Gaat Geert Wilders écht voor strengere asielplannen, of een kabinetsval? 'Hij wil de aandacht terug'

27 mei 2025 · 10:14| Leestijd:5 min

Update: 27 mei 2025 · 16:03

Geschreven doorMarinka Wagemans

In dit artikel aan het woord

Julia WoutersVoormalig politiek adviseur voor Lodewijk Asscher

"Hij wil de aandacht terug. Hij wil dat zijn onderwerpen weer in alle media te zien zijn."

Thomas van GroningenPolitiek journalist bij SBS6

"Als het kabinet valt, moet het wel vallen op een onderwerp dat voor hem gunstig is."

In het kort

Geert Wilders wil dat er snel een asielstop komt in Nederland, vertelde hij tijdens een persconferentie waarmee hij vriend en vijand verraste. Hij deed tien stevige voorstellen, en als die niet serieus genomen worden, dreigt hij uit de coalitie te stappen. Waarom kiest de PVV-leider deze weg?

Wat denk jij?

Is asielbeleid voor jou een belangrijk onderwerp bij verkiezingen?

Ja, het is voor mij het belangrijkste themaJa, maar er zijn belangrijkere onderwerpenNee, ik let vooral op andere zaken

Dit is de situatie

Wilders dreigt uit kabinet te stappen om asielplannen

Wilders wil het bestaande coalitieakkoord openbreken. Als zijn plannen niet worden overgenomen, dreigt hij dat de PVV uit het kabinet stapt.

Zijn coalitiegenoten wisten voorafgaand niks van de persconferentie. Zelfs ministers van zijn eigen kabinet hadden de plannen niet gezien. BBB-minister Mona Keijzer zegt dat ze snapt dat er iets moet gebeuren, maar vond de manier waarop Wilders dit deed niet netjes. Toch willen de andere partijen wel met hem in gesprek. BBB-leider Caroline van der Plas zei dat dit "snel" moet gebeuren, maar verwacht geen ruzie of kabinetscrisis. NSC-leider Nicolien van Vroonhoven vindt dat haar partij meer voor elkaar krijgt om migratie in te dammen dan de PVV. Zij kijkt dan vooral naar arbeids- en studiemigratie.

Oppositie noemt plannen onhaalbaar

De oppositie vindt dat de plannen van Wilders vooral bedoeld zijn om aandacht te trekken. Politici van D66, GroenLinks-PvdA, DENK, SP en de ChristenUnie noemen de plannen onhaalbaar, hard en vooral bedoeld om verdeeldheid te zaaien. Kamerlid Kati Piri van GroenLinks-PvdA vraagt zich af: "Is er sprake van een afleidingsmanoeuvre om gebroken beloften te verbloemen, of is hij uit op de val van het kabinet Wilders-Yesilgöz?". Alleen de SGP ziet strengere regels wel zitten, als die wel wettelijk mogelijk zijn.

Ook juristen zetten vraagtekens bij de plannen van Wilders. Sommige voorstellen gaan tegen internationale afspraken in, bijvoorbeeld het sluiten van de grens voor alle asielzoekers. Het plan om per direct alle grenzen te sluiten voor asielzoekers en ook met directe ingang die grenzen te bewaken, is volgens de Vakbond voor Burger en Militair defensiepersoneel "onrealistisch" en "onuitvoerbaar". Die taak hoort bij de Koninklijke Marechaussee, maar die hebben op dit moment niet de mensen om alle 840 grensovergangen te bewaken, bevestigen zij zelf.

Wat denk jij?

Moet het kabinet ingaan op de plannen van Wilders?

Ja, want de asielinstroom moet omlaagNee, zijn plannen zijn niet haalbaarAlleen als er goede wetgeving van te maken isWeet ik niet

Dit is de discussie

Waar is Geert Wilders op uit?

Politiek verslaggever Thomas van Groningen zegt in Dit is de Dag (EO) dat hij verrast was door de plotselinge persconferentie van de PVV-leider. Waarom deed hij dit?

Thomas van Groningen
Politiek journalist bij SBS6
"De peilingen lopen iets terug. Uit onderzoeken blijkt dat PVV-kiezers toch weer naar een andere partij gaan, richting de VVD bijvoorbeeld. Dat wil hij absoluut niet hebben. Hij herhaalde: ik wil dit binnen enkele weken. Over enkele weken begint het zomerreces, ik kan me voorstellen dat hij dit niet over de zomer heen wil tillen. Want als hij nog weken wacht, is het misschien te laat. (...) Hij wil echt voorkomen dat op dit onderwerp dit kabinet in de slaapstad komt. Er komen ook andere dossiers aan, zoals stikstof. Als het kabinet valt, moet het wel vallen op een onderwerp dat voor hem gunstig is."

"Ik denk dat Wilders het gedrag van Trump een beetje kopieert als het gaat om het hoog inzetten voor een onderhandeling. We zagen dat bij Trump met de handelstarieven. Over deze asielplannen wordt natuurlijk ook onderhandeld in de coalitie de komende weken. Ik denk dat die tien punten onderhandelingsinzetten vanuit de PVV zijn."

Heeft Wilders een punt? Duurt het te lang voor de afgesproken asielplannen doorgevoerd worden? Ja en nee, zegt Van Groningen. Het gekke is volgens de politiek verslaggever dat Wilders zélf alle afspraken in het hoofdlijnenakkoord heeft gemaakt.

"Toen is zijn minister, Faber, daarmee aan de slag gegaan. Zij moet daar nog kopjes koffie over drinken en regelen dat die afspraken door de Tweede en Eerste Kamer komen. Terwijl dat gesprek nog loopt, eist hij ineens meer dan wat hij heeft afgesproken. Dat is een beetje onlogisch. Kun je niet beter afdwingen dat wat je destijds hebt afgesproken ook daadwerkelijk gaat gebeuren? Want dat is nog steeds niet uitgevoerd."

Volgens Van Groningen gaat de rest van de coalitie niet mee in de plannen van Wilders. De hele coalitie vindt dat er meer moet gebeuren op migratie, maar dit soort voorstellen zijn juridisch niet haalbaar. Ze gaan geen beleid maken van iets waarvan ze dat op voorhand al weten, zegt Van Groningen.

Voormalig politiek adviseur voor Lodewijk Asscher, Julia Wouters, was niet verrast door de timing van de persconferentie. Volgens haar doet Wilders dit soort uitspraken altijd op zondag of maandag, omdat hij op dinsdag altijd een “onofficiële persconferentie” houdt: dat wil zeggen dat hij journalisten op die dag in de Tweede Kamer te woord staat. Vorige week deed hij dat ook: toen zei hij al dat het regeerakkoord opengebroken moest worden.

Julia Wouters
Voormalig politiek adviseur voor Lodewijk Asscher
"Wilders is erop uit om te zorgen dat wij het met zijn allen over migratie en asiel hebben. Dat is zijn onderwerp. Zolang het daarover gaat, zit hij op rozen en zakt hij niet verder in de peilingen. Iedere keer roept hij weer iets wat veel mensen van streek maakt, maar vorige week werkte dat niet. Voor het eerst dacht iedereen: dit kennen we nu wel een beetje. (...) Dus zeiden de oppositie en de coalitie: nou, we zijn benieuwd."

"Hij heeft ook allemaal dingen gezegd waarvan hij weet dat mensen schrikken en dat ze het verwerpelijk vinden. Vorige week had hij alleen maar een inhoudelijk voorstel, daar kunnen mensen niet op reageren. Maar nu hij zo heel erg 'duwt' moeten politici wel reageren, omdat ze anders hun achterban in de steek laten. Dan ligt de bal weer bij Wilders."

Wilders doet dit vooral om weer de aandacht op hem te vestigen, denkt Wouters:

"Het is het effectiefste als mensen daarop gaan reageren. Daar maak ik mezelf nu ook schuldig aan. Hij wil de aandacht terug. Dat is het belangrijkste. Hij wil dat zijn onderwerpen in alle talkshows en krantenanalyses besproken worden. Het maakt hem niet uit hoe het geanalyseerd wordt, als zijn ideeën maar herhaald worden, zodat ze zijn hele achterban bereiken. En dan kunnen anderen zeggen: het mag niet, het kan niet, we willen het niet, als hij dit maar weer goed tussen de oortjes heeft van zijn achterban."