenUnie-Kamerlid Pieter Grinwis.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenWat denk jij?
Ga jij vanaf nu minder autorijden?
Update: Tweede Kamer zet streep door accijnsverhoging
Om dit te kunnen betalen - het kost de overheid dus ongeveer 1,2 miljard euro - willen de partijen geld bijeenleggen dat gereserveerd is voor plannen van verschillende ministeries die nog moeten worden uitgewerkt. Als er extra geld wordt verdiend aan aardgas moet dat hier ook voor worden gebruikt. Als dat ook nog niet genoeg oplevert, dan willen de partijen geld gebruiken uit het Nationaal Groeifonds.
