Oost, west, thuis best?
Overplaatsing van een kind naar een pleeggezin: hoe verzachten we de klap?
3 november 2023 · 13:02
Update: 3 november 2023 · 15:53
In gesprek met
Miranda Kempenk
Zoons zijn in een pleeggezin geplaatst
"Je zult het misschien van mij niet geloven, maar ik denk dat dat de beste beslissing is die er gemaakt kon worden."
Evita Roest
Pleegmoeder van drie kinderen
"Ze hebben loyaliteit naar hun ouders. Voor altijd. Maar ze moeten niet het gevoel krijgen dat ze moeten kiezen.”
Hester Nieuwenhuize
Matcht kinderen met pleegouders
“Waar we echt een ontwikkeling in maken met elkaar, is dat we echt met elkaar om het kind kunnen staan.”
In het kort
Elke dag eten op tafel. Schone kleertjes in de kast. Een papa of mama waar je naar toe kunt gaan als je een vervelende dag gehad hebt op school. Iemand die je leert wat goed en wat fout is. Iemand die jou de toekomst kan geven die jij graag wilt, of je nu brandweervrouw of meester wilt worden. Iemand die er altijd voor jou is en je leert wat liefde en veiligheid is. Helaas groeien veel kinderen niet op in zo'n omgeving. In dat geval wordt de beslissing genomen dat een ander thuis beter is voor het kind. Dat is een harde klap voor alle partijen. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat de situatie zo fijn mogelijk is voor iedereen?
Wat denk jij?
Wat is volgens jou het belangrijkste bij een uithuisplaatsing van kinderen?
Dit is de situatie
Naar het pleeggezin
Alle kinderen verdienen een goede thuissituatie, maar soms is dat om welke reden dan ook niet mogelijk. In zulke gevallen worden kinderen in pleeggezinnen geplaatst. In Nederland waren er in 2022 meer dan 21.000 kinderen die in pleeggezinnen woonden, verdeeld over 16.000 gezinnen. Deze kinderen wonen niet altijd bij totale vreemden; bijna de helft gaat bij bekenden zoals familieleden, de juf of buren wonen.
Ouders willen meestal niet dat hun kinderen in pleegzorg belanden. In ongeveer 30% van de gevallen zijn het de ouders die besluiten dat hun kind beter af is buiten hun gezin. Bij iets meer dan de helft van de kinderen was er zelfs een jeugdbeschermingsmaatregel nodig, omdat ouders het vaak niet nodig vinden of een sterke band met hun kind willen behouden.
Nederland heeft een tekort aan pleegouders. Om ervoor te zorgen dat elk kind bij een geschikt gezin terechtkomt, zijn meer pleegouders nodig. Van 1 november tot 8 november is het de Week van de Pleegzorg. Tijdens deze week zijn er activiteiten om mensen bewust te maken van pleegzorg en anderen te inspireren om pleegouder te worden.
Dit is de discussie
Vertrouwensband
Als een kind in een pleeggezin gaat wonen, is dat een grote verandering voor iedereen. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat de situatie zo fijn mogelijk is voor de kinderen, de ouders en de pleegouders?
Miranda's kinderen zijn in 2008 in pleegzorg geplaatst. Eens in de zoveel tijd kwamen de twee jongens bij haar langs, maar ze woonden niet meer bij haar thuis. Dit is zo gekomen om meerdere redenen. Zij heeft bijvoorbeeld traumatische gebeurtenissen in haar leven meegemaakt. Haar ouders konden ook niet voor haar zorgen toen zij jong was, vertelt zij. Haar man heeft daarnaast een beperking, wat ook niet hielp. Hij is laagbegaafd. Dit stapelde zich allemaal op en zorgde ervoor dat zij en haar man het moeilijk vonden om hun kinderen de jeugd te geven die ze verdienen. Daarom heeft zij uiteindelijk hulp gevraagd bij Jeugdzorg.
“We kwamen er op uit dat wij niet goed voor onze kinderen konden zorgen. We wilden het heel graag, en we hadden de intentie ook, maar het lukte niet. Dan zakt je wereld helemaal in. Het werd zwart voor mijn ogen. Ik kon eigenlijk helemaal niet meer helder denken. Mijn uiteindelijke doel is om andere ouders te zeggen: kom met je verhaal naar buiten, praat erover. Want je raakt als je kinderen uit huis geplaatst zijn zo in een isolement terecht. Dat is gewoon verschrikkelijk."
Maar toch is er iets dat de situatie een beetje beter maakt.
"Je zult het misschien van mij niet geloven, maar ik denk dat dat de beste beslissing is die er gemaakt kon worden. En dat zeg ik ook omdat ik als moeder mijn kinderen gewoon een goede toekomst wilde geven."
Hester Nieuwenhuize verbindt mensen zoals Miranda met gezinnen waar de kinderen terecht kunnen. Zij zoekt een passend gezin voor ze. Hester vindt het belangrijk dat kind en ouder zich er allebei comfortabel bij voelen.
“Waar we echt een ontwikkeling in maken met elkaar, met de ouders maar ook als hulpverlening, is dat we veel meer ook de ouders centraal stellen in het proces. Dus dat je echt met elkaar om het kind kan staan.”
Dit is ook belangrijk voor de ontwikkeling van het kind. Zij moeten weten dat papa en mama het goed vinden dat ze bij andere mensen wonen, vertelt Hester. Een manier om de biologische ouders bij het proces te betrekken is door de kinderen slechts een deel van de tijd in een pleeggezin te plaatsen. Of om hiermee te beginnen en het op te bouwen. Volgens Hester is het cruciaal dat het contact tussen de ouders en de pleegouders sterk blijft.
“Als je je daarvoor kunt inzetten, als je het echt met elkaar kan doen... Ja dat is ontzettend gaaf.”
Iemand die kinderen die niet meer thuis kunnen wonen een betere toekomst kan geven, is Evita. Zij nam drie kinderen in huis.
"Het begon eigenlijk bij een film die wij keken. Eén scene staat me heel erg bij. Een geadopteerd jongetje ging toen hij een jaar of twintig was, naar zijn adoptiemoeder toe, en toen zei hij, 'Het spijt me zo voor je dat jullie geen kinderen konden krijgen.' En toen begon zij te huilen en zei ze, 'Maar dat was het niet. Wij wilden jou. Wij hebben voor jou gekozen.' Dat was echt een eye-opener."
Evita heeft nog niet zo lang pleegkinderen, maar merkt nu al het belang van een goede samenwerking met de ouders van de kinderen.
“Je staat een beetje tegenover mekaar, zo word het denk ik heel veel ervaren. Het is gewoon heel noodzakelijk dat je samen werkt. Voor die kinderen is het ook heel belangrijk dat ze zien dat ouders en pleegouders met elkaar samenwerken. Ze hebben loyaliteit naar hun biologische ouders. Voor altijd. Dat gaat denk ik niet over. Maar ze moeten niet het gevoel krijgen dat ze moeten kiezen.”
Het begint al bij het proberen te zien van de situatie door de ogen van de ander.
“De week van de pleegzorg, pleegouders werven, dat is allemaal heel mooi. Maar ik besef me ook wel heel goed dat er een andere kant aan het verhaal is, dat er een groep bij betrokken is die er heel veel pijn door heeft.”
Miranda geeft aan dat ook de pleegouders van haar jongens haar echt zagen, en dat dit haar heel veel goeds heeft gedaan.
“We stonden buiten en we moesten afscheid nemen. De pleegmoeder zag dat vooral ik het heel erg moeilijk vond om mijn kind weer achter te laten, en toen zei ze tegen mij: ‘Weet dat wij voor jullie allergrootste schat zullen zorgen.’ Het kan heel klein zijn, maar ook heel groot in betekenis."
Wat denk jij?
Ben jij ooit in aanraking gekomen met pleegzorg?
Dit maakten wij ook
Wil je het hele gesprek uit Dit is de Middag bekijken? Dat kan hier!
