Is het erg dat jongeren steeds langer thuiswonen? 'Je blijft afhankelijk'
vandaag · 19:00| Leestijd: 7 min
Update: vandaag · 19:28
In dit artikel aan het woord
"Wij zien zelfstandig wonen als een teken van volwassenheid, dat zit in onze cultuur."
"Je blijft als je thuiswoont toch altijd afhankelijk, in zekere zin."
In het kort
In Nederland wonen steeds meer jongeren noodgedwongen langer bij hun ouders door de hoge woningprijzen en het beperkte aanbod. Is het erg dat deze trend zich voortzet, of biedt het ook voordelen?
Samenvatting van DIT artikel
In Nederland blijven jongeren steeds langer thuis wonen vanwege hoge woningprijzen en een tekort aan woningen. Uit onderzoek blijkt dat meer dan tweederde van de woningzoekende jongeren tussen 18 en 29 jaar noodgedwongen bij hun ouders woont. Dit uitstellen van op jezelf wonen kan leiden tot het uitstellen van belangrijke levensmijlpalen, zoals het stichten van een gezin. Bovendien wijst onderzoek uit Australië en Amerika op negatieve gevolgen voor de mentale gezondheid van jongeren die lang thuis blijven wonen. Hoe ver strekken de negatieve gevolgen van deze thuiswoon-trend? Worden jongeren belemmerd in hun ontwikkeling?
In Dit is de Dag (EO) gaan pedagogiekdocent Thyme van den Beuken, hoogleraar Susan Branje en jongeren Fleur en Lucas daarover in gesprek. Een kort overzicht:
- Van den Beuken stelt dat zelfstandig wonen cruciaal is voor het ontwikkelen van onafhankelijkheid, omdat je thuis nog wordt opgevangen door je ouders als je je verantwoordelijkheden niet neemt.
- Hoogleraar Susan Branje nuanceert de uitspraak van Van den Beuken; zij benadrukt dat keuzevrijheid en verantwoordelijkheid voor jongeren belangrijker is dan woonsituatie voor het gevoel van volwassenheid.
- Fleur en Lucas hebben gemengde gevoelens over thuiswonen. Fleur vindt het lastig om anderen over haar woonsituatie te vertellen en heeft het gevoel nog niet volledig onafhankelijk van haar ouders te leven. Lucas is vooralsnog tevreden en heeft naar eigen zeggen in de loop der jaren een volwassen rol gekregen in het huishouden van zijn ouders.
Wat denk jij?
Hoe oud was jij toen je uit huis ging?
Aantal reacties: 0
Jongeren blijven steeds langer in ouderlijk huis wonen
Kun jij je de dag dat je het ouderlijk huis verliet nog herinneren? Nederlanders die jongvolwassen waren in de jaren 80 of daarvoor, gingen gemiddeld al rond de 20, 21 jaar uit huis. Een eigen leven, zonder de regels en routines van vroeger: hallo vrijheid, dag kindertijd.
Dat afscheid komt voor jongeren van nu steeds later: zij blijven vaak tot ze ver in de twintig zijn thuiswonen. Dat heeft veel te maken met de wooncrisis: volgens een landelijk onderzoek van Kids Rights zegt 9 op de 10 jongeren tussen 18 en 29 jaar dat ze tegen obstakels aanlopen. Het woningaanbod is te klein, de prijzen zijn hoog, en vaak ontbreekt de juiste informatie om de zoektocht succesvol te maken. Meer dan tweederde van de woningzoekende jongeren woont daardoor ongewild nog bij hun ouders. Hoe ouder de jongere, hoe groter de zorgen worden. Volgens cijfers van het CBS wordt een groot aantal eind-twintigers hierdoor geraakt: 15% van de vrouwen en maar liefst 27% van de mannen tussen 25 en 29 jaar woont nog thuis.
De woningtekorten leiden er volgens het onderzoek ook toe dat jongeren belangrijke mijlpalen, zoals het stichten van een gezin, steeds vaker uitstellen. Kids Rights-voorzitter en voormalige kinderombudsman Marc Dullaert roept de overheid daarom op om actie te ondernemen: "Het is schrijnend. De toekomst van Nederland gaat op slot als jongeren hun levensplannen blijven uitstellen en dat moeten we niet laten gebeuren, dat is onacceptabel."
Cijfers over jongerenhuisvesting
Het lange thuiswonen kan bovendien gevolgen hebben voor de mentale gezondheid van jongeren. Onderzoek uit Australië en de VS laat zien dat jongeren die langer bij hun ouders blijven wonen vaker mentale problemen en depressieve klachten hebben. Volgens Jolien Dopmeijer van het Trimbos-instituut, die onderzoek doet naar het welzijn van studenten, is dit in Nederland waarschijnlijk niet anders. "Veel jongeren wonen noodgedwongen thuis in een tijd dat ze hun identiteit vormen", benadrukt ze in De Volkskrant.
Wat doet de overheid aan de woningtekorten voor starters?
Een belangrijk probleem is het gebrek aan concrete plannen vanuit de overheid voor jongerenhuisvesting. Waar voor ouderen duidelijke doelen zijn gesteld, zoals de bouw van 290.000 nieuwe woningen tegen 2030, blijven dergelijke plannen voor starters en studenten grotendeels uit. “Het is onacceptabel dat jongeren hierdoor hun toekomst moeten uitstellen,” stelt Marc Dullaert van KidsRights. Hij pleit voor een actieplan met financiële steun en duidelijke bouwdoelen.
Het is goed voorstelbaar: je volwassen leven neemt een andere vorm aan als je elke avond weer aan de eettafel zit met je papa en/of mama. Maar hoe ver strekken de negatieve gevolgen van deze trend? Kunnen Nederlandse jongeren zich nog wel ontpoppen tot volwassenen, als een eigen huisje-boompje-beestje mijlenver weg lijkt?
Dit is de discussieIs langer thuiswonen slecht voor de ontwikkeling?
In Dit is de Dag (EO) reageert Thyme van den Beuken, docent pedagogiek aan Fontys Hogeschool, bezorgd op de thuiswoon-trend. Volgens hem heeft het thuiswonen wel degelijk negatieve gevolgen voor de ontwikkeling:
"Je kan wat mij betreft pas echt onafhankelijkheid ervaren en doen aan zelfvorming als je niet meer in dezelfde woonomgeving zit als je ouders. Je blijft als je thuiswoont toch altijd afhankelijk, in zekere zin. Je kunt wel zeggen: ik koop de boodschappen en ik zet het vuilnis buiten, maar als je dat vergeet is er altijd iemand die het alsnog doet."
Susan Branje, hoogleraar ontwikkeling en socialisatie in de adolescentie, is minder bezorgd. Een eigen woning kán jongeren helpen om zelfstandig en volwassen te worden, maar zoals het spreekwoord luidt: er zijn meerdere wegen naar Rome. Ze vertelt:
"Wij zien dat zelfstandig wonen niet per se bijdraagt aan het gevoel van volwassenheid. Jongvolwassenen voelen zich vooral 'volwassen' als ze verantwoordelijkheid dragen voor hun eigen leven en zelf belangrijke (financiële) beslissingen nemen. Het gaat om die autonomie."
"Kijk, als het op een gegeven moment zover komt dat jongeren grote beslissingen, zoals het stichten van een gezin, niet kunnen nemen, dan wordt het echt een probleem. En het is ook belangrijk dat ouders hun kinderen naarmate ze ouder worden volwassener gaan behandelen, zodat ze een meer gelijkwaardige en evenwichtige relatie krijgen. En jongvolwassenen moeten zelf ook hun verantwoordelijkheden dragen."
Wat denk jij?
Is het slecht voor de ontwikkeling om als twintiger thuis te blijven wonen?
Aantal reacties: 0
Fleur en Lucas kunnen geen woning vinden: 'Ik vind het lastig om te vertellen'
Hoe ervaren jongvolwassenen het zelf om lang bij hun ouders te blijven? En voelen zij dat ze iets missen in hun ontwikkeling? In Dit is de Dag (EO) doen Fleur van Tilburg (25) en Lucas Voesten (23) hun verhaal.
Fleur is al een tijd actief op zoek naar een woning, maar het wil niet lukken. "Ik ben toevallig vandaag nog op bezichtiging geweest... Maar ja, ze vroegen een heel hoge prijs voor een studio waar niet eens een bed in past."
Daarom zit er niets anders op. Totdat ze een eigen plekje vindt, woont ze bij haar ouders. Ze vindt het lastig te zeggen of daardoor geremd wordt in haar ontwikkeling, maar voelt wel een afhankelijkheid van haar vader en moeder. "Ik heb zeker geen last van ze, maar je moet wel constant rekening houden met elkaar. Ik denk dat als je op jezelf woont, geen rekening hoeft te houden met anderen en je eigen keuzes kunt maken, je een groei doormaakt die je thuis niet doormaakt."
Lukas heeft het thuis nog "ontzettend naar zijn zin" en voelt zich onafhankelijk van zijn vader en moeder. Hij vertelt: "De manier van samenleven met mijn ouders is de afgelopen jaren heel erg veranderd. Ik help in het huishouden, ik ben meer betrokken bij financiële beslissingen. Daardoor ga je, ook binnen die context, meer verantwoordelijkheid voelen."
Wat denk jij?
Ken jij een twintiger die nog thuiswoont? En is hij/zij tevreden met die situatie?
Aantal reacties: 0
Sociale druk: 'Zelfstandig wonen is een teken van volwassenheid'
Fleur worstelt ook met het sociale aspect van thuiswonen, vertelt ze. "Als ik op plekken kom waar mensen koophuizen hebben - veel vriendinnen van mij hebben al wél koophuizen - dan vind ik het lastig om het te vertellen. Ik denk niet dat het iets is waar je voor moet schamen, maar er ligt een taboe op."
Susan Branje reageert in de uitzending op het verhaal van Fleur. Ze begrijpt het ongemak van de twintiger: "In Nederland zien wij zelfstandig wonen als een teken van volwassenheid, dat zit in onze cultuur. Dat maakt dat jongeren nu druk ervaren en zich erg belemmerd voelen - meer dan in andere landen, waar het gebruikelijk is om lang thuis te blijven wonen."
"In Nederland zien wij zelfstandig wonen als een teken van volwassenheid, dat zit in onze cultuur. Dat maakt dat dat jongeren nu druk ervaren en zich erg belemmerd voelen."
Lucas herkent zich in Branjes redenering. "Ik heb eerder een aantal maanden op mezelf gewoond in Italië, voor mijn studie. Ik kende daar veel mensen van 27 of 28 jaar, gewoon stoere jongens en meiden, die nog bij hun ouders woonden. Zij schaamden zich daar helemaal niet voor, al was hun vooruitzicht niet best."
Praat mee
Hoe voel jij je na het lezen van dit artikel? En wil je nog iets kwijt?
Luister Dit is de Dag terug als podcast
In Dit is de Dag (EO) gaat presentator Tijs van den Brink verder over dit onderwerp in gesprek met Susan Branje, hoogleraar ontwikkeling en socialisatie in de adolescentie, en Thyme van den Beuken, docent pedagogiek aan Fontys Hogeschool. Beluister de uitzending hieronder als podcast.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenLuister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.
Dit maakten we ook- Niet op kamers gaan als student: is dat slecht voor je ontwikkeling?
Niet op kamers gaan als student: is dat slecht voor je ontwikkeling?
- Mag je straks permanent wonen op vakantieparken? 'Handig als minister geen recreatiecrisis veroorzaakt'
Mag je straks permanent wonen op vakantieparken? 'Handig als minister geen recreatiecrisis veroorzaakt'
