Shop till you drop?
Steeds meer winkels verdwijnen: heeft de winkelstraat nog wel toekomst?
26 september 2023 · 13:30
Update: 26 september 2023 · 13:46
In gesprek met
Paul Moers
Retailexpert
"We zullen moeten leven met een significant kleinere hoeveelheid winkels."
Martijn Exterkate
Adviseur 'levendige centra' bij adviesbureau Stec Groep
"Ik denk dat mensen nog steeds naar binnensteden willen gaan. Daar is de reuring."
In het kort
Met het failliet verklaren van elektronicaketen BCC valt de zoveelste bekende winkel om. Al meer dan 10 jaar neemt het aantal fysieke winkels in Nederland af, terwijl online bestellen steeds populairder wordt. Verdwijnt de winkelstraat zoals we die kennen, of moeten winkels gewoon wat innovatiever zijn?
Wat denk jij?
Shop jij vaak online?
Dit is de situatie
Al dertien jaar lang neemt het aantal winkels af
Een dagje winkelen in de stad lijkt steeds minder van nu te zijn. We shoppen heel veel online en in de fysieke winkels komen we steeds minder. En dat heeft gevolgen voor de winkelstraten. Elektronicaketen BCC is de zoveelste winkel die ten onder gaat, nadat eerder ook winkels als Big Bazar, Shoeby en Score ook met financiële problemen te maken kregen of failliet gingen.
Waarom is elektronicaketen BCC failliet verklaard?
BCC verklaarde dat het te maken had met "voortdurende en toenemende uitdagende marktomstandigheden". De elektronicamarkt ging na de coronapandemie achteruit, zo stelde de winkelketen. Andere factoren, zoals de Oekraïne-oorlog, hoge inflatie, afnemend consumentenvertrouwen en lagere bestedingen, maakten de situatie nog moeilijker.
Ook stegen de kosten voor BCC, zoals loonkosten en huur, maar deze konden niet worden doorberekend aan de consument, zoals in andere sectoren wel gebeurt.
De winkels en de webshop blijven voorlopig open ondanks het faillissementsverzoek, omdat curatoren van plan zijn een doorstart te maken. Er werken ongeveer 1100 mensen bij BCC.
Begin dit jaar was het aantal webwinkels in Nederland zelfs voor het eerst groter dan het aantal fysieke winkels, zo blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Op 1 januari 2023 telde Nederland 82,1 duizend fysieke winkelvestigingen, tegenover 84,1 duizend online winkels.
Bovendien zijn er dit jaar 1,6 duizend winkels minder dan een jaar eerder. Dat past in de dalende trend die al sinds 2010 te zien is.
Dit is de discussie
Zijn er in de toekomst nog wel winkels?
Door alle sluitingen en problemen worden de winkelstraten steeds leger en minder aantrekkelijk. Zit er überhaupt nog wel een toekomst in het winkelcentrum?
Volgens merken- en retaildeskundige Paul Moers zullen we in ieder geval aanzienlijk minder winkels terugzien in de straten, zo zegt hij bij Dit is de Dag (EO).
"In 2010 waren er nog 96.000 winkels. Inmiddels is dat gezakt naar een kleine 82.000. Dus het gaat ongelooflijk hard. (...) We zullen moeten leven met een significant kleinere hoeveelheid winkels. Aanloopstraten worden eigenlijk compleet zinloos. Je zult naar een paar compacte winkelstraten moeten gaan, waar je zowel ketens hebt, maar vooral ook de lokale helden. Die lokale specialist die zijn mensen kent. Ook is de combinatie met horeca en wonen natuurlijk heel belangrijk. De binnenstad moet leven."
Verder is het faillissement van BCC volgens Moers onder meer te verklaren door het feit dat ze de veranderingen in de retailsector van de afgelopen jaren gemist hebben, net als veel andere winkels die het niet gered hebben. Winkels als BBC hadden volgens hem veel meer een belevenis voor klanten moeten creëren, zoals Apple, de Bijenkorf en Rituals dat wel doen. Moers benadrukt dat het in de winkelstraat steeds belangrijker wordt om onderscheidend te zijn, omdat consumenten nu ook met gemak online kunnen winkelen.
"Voor de coronacrisis hadden fysieke winkels eigenlijk een logistieke functie: je ging daar het product halen. Maar na corona heeft iedereen geleerd dat je online kunt bestellen. Wat ik echt niet snap, is dat de coronacrisis die winkels niet significant heeft veranderd. Ik vind dat heel veel directies echt uit hun luie stoel moeten komen, moeten gaan bewegen en een nieuwe visie moeten gaan neerzetten. Daar is nu keihard de noodzaak voor."
Verder hebben veel winkels ook te maken met enorm gestegen kosten: hogere lonen, huurprijzen en energiekosten.
Martijn Exterkate, adviseur 'levendige centra' bij adviesbureau Stec Groep, is het met Moers eens dat winkels onderscheidender moeten worden en moeten upgraden, maar ziet de toekomst van de winkelstraat wel iets positiever in. Omdat mensen in de kern sociale wezens zijn, zullen ze er altijd op uit willen om anderen te ontmoeten, te kopen, en om naar levendige plekken te gaan, zegt hij. En dat zijn binnensteden bij uitstek.
"Ik zie nog wel dat steeds het meeste geld wordt bezet in de fysieke winkels: 70%. Online groeit nog wel wat. Maar je moet als winkel relevant zijn en inspelen op de toekomst. En dat doe je niet met stapels met dozen en rekken vol met spullen. (...) Ik denk dat de winkels zich echt aan moeten passen aan de tijd van nu."
Naast dat winkels meer met de tijd mee moeten gaan, moeten de winkelstraten an sich volgens Exterkate ook op de schop. Zo moeten ze groener, kan er meer horeca bij, en mag er meer gewoond worden in de binnensteden, zegt hij. Kortom: de mix aan activiteiten moet veel groter worden.
"Het vraagt echt om forse investeringen in het vastgoed, in de binnensteden, in het aantrekkelijker maken en in coaching van stads- en ondernemers. Als we niks doen, dan loopt de leegstand steeds verder op in de binnensteden. Dus gemeenten moeten aan de slag. Vastgoedpartijen en winkelketens moeten moderniseren, ondernemers moeten kansen zien, en in die combinatie zie ik een toekomst. Maar het is niet hetzelfde als nu. Een binnenstad zal compacter worden en er zullen nog steeds winkels wegvallen. Maar ik wil ook niet elkaar de put in praten. Want ik denk dat mensen nog steeds naar binnensteden willen gaan. Daar gebeurt het. Daar is de reuring."
Wat denk jij?
Denk jij dat de winkelstraat volledig verdwijnt?
9 oktober 2023 · 21:03
Te veel winkels verkopen spullen, dingen , en ander overbodige rommel van slechte kwaliteit. De overheid moet makkelijke reparatie opties verplicht stellen. Dat betekend wel minder omzet voor winkels. Reparatiebedrijven, klaar terwijl u wacht met een kopje koffie en een koekje, vullen de lege panden. De rest zal met horeca gevuld kunnen worden. In veel landen is uit eten goedkoper, zeker als de belasting op werk wordt verminderd. Meer gezelligheid op korte afstand, nodig als we een compactere stad gaan bouwen met kleiner units. In Japan laten ze soms de keuken al weg, scheelt ruimte, en de sushizaak zit toch onderin het complex. Zelf koop ik al jaren zo weinig mogelijk en haal veel tweedehands spullen in zaken waar het de laatste tijd steeds drukker lijkt te zijn geworden. En: deel dure zaken met de buren. Denk aan, auto, boormachine en andere gereedschappen die we weinig gebruiken, ladders, kruiwagen (die handige oom met connecties in de zakenwereld, want een tuin heb je niet in de stad) .
Luister deze uitzending van Dit is de Dag (EO) nu terug als podcast:
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassen