Niet op kamers gaan als student: is dat slecht voor je ontwikkeling?

6 augustus 2024 · 14:00| Leestijd: 6 min

Update: 9 augustus 2024 · 12:36

Geschreven doorMariska

In dit artikel aan het woord

Abdelkader KarbacheVoorzitter Landelijke Studentenvakbond

"Samenwonen met andere studenten is goed voor je studie, je huisgenoten kunnen je helpen met je scriptie of je stage."

Susan BranjeHoogleraar pedagogiek

"Als ouders hun kind zelfstandigheid geven en goede afspraken maken dan hoeft thuiswonen niet nadelig te zijn."

Jolan de BieDirecteur Kences (kenniscentrum studentenhuisvesting)

"Je studententijd is een periode waarin je brein zich nog ontwikkelt. Dus het is belangrijk om juist dan op kamers te gaan."

Babette EnglebertBleef thuis wonen tijdens studie

"Ik kon mij helemaal focussen op mijn studie en ik heb flink kunnen sparen."

In het kort

Studenten wachten steeds langer met uit huis gaan. Zeker in de eerste studiejaren blijft de meerderheid van de studerenden nog thuis wonen. Hoe slecht is dit voor je ontwikkeling? Of is het zo gek nog niet om wat langer bij je ouders te blijven wonen?

DIT is de samenvatting

Veel studenten blijven tegenwoordig langer thuis wonen tijdens hun studie, vooral sinds de invoering van het sociaal leenstelsel in 2015. In 2020 woonde 80% van de mbo-studenten en 77% van de hbo-studenten van 21 jaar nog thuis. Ook bijna de helft (48%) van de wo-studenten van die leeftijd bleef bij hun ouders wonen. De hoge huurprijzen en het tekort aan studentenkamers spelen hierbij een grote rol.

Volgens Jolan de Bie van het kenniscentrum studentenhuisvesting is het goed voor de persoonlijke ontwikkeling om uit huis te gaan. Het bevordert zelfstandigheid en sociale vaardigheden. Hoogleraar pedagogiek Susan Branje benadrukt echter dat thuiswonen geen nadeel hoeft te zijn als de relatie tussen ouder en kind verandert en er goede afspraken worden gemaakt over verantwoordelijkheden. Maar ze zegt ook dat verhuizen naar de stad waar je studeert kan helpen bij de integratie in het studentenleven. Abdelkader Karbache van de Landelijke Studentenvakbond stelt dat op kamers wonen bijdraagt aan sociaal kapitaal, mentaal welzijn en goed is voor je studie.

Wat denk jij?

Woon(de) jij bij je ouders als student?

Nee

Gedeeltelijk bij mijn ouders en gedeeltelijk op kamers

Aantal reacties: 0

Dit is de situatie

Veel studenten blijven thuiswonen tijdens hun studie

Sommige studenten kunnen niet wachten om op zichzelf te gaan wonen, maar anderen hebben veel minder haast om hun ouderlijk huis te verlaten. Die laatste groep groeit de laatste jaren.

Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) ziet dat het aantal studenten dat thuiswoont tijdens de studie vooral na 2015 is toegenomen. Dit komt volgens het CBS door de invoering van het sociaal leenstelsel in 2015.

Wat is het sociaal leenstelsel ook alweer?

Het sociaal leenstelsel werd ingevoerd in het studiejaar 2015/2016 voor alle hbo- en wo-studenten. Daardoor verdween de basisbeurs. Studenten kregen dus niet meer automatisch studiefinanciering. In plaats daarvan konden studenten makkelijker geld lenen om hun studie te betalen. Studenten met ouders met een laag inkomen, kregen nog wel een aanvullende beurs. Het idee was om het geld dat vrijkwam door het afschaffen van de basisbeurs te investeren in de kwaliteit van het onderwijs. Het sociale leenstelsel was vanaf het begin omstreden en bleek niet de gehoopte effecten te hebben. Het kabinet Rutte IV besloot in het studiejaar 2023-2024 de basisbeurs opnieuw in te voeren voor alle studenten in het hoger onderwijs.

Het percentage studenten dat thuis blijft wonen verschilt wel per studierichting. In 2020 woonde 80% van de 21-jarige mbo-studenten thuis. Bij hbo'ers ligt dat percentage iets lager, 77% van de 21-jarigen woonde niet op kamers. Het CBS stelt dat thuiswonen tijdens de hbo-studie "de standaard lijkt te zijn geworden". Hoewel wo-studenten in vergelijking met mbo- en hbo-studenten vaker op kamers gaan, woonde ook daar bijna de helft van de 21-jarige studenten (48%) nog bij hun ouder(s). De overeenkomst tussen al deze studierichtingen is dat het percentage thuiswonende studenten stijgt.

Een deel van deze thuiswonende studenten wil wel op kamers, maar dat lukt ze niet door de hoge huurprijzen en de tekorten aan studentenkamers. Wil je hier meer over weten? Lees dan dit artikel:

Studenten bezorgd over nieuwe huurwet: 'We worden uit onze huizen gezet'
Studenten bezorgd over nieuwe huurwet: 'We worden uit onze huizen gezet'

Dit is de discussie

Is het slecht voor je ontwikkeling om thuis te blijven wonen als student?

Steeds minder studenten gaan dus op kamers, maar wat betekent dit voor hun ontwikkeling? Directeur van het kenniscentrum over studentenhuisvesting Jolan de Bie laat aan DIT (EO) weten dat het zeker goed is voor de persoonlijke ontwikkeling van studenten om uit huis te gaan.

Jolan de Bie Directeur Kences (kenniscentrum studentenhuisvesting)

"Het draagt bij aan je emotionele en sociale ontwikkeling. Het is goed voor je zelfstandigheid en ook onderdeel van een natuurlijk proces. Je leert jezelf goed kennen en daar heb je meer ruimte voor als je uit huis woont. Je studententijd is ook een periode waarin je brein zich nog ontwikkelt. Dus het is belangrijk om juist dan op kamers te gaan en samen te wonen met andere studenten. Na je 26e is je brein al ontwikkeld. Dan heb je die vormende periode dus al gemist. Dus ik zeg: use it or lose it."

Dat veel studenten thuis blijven wonen, kan De Bie ook goed begrijpen.

"Voor iedere student is het een persoonlijke afweging. Want op kamers gaan zorgt financieel wel voor een heel ander plaatje, thuis wonen is natuurlijk veel goedkoper. En sommige studenten vinden het aantrekkelijk dat hun ouders nog alles doen. Maar of dat een voordeel is?"

Het is niet per definitie slecht voor de ontwikkeling van een student om thuis te blijven wonen, stelt hoogleraar pedagogiek Susan Branje. Maar als studenten niet op kamers gaan, moet volgens haar de relatie tussen ouder en kind wel veranderen.

Susan Branje Hoogleraar pedagogiek

"Als ouder moet je je kind meer als een gelijkwaardige gaan behandelen. Overleg met ze waar ze zelf voor moeten betalen, zodat ze ook met geld leren omgaan. Maak ook afspraken over wat je van ze verwacht in het huishouden. En studenten moeten laten weten wanneer ze mee-eten en af en toe ook zelf koken. Als je goede afspraken maakt en je relatie gelijkwaardiger wordt, dan is het niet nadelig voor studenten om thuis te blijven wonen."

Als het studenten niet lukt om meer zelfstandigheid te krijgen, is het volgens Branje toch beter om op kamers te gaan.

"Thuis meer zelfstandigheid krijgen, is soms best lastig. Ouders kunnen blijven pamperen en studenten kunnen thuis als 'hotel Mama' blijven zien. Of ouders zijn te controlerend als het om de studie gaat. Ze moeten de verantwoordelijkheid van de studie bij hun kind laten en hun kind de ruimte geven om fouten te maken. Als je op kamers gaat, moet je als student die zelfstandigheid automatisch laten zien."

Verhuizen naar de stad waar je studeert kan ook op sociaal gebied de betere keuze zijn. Maar dan nog geldt volgens Branje dat elke student zich moet afvragen: wat past het beste in mijn situatie?

"Voor de integratie in het studentenleven is het goed om op kamers te gaan. Het is lastig om aansluiting te vinden met andere studenten als je op afstand van je studieplaats woont. Maar als je bij je ouders blijft wonen en je vrienden van thuis doen dat ook, dan hoeft het niet zo nadelig te zijn. Alleen als je één van de weinigen van je vrienden of studiegenoten bent die nog thuis woont, dan kan het sociaal gezien best lastig zijn."

Genoeg studenten willen wel op kamers, maar kunnen moeilijk een betaalbare kamer vinden, dat zegt Abdelkader Karbache van de Landelijke Studentenvakbond (LSVb). Hij vindt het zorgelijk dat steeds meer studenten thuis blijven wonen, want op kamers wonen levert veel op.

Abdelkader Karbache Voorzitter Landelijke Studentenvakbond

"Samenwonen met andere studenten helpt je op sociaal gebied, het is fijn en gezellig om in een studentenhuis te wonen. Maar het is ook goed voor je studie. Huisgenoten kunnen je bijvoorbeeld helpen met het schrijven van je scriptie of met het vinden van een stage. Als je op kamers gaat leer je ook medestudenten kennen, die later misschien wel jurist of verpleger worden. Je bouwt dus sociaal kapitaal op."

"Ik gun het iedereen om op kamers te gaan. Het is goed voor je mentale welzijn. Als je als beginnende student thuis blijft wonen, kan het snel heel eenzaam worden. Op kamers leer je ook hoe je voor jezelf moet zorgen. Sommige studenten helpt het enorm om al vroeg te leren om zelfstandig te worden. Op kamers wonen helpt je daarbij en het leert je ook om een goede burger te worden in de maatschappij."

Dit is haar verhaal

'Ik kon mij helemaal focussen op mijn studie, omdat ik thuis woonde'

Voor haar bachelor moest DIT-redacteur Babette Englebert (25) naar Amsterdam en voor haar master naar Leiden. Ze koos ervoor om thuis te blijven wonen en op en neer te reizen vanuit Loenen aan de Vecht. "Ik wilde sparen, mijn rijbewijs halen en zorgen dat mijn studieschuld niet te hoog werd."

Iets anders wat meespeelde was dat ze het thuis nog prima naar haar zin had, onder andere door de goede band met haar moeder. De huishoudelijke taken waren onderling verdeeld: "Het was een volwassen constructie, het voelde niet als wonen bij mijn moeder." Die tip wil ze ook aan ouders met thuiswonende studenten geven: "Help ze een stukje de volwassenheid in en geef ze verantwoordelijkheden in het huishouden."

De huurprijzen waren een andere reden voor Englebert om thuis te blijven wonen. Op Funda vulde ze in dat ze een kamer in Amsterdam wilde huren voor € 500,- per maand: "Daarvoor kreeg ik een parkeerplaats, dat vond ik onredelijk."

Geen hoge studieschuld

Niet op kamers wonen zorgde ervoor dat ze zich goed op haar studie kon focussen: "Ik haalde goede cijfers, mijn studieresultaten zouden denk ik minder goed zijn als ik iedere avond was gaan feesten."

Toch twijfelde ze af en toe of ze toch niet moest verhuizen. "Ik merkte dat ik de aansluiting miste bij studenten die wel in Amsterdam woonden." Maar ze was niet de enige van haar studiegenoten die nog thuis woonde, "dat gaf troost". Terugkijkend baalt ze wel dat ze een stuk van het studentenleven gemist heeft. Maar toch had ze het niet anders willen doen: "Ik ben enorm dankbaar dat ik veel geld heb kunnen sparen ten opzichte van mijn vrienden die met een hoge studieschuld rondlopen."

Englebert kan goed begrijpen dat op kamers gaan goed kan zijn voor je ontwikkeling of fijn is als je een moeilijke relatie hebt met je ouders. “Maar voor mij werkte dit gewoon het beste.”