Inloggen bij

Praat je mee? Als je bent ingelogd, kun je reacties plaatsen en gesprekken volgen.

Door in te loggen bevestig je dat je de Algemene Voorwaarden en Privacyverklaring van de EO hebt gelezen en begrepen.

Hulp nodig?

Check de veelgestelde vragen.

Defensie vrouw.
© Defensie

Te weinig vrouwen in het leger pro­ble­ma­tisch? 'We kunnen ons land niet verdedigen met alleen mannen'

11 maart 2024 · 16:30| Leestijd: 4 min

Update: 9 augustus 2024 · 15:51

In dit artikel aan het woord

Kirsten de Roo
Kirsten de RooOrganisatiedeskundige
"Sommige beroepen zijn nou eenmaal mannenberoepen, ik kan me voorstellen dat het leger fysiek zwaarder is voor vrouwen."
Elanor Boekholt-O'Sullivan
Elanor Boekholt-O'SullivanLuitenant-generaal
"Vrouwen sta op en zorg voor het beschermen van wat ons dierbaar is. Daarvoor hoef je niet heel sterk en stoer te zijn."

In het kort

Bij het leger denk je waarschijnlijk eerder aan mannen dan aan vrouwen. Dat is niet gek, want het leger is nog steeds een mannenbolwerk. Defensie wil dat dit verandert, in 2030 moet 30% vrouw zijn. Maar heeft het leger wel meer vrouwen nodig? Dat is de vraag in Dit is de Dag (EO).

Wat denk jij?

Meer vrouwen bij Defensie is een mooi streven

Dit is de situatie

Nog veel te weinig vrouwen in het leger

In het Nederlandse leger werken ruim 12.000 vrouwen. Best veel zou je denken, maar dit is maar 18% van de 69.000 mensen die voor Defensie werken. De 18% ligt ver onder het streefpercentage van Defensie. In 2030 moet namelijk 30% van de medewerkers vrouw zijn.

Hoe staat het Nederlandse leger ervoor?

In totaal werken er 69.817 mensen bij Defensie:

  • 41.380 militairen
  • 21.674 burgers
  • 6.763 reservisten

Deze militairen, burgers en reservisten zijn verdeeld over de volgende zeven Defensieonderdelen:

  • Marine (11.541 mensen)
  • Landmacht (23.826 mensen)
  • Luchtmacht (8.250 mensen)
  • Marechaussee (7.903 mensen)
  • Bestuursstaf (3.456 mensen)
  • Defensie Ondersteuningscommando (9.456 mensen)
  • Commando Materieel en IT (4.298 mensen)

Bron: Defensie (cijfers september 2023)

Ongeveer een derde (30%) van de Defensiemedewerkers moet in 2030 dus vrouw zijn. Deze ambitie werd in 2022 voor het eerst uitgesproken. Generaal-majoor Ron Smits vertelt waarom Defensie dit streven heeft: "Diverse teams zorgen ervoor dat opdrachten beter uitgevoerd worden en vrouwen hebben daarin een onmisbare rol." Minister Ollongren van Defensie onderschrijft dit: "Gemengde teams maken onze strijdkrachten sterker, te vaak missen we het vrouwelijke perspectief op alle niveaus."

Wanneer mochten vrouwen het leger in?

Vrouwen zijn sinds tachtig jaar welkom in het Nederlandse leger. In 1944 ging de eerste vrouw het leger in, Francien de Zeeuw. Zij was verzetsstrijder tijdens de Tweede Wereldoorlog. Na de oorlog zamelde ze handtekeningen in om het leger in te mogen. Koningin Wilhelmina gaf vervolgens haar goedkeuring voor het toelaten van vrouwen in het leger. Voor vrouwen werd een apart legeronderdeel opgericht. Nu zijn vrouwen welkom in ieder Defensieonderdeel. En de dienstplicht die eerst alleen voor mannen gold, geldt sinds 1 januari 2020 ook voor vrouwen. 

Waarom werken er weinig vrouwen bij Defensie?

Een aantal deskundigen vertelde in de Tweede Kamer op 6 maart waarom het nog niet lukt om voldoende vrouwen te vinden. In de Volkskrant staat een samenvatting van de redenen die werden genoemd: de cultuur is nog te vrouwonvriendelijk, maar ook de uniformen, de uitrusting en zelfs het wervingsbeleid zijn niet voldoende vrouwvriendelijk.

De Volkskrant haalt de deskundigen aan die verschillende voorbeelden noemen van waar het mis gaat. Veel vrouwelijke militairen krijgen te maken met discriminatie, vrouwenhaat en seksueel geweld. Een ander probleem voor vrouwen is dat het uniform en de uitrusting zijn ontworpen voor mannen. Kogelwerende scherfvesten bieden bijvoorbeeld geen ruimte aan vrouwelijke vormen. En dit belemmert vrouwen in hun bewegingsvrijheid en beïnvloedt hun militaire prestaties.

Wat denk jij?

Zou jij bij Defensie willen werken?

Dit is de discussie

Is het erg dat het leger te weinig vrouwen heeft?

Het streefcijfer van 30% vrouwen in 2030 lijkt Defensie dus niet te halen. Maar is dat een probleem? Dat sommige organisaties meer mannen dan vrouwen hebben is niet erg, zegt organisatiedeskundige Kirsten de Roo in Dit is de Dag (EO).

Kirsten de Roo
Kirsten de RooOrganisatiedeskundige

"Wat maakt dat een organisatie meer vrouwen wil aannemen? Uiteindelijk gaat het erom dat een organisatie succesvol is. Sommige beroepen zijn gewoon meer mannenberoepen. En ik kan me voorstellen dat Defensie minder aantrekkelijk en minder passend is voor vrouwen. Vrouwen zijn over het algemeen, ik heb het niet over alle vrouwen, fysiek anders gebouwd dan mannen, waardoor het zwaarder is voor vrouwen."

Luitenant-generaal Elanor Boekholt-O'Sullivan was de eerste vrouw in Nederland die werd bevorderd tot driesterrengeneraal, ze is het niet eens met het beeld dat De Roo van militairen schetst.

Elanor Boekholt-O'Sullivan
Elanor Boekholt-O'SullivanLuitenant-generaal

"Dit is helemaal gedacht vanuit het idee dat alle militairen harstikke stoer, sterk en luid zijn. En dat ze opdrukkend en rennend door het leven gaan. Dat beeld klopt allang niet meer. Kijkt u maar naar mij, ik ga ook niet zo door het leven. We moeten op zoek naar andere kwaliteiten."

Volgens Boekholt-O'Sullivan is het heel goed voor het leger als er meer vrouwen komen werken.

"Als wij op missie gaan in het buitenland, dan komen we in aanraking met mannen en vrouwen. Over het algemeen praten vrouwen met vrouwen en mannen met mannen in uitzendgebieden. Dus als wij niet genoeg vrouwen meenemen als we op missie gaan, wie praat dan met het vrouwelijke deel van de lokale bevolking?"

Daarnaast wijst Boekholt-O'Sullivan op de toenemende dreiging in de wereld. Een nieuw conflict in Europa lijkt niet langer uitgesloten, zegt ze. Stel zo'n conflict breekt uit dan is het leger zoals we dat nu hebben niet groot genoeg volgens de luitenant-generaal.

"Gaan we dan echt alleen maar tegen de mannen zeggen dat ze moeten helpen om Nederland veilig te houden? Of vragen we dat ook aan de vrouwen, zoals ze dat in andere landen ook doen? Mijn oproep is: vrouwen sta op, doe mee en zorg voor het beschermen van wat ons dierbaar is. Daarvoor hoef je niet heel sterk en stoer te zijn."

Praat mee

Wat is jouw beeld van het leger?

Inloggen bij

Super dat je jouw perspectief wil delen! Log in om je reactie te plaatsen.

Door in te loggen bevestig je dat je de Algemene Voorwaarden en Privacyverklaring van de EO hebt gelezen en begrepen.

Hulp nodig?

Check de veelgestelde vragen.

Wil je meer horen?

Luister naar Dit is de Dag

In Dit is de Dag (EO) hoor je het gesprek tussen luitenant-generaal Elanor Boekholt-O'Sullivan en organisatiedeskundige Kirsten de Roo.

De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.

Toestemmingen aanpassen
Wil je meer lezen?

Dit schreven we eerder

Dit is de dagDit is de dag

Dit artikel hoort bij het programma

Dit is de dag

  • Hier & Nu

Deel dit artikel:

Meest gelezen

Lees ook

Neem een koekje.

Jammer! Door je cookie-instellingen kan je dit deel van de site niet zien. Als je meer cookies accepteert, kan je dit deel wel zien.

Toestemmingen aanpassen