Inloggen bij

Praat je mee? Als je bent ingelogd, kun je reacties plaatsen en gesprekken volgen.

Door in te loggen bevestig je dat je de Algemene Voorwaarden en Privacyverklaring van de EO hebt gelezen en begrepen.

Hulp nodig?

Check de veelgestelde vragen.

Uitgelichte afbeelding

Waarom gaan we niet vaker op vakantie met de trein?

3 augustus 2023 · 17:00| Leestijd: 5 min

Update: 8 augustus 2024 · 16:07

In dit artikel aan het woord

Freek Bos
Freek BosDirecteur van Reizigersvereniging Rover
"Spoorwegbedrijven moeten meer treinen kopen en over nieuwe verbindingen gaan rijden."
Paul Peeters
Paul PeetersLector Duurzaam Toerisme en Vervoer Foto: Breda university of Applied Sciences
"We moeten er niet meer vanuit gaan dat met het vliegtuig naar je bestemming gaan de norm is."
Elmer van Buuren
Elmer van BuurenMede-oprichter European Sleeper
"De oude, grote spoorbedrijven regelen het openbaar vervoer als een soort ambtenaar."

In het kort

De aarde warmt op, half Zuid-Europa staat in brand, en toch pakken we nog massaal het vliegtuig als we op vakantie willen. Dat is allesbehalve duurzaam, maar vakantiegangers hebben ook weinig alternatieven. In Nederland hebben we namelijk nog geen efficiënt spoorwegnetwerk voor internationale reizen. Hoe kan dat?

Wat denk jij?

Ga jij met de internationale trein op vakantie?

Dit is de situatie

Hoe gaan Nederlanders op vakantie?

Van Benidorm tot Boedapest: Nederlanders gaan maar al te graag op reis. Maar hoe reizen we naar onze dromerige vakantiebestemmingen toe? Tipje van de sluier: de trein is in ieder geval niet bepaald populair.

We reizen nog altijd het liefst met de auto. Bijna de helft van de Nederlandse vakantiegangers reisde in zomer 2022 met de auto, volgens cijfers van het CBS. 35 procent van de vakantiegangers pakte het vliegtuig. De trein staat op de schamele, laatste plaats: slechts 8 procent van de Nederlanders koos voor de trein.

Om even optimistisch te blijven, dat is ten opzichte van zomer 2019 wél een stijging. Toen nam maar 4 procent de trein. 

Hoe zijn vliegtuigvakanties zo populair geworden?

Paul Peeters, lector Duurzaam Toerisme en Vervoer aan de Breda University of Applied Sciences, vertelt hoe het is gekomen dat nu zoveel mensen voor het vliegtuig kiezen: "Eerst werd de luchtvaart nog gereguleerd door de overheid, net zoals de NS nu. In de tweede helft van de vorige eeuw is de luchtvaart echter naar de commerciële markt gebracht. Commerciële luchtvaartmaatschappijen en touroperators gingen met elkaar concurreren, waardoor tickets alsmaar goedkoper werden." Snel reizen, voor weinig? Daar hapten consumenten graag op toe. 

Maar toch, de cijfers zijn niet bepaald geruststellend. Lange reizen met het vliegtuig en met de auto zorgen voor veel CO2-uitstoot, terwijl de trein juist duurzaam is. Hoog tijd dat treinreisjes wat aantrekkelijker worden, dus.

Dit is de discussie

Hoe krijgen we meer internationale treinen op het spoor?

Reizen met de trein, dat vinden we niet fijn. En daar mogen spoorbedrijven zich best wat meer van aantrekken, stellen critici.

Volgens Freek Bos, directeur van reizigersvereniging Rover, begint het probleem al bij de promotie van internationale treintickets. Veel mensen niet goed welke treinen er internationaal rijden en waar ze betrouwbaar tickets kunnen kopen. Als je dan wél een goede treinreis en ticketsite hebt gevonden, loop je tegen het tweede obstakel aan: de ticketprijzen. Treintickets zijn vaak duur.

Maar zelfs als daar verbetering in komt, zullen de vliegtuigen nog niet leeglopen. Internationaal reizen met de trein duurt nu eenmaal langer dan met het vliegtuig, en niet iedereen zit te wachten op die extra reistijd. 

Freek Bos
Freek BosDirecteur van Reizigersvereniging Rover

"Als we ervoor kunnen zorgen dat heel veel mensen kunnen treinreizen door voldoende snelle verbindingen en het makkelijker maken om daar een ticket voor te kopen, zijn we denk ik al een heel eind."

Bos vindt bovendien dat spoorvervoerders zich anders moeten opstellen. Ze moeten een voorbeeld nemen aan ondernemers en vaker met een commercieel plan komen. De NS is volgens Bos een goed voorbeeld van een spoorbedrijf dat niet ondernemend genoeg is. De NS probeert de vraag naar internationale treintickets niet te vergroten maar verkleinen, omdat ze de vraag niet aankunnen. Reizigers moeten vooraf een treinstoel reserveren voor de internationale trein, waardoor last minute-reisjes lastig worden. Zijn boodschap aan de NS is dan ook: als je ambitie hebt om het aantal reizigers te laten groeien, ga dan vooral meer treinen bestellen en bedenk dat voor dat je een strategie maakt voor die groei. 

Paul Peeters, lector aan Breda University of Applied Sciences, sluit zich daarbij aan. Spoorwegmaatschappijen moeten risico's nemen en meer treintoestellen bestellen als de vraag stijgt.  

Paul Peeters
Paul PeetersLector Duurzaam Toerisme en Vervoer Foto: Breda university of Applied Sciences

"Het is ook de mentaliteit van de spoorwegbedrijven die vaak nog voor een deel gesubsidieerd worden. Die kijken daardoor eerder naar de overheid als hun grootste klant, daarnaast hebben ze nog miljoenen andere klanten, de reizigers, maar daar zijn ze minder mee bezig. Dat is heel jammer, want de omslag terug van de lucht naar het spoor hebben we hard nodig. "

Elmer van Buuren, mede-oprichter van de nachttrein European Sleeper, biedt een mild tegenwicht. Hij ziet als ondernemer in de treinbranche dat het lang niet makkelijk is om extra treinen te regelen. Voor zijn eerste nachttrein-verbinding van Brussel naar Berlijn huurt zijn bedrijf nu treintoestellen van een extern bedrijf. Voor de tweede nachttrein-verbinding denkt hij over het ombouwen van oude treinen naar slaaptreinen. En voor de verbindingen die verderop in de planning staan, moet er nagedacht worden over het kopen van nieuw materieel. 

Daarbij is het logistiek niet makkelijk om een internationale verbinding op te zetten. Hij vertelt: 

Elmer van Buuren
Elmer van BuurenMede-oprichter European Sleeper

"De spoorwegwereld zit in ieder land anders in elkaar, en de samenwerking tussen de verschillende landen is niet goed. (...) De samenwerking moet veel beter worden, anders krijg je een onaantrekkelijke dienstregeling en dan heb je geen aantrekkelijk product voor de reiziger.''

Dit is hun verhaal

Ondernemer Elmer gaat de concurrentie aan met de NS

Elmer van Buuren van European Sleeper heeft altijd al een fascinatie gehad voor internationale treinen, specifiek voor nachttreinen. Die treinen kon hij echter niet vaak bewonderen, want er reed 's nachts bijna niets. Daarom kwam hij met het idee om  een internationaal nachttreinnetwerk op te zetten. Samen met Chris Engelsman begon hij in 2020 met het realiseren van de nachttrein. 

Sinds 1 juli dit jaar kan je met European Sleeper slapend op je bestemming komen. Die rijdt drie keer in de week beide kanten op tussen Brussel, Amsterdam en Berlijn. Het idee is dat de European Sleeper vanaf maart volgend jaar doorrijdt naar Praag. Met die verbinding is het ook de bedoeling dat er bestemmingen bij komen in Zuidoost-Duitsland en Tsjechië. Maar daarmee is het nog niet voorbij. In het voorjaar van 2025 hopen ze een lijn toe te voegen van Amsterdam, via Brussel, naar Barcelona. Daarna zien ze nog wel weer verder welke lijnen nog meer mogelijk zijn. 

Van Buuren zegt ook dat hij als ondernemer een andere mentaliteit heeft dan de NS doordat hij niet in opdracht voor de overheid werkt. Daardoor vraagt hij bijvoorbeeld zelf bij ProRail de vergunning aan om op het spoor te mogen rijden met European Sleeper, vraagt hij zelf in andere landen de dienstregeling aan en richt hij zich als commercieel bedrijf op een aantrekkelijke dienstregeling. 

Praat mee

Inloggen bij

Super dat je jouw perspectief wil delen! Log in om je reactie te plaatsen.

Door in te loggen bevestig je dat je de Algemene Voorwaarden en Privacyverklaring van de EO hebt gelezen en begrepen.

Hulp nodig?

Check de veelgestelde vragen.

  • Hier & Nu

Deel dit artikel:

Meest gelezen

Lees ook

Neem een koekje.

Jammer! Door je cookie-instellingen kan je dit deel van de site niet zien. Als je meer cookies accepteert, kan je dit deel wel zien.

Toestemmingen aanpassen