Slaan jonge mannen door in strijd voor het perfecte lichaam? 'Ik sport niet voor mijn gezondheid'

Veel jongeren zijn onzeker over hun lichaam

Veel jongeren zijn onzeker over hun lichaam, vooral jonge mannen. Een op de drie jongeren tussen de 16 en 34 jaar is niet blij met het eigen lichaam, blijkt uit onderzoek van 3Vraagt samen met KRO-NCRV’s Brandpunt+. In 2021 ging het nog om een op de vier jongeren. Vooral de groep jonge mannen die niet blij is met hun lijf, is gegroeid. In 2021 zei nog 15 procent van die groep dat ze niet tevreden zijn, nu is dat bijna verdubbeld. 

Ze zijn het vaakst ontevreden over hun gewicht. Bovendien is bijna een derde van deze jonge mensen bereid om ongezonde keuzes te maken, bijvoorbeeld maaltijden overslaan, als ze er daardoor beter uitzien. Een even grote groep is al een keer (of meerdere keren) over mentale of fysieke grenzen gegaan om er beter uit te zien.

Ondertussen wemelt het op sociale media als Instagram en TikTok van de fitluencers. Een fitfluencer is iemand die op social media anderen inspireert en motiveert om gezond te leven. Dit kan gaan over sporten, gezond eten en een fitte levensstijl. Fitfluencers delen vaak video's en foto's van hun trainingen, maaltijden en tips om sterker en gezonder te worden. Veel mensen volgen hen voor advies en motivatie.

Anabolen

Maar hoe realistisch zijn die droomlichamen die we op sociale media zien? Sommige fitfluencers bewerken hun foto's, of zien er daadwerkelijk wél zo uit, maar maken bijvoorbeeld gebruik van onnatuurlijke groeimiddelen. Niet alleen pre-workouts en creatine, maar ook anabolen.

De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en de Universiteit Utrecht deden in 2022 onderzoek naar de positieve relatie tussen socialemediagebruik en het gebruik van anabolen onder mannen. Hieruit bleek dat mannen die actief zijn op socialemediakanalen, uiteindelijk meer gebruik maken van anabole steroïden dan mannen die dat niet zijn. Zo heeft bijna 1 op de 10 fitnessende mannen tussen de 18 en 40 jaar in Nederland ooit anabole steroïden gebruikt.

Hoe gezond zijn de gymrats en fitboys die tot het uiterste gaan?

De negentienjarige Sidney Sieckmeijer hoopt later als fitfluencer zijn geld te verdienen. 

Sidney SieckmeijerAspirerend fitfluencer

"Ik train minimaal zes dagen in de week, vaak zeven. Ik weet dat ik soms een rustdag in moet plannen, maar ik vind dat moeilijker dan de trainingsdagen zelf. Dan heb je het gevoel alsof je lui bent en geen progressie maakt. (...) Mijn uiteindelijke doel is om drie keer zo groot te worden. Als ik nu naar mezelf in de spiegel kijk, zie ik: ik ben er nog lang niet. Dus ik heb nog geen reden om er gelukkig mee te zijn. (...) Mensen zien alleen maar de spieren, maar ze zien niet het werk erachter. De avonden en trainingen alleen, het eten en het slapen... dat zien ze niet. Je werkt aan jezelf terwijl anderen het gezellig met elkaar hebben. Dat klinkt misschien raar, maar dat geeft mij een goed gevoel. Daar haal ik mijn kracht en zelfvertrouwen uit."

0

0

0

Sidney doet er veel voor om in shape te blijven:

"Ik denk er weleens over na om anabolen te gebruiken. Ik wil mijn gezondheid op het spel zetten om mijn doel te bereiken."

0

0

0

Sidney woont nog thuis. Hij sport vaak vanaf een uur of zeven 's avonds, waardoor hij vaak pas laat thuis is. Zijn ouders laten altijd wat eten voor hem over, waardoor hij niet zelf hoeft te koken, maar desondanks ligt hij vaak pas om 1 uur 's nachts op bed. Zijn stiefvader Bas Hoeve zegt:

Bas HoeveStiefvader van Sidney

"De grens tussen een passie en obsessie is vrij dun. Ik heb het gevoel dat het nog steeds een passie is. Hij loopt ook niet op straat te zwerven, gebruikt geen drugs of alcohol en doet geen gekke dingen. Maar anabolen moedig ik niet aan. Ik denk dat het iets is dat, als je heel fanatiek bezig bent met sporten, om de hoek kan komen te kijken. Dat vind ik heel spijtig. Als je YouTube en TikTokfilmpjes kijkt zie je voorbeelden waarvan je weet: die gasten doen dat echt niet op een bruin broodje kaas. Ik zou het heel jammer vinden als het zo ver komt."

0

0

0

Dion van Kooij is zestien, en sport sinds twee jaar fanatiek. Het geeft hem zekerheid en een gevoel van trots.

Dion van KooijFanatiek sporter

"Toen ik 13 was kwam ik op een punt en dacht ik: dit kan niet meer. Op social media zie je fitnessinfluencers die ook dik zijn begonnen, en op een gegeven moment zie je foto's dat ze een sixpack hebben. Dan ga je ze volgen, en denk je: dat kan ik ook. Ik keek vooral naar Joel Beukers. Hij zegt: kom met je luie reet van de bank af, en ga de sportschool in. Dat spreekt jongeren wel aan. Met harde muziek op de achtergrond zie je hem trainen, en dan zit je dat thuis op de bank te kijken en denk je: nu heb ik ook zin om te trainen."

0

0

0

Sportdiëtist Esther van Etten maakt zich zorgen over die toename van fitfluencers. Ze ziet steeds vaker obsessief gedrag bij jongeren in haar praktijk. Van Etten geeft aan dat sommige sportschema's op TikTok er goed uitzien, maar ze vreest dat vijftienjarigen zich gaan spiegelen aan jongens die tien jaar ouder zijn.

Esther van EttenSportdiëtiste

"Zeven dagen per week sporten is nergens goed voor. Je hebt een dag rust nodig. Maar sommige jongeren weten wat ze doen: ze sporten in combinatie met een goed schema, hebben een goede techniek en nemen op tijd rust. Daar is niets mis mee. Maar je begeeft je op een gegeven moment op glad ijs. Je begint ergens aan, je wordt sterker, groter, je krijgt complimenten en je voelt je beter, en je krijgt energie. Maar in de praktijk zie ik veel jongens wiens hoofd vol zit met de gedachten: ik moet trainen, ik moet gezond eten, ik kan niet meer zonder. Dan wordt dat je leven. Daar maak ik me wel druk om."

0

0

0

En dan zijn er nog de supplementen:

"Jongeren denken dat je heel veel eiwitten nodig hebt om breder te worden. Maar dat zit al heel veel in onze voeding, dus vaak heb je die extra poeders helemaal niet nodig. Bedrijven doen het wel voorkomen dat je ze nodig hebt. Zonder enige begeleiding kun je dingen kopen. Voor veertienjarigen wordt dezelfde dosis aanbevolen als voor iemand van vijfendertig. Dat is natuurlijk onzin. Er is vaak extra cafeïne aan toegevoegd. Dat vinden jongeren helemaal fantastisch. Maar daardoor voel je niet meer goed wanneer je moe bent. Als je door blijft gaan komt op een gegeven moment de man met de hamer, en dan krijg je een blessure. Dan ben je verder van huis."

0

0

0

En die supplementen zorgen misschien voor een ander 'opstapje', vreest Van Etten.

"Wat ook uit onderzoek blijkt, en wat je ziet in de praktijk; een eiwitpoeder wordt een pre-workout, en pre-workout wordt creatine. Het wordt steeds meer, en de kans dat je over minder natuurlijke dingen nadenkt, zoals anabolen, wordt steeds groter. En anabolen zijn echt heel gevaarlijk, daar moet je bij wegblijven."

0

0

0

Rick heeft bigorexia: 'Slaap niet voordat ik 5200 calorieën binnen heb'

Rick Russcher leeft al jaren volgens een streng regime van iedere dag shakes, rijst, kip en groente. "In het weekend eet ik meestal wel een kilo vlees per dag", vertelt hij. Alles wat hij "in zijn lichaam stopt" weegt hij af. "Ik eet elke dag minimaal 5200 calorieën." Als je dat gezond wil doen, is dat een hele uitdaging. "Iedereen kan een zak blauwe M&M's wegkanen, maar als je vier bakken met rijst en kip wegwerkt, denk je soms: het moet weer", geeft hij toe. Maar dat houdt hem niet tegen: "Ik ga niet slapen voordat ik er 5200 binnen heb."

Het eten hoeft niet per se lekker te zijn. "Ik vind het vooral fijn als ik 's avonds een goede training heb. Dat is belangrijker voor mij dan dat mijn eten lekker is. Mijn dag plan ik echt om een goede training heen, en alles staat in het teken daarvan."

Bigorexia

Rick heeft bigorexia. Dat is een stoornis waarbij iemand altijd denkt dat zijn of haar spieren niet groot genoeg zijn, ook al is die persoon al erg gespierd. Mensen met bigorexia voelen zich onzeker over hun lichaam en blijven extreem veel sporten, streng eten en soms zelfs gevaarlijke middelen gebruiken om gespierder te worden. Dit kan hun gezondheid en dagelijks leven negatief beïnvloeden.

"Dit is niet mijn eindversie", zegt Rick over zichzelf. "Als ik kijk naar mijn idolen, de mensen die mij inspireren, die zouden misschien wel lachen om hoe ik er nu uitzie." Hij vraagt zich af of hij überhaupt wel een eindversie voor zich ziet. "Maar elke keer als ik in de spiegel kijk, zie ik wel verbeterpunten."

'Op een moment zeiden we tegen Rick: je raakt alles en iedereen kwijt'

Zijn broer Erwin ziet al jaren hoe de sportverslaving het leven van Rick beïnvloedt, en vindt ook dat hij daar te ver in gaat. "Ik vind dat hij er wel heel fanatiek mee is. Volgens mij zitten we op de grens. Is het nog gezond, of wordt het ongezond?" Maar Rick geeft aan dat dat zijn doel niet is. "Ik sport niet voor mijn gezondheid", zegt hij. "Als ik gezond zou willen sporten ging ik twee keer per week pedellen, en een keer wielrennen." En dat is niet zijn doel. "Ik wil groter en sterker worden en me nog beter voelen. En ik wil dat mijn zelfvertrouwen groeit", legt hij uit. "De prijs mag best wel hoog zijn. Zolang ik de enige ben die er negatieve hinder van ondervindt, vind ik het prima."

Rick begon met sporten zonder echt op zijn voeding te letten, vertelt Erwin. "Op een gegeven moment is hij zijn voeding aan gaan passen, ging hij minder uit en zag hij zijn vrienden veel minder en minder. Op een moment zeiden we tegen Rick: je raakt alles en iedereen kwijt." Toch geeft Rick aan dat er geen moment komt waarop hij denkt: nu kan ik rustig aan doen. "Dan zou ik me heel leeg voelen. Ik zou dat absoluut niet willen."

Kijk naar Dit is de Kwestie

In Dit is de Kwestie (EO) gaat Joram Kaat verder over dit onderwerp in gesprek. Je ziet de volledige uitzending hieronder:

Wil jij de aflevering liever streamen? Klik hier om de aflevering te bekijken via NPO Start.

• Dit vinden kinderen lastig aan topsport: 'Ik train zes keer in de week'

  Dit vinden kinderen lastig aan topsport: 'Ik train zes keer in de week'

• Arme mensen zijn vaker ongezond: is dat hun eigen schuld?

  Arme mensen zijn vaker ongezond: is dat hun eigen schuld?