Binnenkort kun je Klarna ook in fysieke winkels gebruiken: hoe risicovol is dat?

Achteraf betalen in fysieke winkels

‘Koop nu, betaal later’; een leus die steeds vaker klinkt. Deze betaalmogelijkheid is niet nieuw, maar is de laatste tijd wel een hot topic. Het Zweedse bedrijf Klarna – op dit moment de grootste aanbieder hiervan – wil de optie om achteraf te betalen namelijk ook in fysieke winkels aanbieden. In winkels als de H&M kan dit al. Maar niet alle Nederlandse politici zijn daar blij mee.

Verschillende politici vrezen dat kwetsbare klanten zich te makkelijk in de schulden werken. Woensdag 5 februari waren verschillende betaalbedrijven, waaronder Klarna, aanwezig in Den Haag om daarover met de Tweede Kamer in gesprek te gaan. Ondanks de zorgen van de Tweede Kamer, gaat betaaldienst Klarna door met de uitbreiding naar fysieke winkels. Volgens Klarna-medewerkers is er veel vraag naar een mogelijkheid om achteraf te betalen in fysieke winkels, zowel bij winkeliers als klanten.

Geld verdienen

Wat natuurlijk vooral meespeelt, is dat Klarna geld verdient met de service die het aan winkeliers levert. Winkelketens betalen namelijk abonnementskosten om de achterafbetaaldiensten als optie aan te kunnen bieden bij het betalen. Daarnaast verdienen deze bedrijven aan boetes die klanten betalen als ze te laat zijn met betalen.

Voor winkeliers is het ook interessant om Klarna als betaaldienst aan te bieden, omdat de winkelier zeker weet het geldbedrag te ontvangen. Het betaalbedrijf schiet het bedrag immers voor, en de winkelier kan zo meer verkopen.

Moeten we consumenten beschermen?

Het verbieden van de ‘koop nu, betaal later’-diensten in de winkelstraat is niet mogelijk. Maar het kabinet deed wel een klemmend beroep op winkels en betaaldiensten om de optie 'koop nu, betaal later' niet in de winkelstraten aan te bieden.

Gaan die betaaldiensten daar gehoor aan geven? Woensdag 5 februari organiseerde de Tweede Kamer een hoorzitting om dat antwoord te krijgen. Don Ceder, Kamerlid van de ChristenUnie, was ook aanwezig en vertelt erover bij Geld of je Leven (EO):

Don CederTweede Kamerlid ChristenUnie

"Wat mij opviel, is dat er vier partijen waren. Drie gaven aan de optie voor achteraf betalen in fysieke winkels niet zo nodig te willen uitrollen. […] De overheid heeft ook een zorgplicht om consumenten tegen zichzelf en verleidingen van de markt te beschermen. Wat je in het verhaal van Klarna hoort is: ‘Er is geld te verdienen, dus we gaan ervoor.’ De andere drie partijen zeiden dat ze mee moeten met deze ontwikkeling, anders is er geen gelijk speelveld meer."

0

0

0

Dat het vooral vanuit commercieel belang is, schoot bij veel aanwezigen in het verkeerde keelgat, vertelt Ceder:

"Ministers, de Tweede Kamer en schuldhulp-experts hebben allemaal aangegeven dat het een heel onzalig plan is. De gevolgen zullen enorm zijn. Het gaat kwetsbare mensen raken. Denk aan jongeren, mensen met een beperking of mensen die hun betalingsgedrag niet kunnen overzien. Het is heel jammer dat een commerciële partij dan toch door wil zetten, puur omdat ze geld willen verdienen.”

0

0

0

Ook volgens Japke Kaastra, hoofd Financiële Gezondheid bij ING, is het een zorgwekkende ontwikkeling. Ze stelt dat het belangrijk is om de kredietwaardigheidcheck een verplichting te maken bij de check voor diensten als Klarna. Maar die checks zijn momenteel niet op orde:

Japke KaastraHoofd financiële gezondheid bij de ING

"Ik maak me echt zorgen over de bescherming van consumenten tegen overkreditering en de hoge extra kosten als gevolg daarvan. De controles om te bepalen of iemand kredietwaardig is, zijn op dit moment niet voldoende."

0

0

0

Klarna en de andere partijen gaven als tegenreactie dat er al een leeftijdscheck is. Ze zeggen dat ze daar nog strenger naar gaan kijken. Dat biedt volgens Kaastra niet voldoende bescherming:

"Leeftijdscheck is iets anders dan leeftijdsverificatie. En het betekent niet dat mensen die boven de 18 zijn, hierdoor niet in de problemen kunnen komen. Het is maar één deel van de oplossing. Je zult ook iets moeten weten over de kredietwaardigheid van deze mensen en dat bereik je niet met een leeftijdscheck. Ik wil niet zeggen dat achteraf betalen in alle gevallen verkeerd is. Het gaat erom dat mensen die niet kredietwaardig zijn, hier niet zo makkelijk gebruik van kunnen maken."

0

0

0

Klarna benadrukt aan de politici dat er ook in de retailsector goed gecontroleerd wordt op de leeftijd van de klant en op diens kredietwaardigheid.

In gesprek met scholieren viel het Ceder echter op dat veel veertien- en vijftienjarigen aangaven van diensten voor achteraf betalen gebruik te maken. Volgens de bedrijven zou dat dus eigenlijk niet kunnen.

Don CederTweede Kamerlid ChristenUnie

"De leeftijdschecks zijn niet op orde. Het gaat helemaal niet goed, dus wat bedrijven zeggen is propaganda. De praktijk wijst uit dat iedere persoon onder de achttien jaar die een beetje verstand én een telefoon heeft, dingen kan aanschaffen waarbij het nog maar de vraag is of die persoon het ooit kan terugbetalen."

0

0

0

De Tweede Kamer kan achteraf betalen in fysieke winkels niet wettelijk verbieden, maar volgens Ceder heeft de hoorzitting de bedrijven wel aan het denken gezet. Naar verwachting zal de nieuwe kredietwetgeving in november 2026 ingaan.

'Walgelijk, geldverdienen aan de problemen van een ander'

Wat vindt de DIT-community van achteraf betalen in fysieke winkels? Wij vroegen het aan ons WhatsApp-panel.

BenLid van de DIT-community

“Ik zou niet weten waarom niet? Het kan online ook en daar is de verleiding veel groter. We leven in een vrij land dat vereist dat mensen zelfdiscipline aanleren omdat we van ’s morgens tot ’s avonds bloot staan aan verleidingen. Alternatief is het Chinese model waar de staat alles onder controle houdt. Is dat wat we willen?”

0

0

0

NettieLid van de DIT-community

“Alles wat positief iets is kan ook negatief gebruikt worden. Ik was blij dat ik in stukjes mijn bed kon betalen toentertijd. Ik zal er nooit voor kiezen, maar soms kan je niet anders. En dan is het fijn dat het er is."

0

0

0

TinekeLid van de DIT-community

"Slechte zaak! Het lijkt alsof je spullen dus ‘zomaar’ mee kan nemen uit de winkel. De prijs in geld drukt ook een waardering van een product uit, dat raakt zo uit zicht. En inderdaad, nog meer mensen zullen in de schulden geraken."

0

0

0

RiemkeLid van de DIT-community

"Nee, het verleiden om meer te kopen dan je hebt is te groot. Dan ga je steeds sneller de problemen in. Vroeger kon ik 'gratis' rood staan. En stond ik dat ook vaak, niet als buffer maar helemaal. Sinds ik dat niet meer heb heb ik het ook niet nodig. Het is een grens verleggen."

0

0

0

BenjaminLid van de DIT-community

"Absoluut niet. Hun verdienmodel is gebaseerd op de boete die je krijgt als je te laat betaalt. Walgelijk, geld verdienen aan de problemen van een ander. De politiek zou dit juist meer aan banden moeten leggen voor online aankopen en het absoluut moeten verbieden voor fysieke winkels."

0

0

0

ErsikaLid van de DIT-community

"Nee natuurlijk. Het is al een drama dat dit online kan. Op deze manier komen veel mensen in de schulden. En dat wordt dan ook wel erg makkelijk gemaakt."

0

0

0

Luister Geld of je Leven terug als podcast

In Geld of je Leven (EO) gaat presentator Hans van der Steeg verder over dit onderwerp in gesprek met Don Ceder (ChristenUnie) en Japke Kaastra (ING). Beluister de uitzending hieronder als podcast. 

Luister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.

• VVD en SP willen dat hard werken meer loont, maar hoe?

  VVD en SP willen dat hard werken meer loont, maar hoe?