Defensie wil meer jongeren werven: 'Vrees voor militarisering van de samenleving'
26 maart 2025 · 11:27| Leestijd:4 min
Update: 26 maart 2025 · 11:29
In dit artikel aan het woord
"We moeten bereid zijn om vrijheid te verdedigen."
"Jongeren zijn ook op andere gebieden nodig, niet alleen bij Defensie."
"Defensie moet eerst zijn zaken op orde krijgen."
In het kort
Ben je tussen de 18 en 27 jaar dan krijg je binnenkort een enquête in de bus van Defensie. Het is één van de manieren waarop het ministerie jongeren probeert te enthousiasmeren voor het leger. Maar is het wel wenselijk?
Samenvatting van DIT artikel
Defensie stuurt een enquête naar jongeren tussen 18 en 27 jaar om meer personeel te werven. Staatssecretaris Tuinman wil in 2030 100.000 medewerkers. Het idee voor de enquête komt uit Zweden, waar een verplichte vragenlijst jaarlijks duizenden militairen oplevert. Defensie biedt ook het Dienjaar en een weerbaarheidstraining als instapmogelijkheden.
De enquête van Defensie roept discussie op. Minne van der Mast (Dwars) vreest een te gemilitariseerde samenleving en pleit voor een Europees leger. Mauk Bresser (JOVD) en Eva Brandemann (Jong Sociaal Contract) steunen een opkomstplicht, mits Defensie goed georganiseerd is. Brandemann betwijfelt of een Europees leger jongeren aanspreekt.
Wat denk jij?
Zou jij bij Defensie willen werken?
Aantal reacties: 0
Defensie zoekt jongeren
Je kan hierin aangeven wat je vaardigheden zijn en of je affiniteit hebt met Defensie. Met de enquête hoopt Defensie meer personeel te werven.
De staatssecretaris van Defensie, Gijs Tuinman, wil in 2030 100.000 mensen in dienst hebben en uiteindelijk zelfs 200.000, nu zijn dat nog 75.000. Hij wil dit dus onder andere bereiken met een enquête. Dit heeft hij afgekeken van het Zweedse leger. Daar zijn jongeren en volwassenen verplicht een vragenlijst in te vullen. Aan de hand van hun antwoorden worden geïnteresseerden benaderd door het ministerie van Defensie. Dat levert ieder jaar duizenden nieuwe mensen op voor het leger.
Defensie probeert jongeren ook op andere manieren aan zich te binden, onder andere met het Dienjaar. Hierin kan je als jongere een jaar meedraaien bij de Marine, Landmacht, Luchtmacht of Marechaussee. Ook komt er een weerbaarheidstraining van tien tot twaalf weken voor jongeren. Na de training kunnen ze aan de slag als reservist.
Dit is de discussieGoede zaak dat Defensie probeert meer jongeren te werven?
De enquête komt er dus, maar is het wel zo'n goed idee? Minne van der Mast van Dwars, de jongerenafdeling van GroenLinks, vindt van niet, zegt ze in Dit is de Dag (EO). Ze snapt heel goed dat Defensie nu moet investeren, maar ze maakt zich wel zorgen.
"Mijn zorg zit er specifiek in dat je een hele gemilitariseerde samenleving krijgt, waarin alles draait om oorlog in plaats van vrede. En dat er in zo'n samenleving geen aandacht meer is voor hoe je in de toekomst vrede gaat bereiken. Ik vind het raar dat de overheid in het werven van jongeren specifiek gaat sturen op Defensie en niet op andere maatschappelijke terreinen waar ook tekorten zijn."
Mauk Bresser van de JOVD, de jongerenafdeling van de VVD, is zelf bezig om reservist te worden bij het leger en snapt de zorgen van Van der Mast niet echt.
"Waarom vind je het raar? Defensie zorgt voor veiligheid en dat is de randvoorwaarde voor alle andere discussies die we in dit land hebben. Voor goede zorg en goed onderwijs en voor het feit dat we een democratie zijn. Het is een randvoorwaarde om alles te laten bestaan. Je kan wel eindeloos discussiëren over waar je huizen gaat bouwen, maar als dit land wordt overlopen door Poetin of een andere buitenlandse agressor dan hebben we daar niet zo veel meer aan."
De JOVD is dan ook voor de opkomstplicht, al zijn hier wel felle discussies over gevoerd, zegt Bresser.
Wat is de opkomstplicht?
Ben je tussen de 17 en 45 jaar, dan ben je dienstplichtig. Dit betekent dat je bij de overheid geregistreerd staat en dat je theoretisch beschikbaar bent voor militaire dienst. Maar je wordt niet automatisch opgeroepen voor militairen dienst of training. Dit komt omdat de opkomstplicht niet meer geldt in Nederland, die is sinds 1 mei 1997 opgeschort. Dit betekent dus dat je niet daadwerkelijk in dienst moet als je wordt opgeroepen. Maar de opkomstplicht kan weer actief worden als de overheid besluit de dienstplicht te heractiveren.
We schreven eerder dit artikel over het herinvoeren van de dienstplicht: Moet de dienstplicht weer ingevoerd worden? 'De samenleving valt uit elkaar'
"We hebben de afgelopen jaren heel erg genoten van het vrijheidsdividend; na het vallen van de muur werd gezegd: 'Al het geld voor Defensie is niet meer nodig, de Amerikanen beschermen ons wel.' En daarom gaan we al ons geld uitgeven aan allerlei andere dingen die we belangrijk vinden en bezuinigen op Defensie. Dat kunnen we ons niet meer permitteren."
"De Verenigde Staten zijn nog steeds onze bondgenoot, maar ze zeggen: jullie moeten het zelf maar gaan regelen. Je ziet welke consequenties dat heeft. Dus we hebben mensen nodig die ons defensieapparaat gaan bemannen en klaar staan voor de dreigingen die er nou eenmaal zijn in deze wereld."
Een opkomstplicht voor alle jongeren is niet de oplossing voor de dreiging van buiten Europa, vindt Van der Mast.
"Er zijn genoeg jongeren die zich geroepen voelen tot het leger, dus het kan ook op een manier dat het niet verplicht is. En je kunt het beter binnen Europa regelen en niet alleen in Nederland, dus met een Europees leger. Dat maakt veel meer indruk, dan in Nederland het reservistenleger met een paar honderdduizend mensen opschalen."
Eva Brandemann van Jong Sociaal Contract, de jongerenafdeling van NSC, is net als Bresser wel voor een opkomstplicht, maar ze plaatst wel een kanttekening.
"Defensie moet wel eerst zijn zaken op orde krijgen. We vinden het zeker goed dat we op gaan schalen en dat er plannen voor worden gemaakt, maar als er dan een opkomstplicht komt dan moet dat wel goed geregeld worden."
Een Europees leger, zoals Van der Mast voorstelt, lijkt Brandemann niet heel aanlokkelijk voor jongeren die Defensie overwegen als werkgever.
"Nu gaan mensen ook nog bij het leger, omdat ze denken: ik houd van Nederland, dat wil ik graag beschermen. Als je in Nederland op een basis mag gaan zitten als reservist, dat is dat meer toegankelijk dan dat je naar Madrid moet."
Praat mee
Hoe voel jij je na het lezen van dit artikel? En wil je nog iets kwijt?
Luister naar Dit is de Dag
In Dit is de Dag (EO) gaat Tijs van den Brink verder over dit onderwerp in gesprek met verschillende sprekers. Beluister de uitzending hieronder als podcast.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenLuister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.
Dit maakten we ookPraten of herbewapening: wat is de weg naar wereldvrede?
Praten of herbewapening: wat is de weg naar wereldvrede?Een oefenbasis voor F-35 straaljagers in Groningen: een goed idee?
Een oefenbasis voor F-35 straaljagers in Groningen: een goed idee?Europa zonder Amerika: hoe verdedigen we ons tegen Poetin?
Europa zonder Amerika: hoe verdedigen we ons tegen Poetin?
