Lichtpuntjes
Hebben wij Nederlanders meer hoop en 'lichtpuntjes' nodig?
16 januari 2024 · 13:00
Update: 17 januari 2024 · 09:09
In gesprek met
Marc Oosterhout
Voorzitter SIRE
"Als je mensen kan stimuleren om die lichtpuntjes te vinden, dan kan dat een mooi begin zijn.”
Tinneke Beeckman
Filosoof
"Ik denk dat realisme belangrijk is. Dat we zien wat er in de wereld gebeurt."
Jan Martijn Abrahamse
Lector theologie CHE
"Hoop is het besef is dat je afhankelijk bent van goede machten die buiten jezelf staan."
In het kort
De eerste bloemetjes in het voorjaar, de lach van een kind of een lekkere chocoladetaart: lichtpuntjes zijn er overal. Door alle narigheid om ons heen kunnen we dat nog wel eens vergeten. Met de campagne van SIRE, 'lichtpuntje', die precies hierover gaat, wil de stichting dat mensen gaan zoeken naar deze lichtpuntjes en gaan hopen. Maar is hoop wel de oplossing voor de negatieve blik die Nederland heeft op de toekomst? En waar valt die hoop te vinden?
Wat denk jij?
Kijk jij hoopvol naar de toekomst?
Dit is de situatie
Lichtpuntjes
Om de samenleving te stimuleren hoopvoller te zijn, is SIRE (Stichting Ideële Reclame) een campagne gestart die mensen moet inspireren na te denken over waar zij hoop uit halen. "Als de wereld duister voelt, en alles lijkt uit evenwicht... Weet dan dat juist in donkere tijden er kleine puntjes zijn van licht. soms zijn ze groot, nog vaker klein. Je kunt ze zoeken, maar je kan er ook één zijn", is onder andere te horen in de reclamevideo voor deze campagne. Mensen worden opgeroepen om zich heen gaan kijken en lichtpuntjes gaan zoeken die hen de kracht geven om weer even door te gaan.
Bekijk hier de campagnevideo (tekst gaat verder onder de video):
De weergave van deze video vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenZwarte vlekken
En zo'n campagne is volgens de stichting nodig, omdat uit eigen onderzoek blijkt dat 62% van de mensen minder hoopvol is geworden over de samenleving in de afgelopen vijf jaar. 41% is helemaal niet hoopvol over de samenleving. Voornamelijk over de oorlogen die op dit moment spelen, zijn mensen minder hoopvol (44%). Ook de vluchtelingencrisis, inflatie, de polarisatie en klimaatcrisis hebben hier invloed op.
Het gevoel van minder hoop in het eigen leven wordt vooral versterkt door de politiek (53%). Maar ook de media spelen een grote rol hierin (44%).
12 tips om hoop te houden
- Zoek de verbinding op
- Denk aan de mooie dingen
- Je kunt vaak meer dan je denkt
- Stel jezelf een doel
- Fantaseer over je hoop
- Vergroot je weerbaarheid
- Je mag verdrietig zijn
- Omarm onzekerheid
- Oefen dankbaarheid
- Doe leuke dingen
- Je kunt alles leren
- Achter elke angst schuilt een verlangen
Hoop is dus het einddoel, want hoop doet een mens veel goeds, zo toont het onderzoek van SIRE aan. De meerderheid van de Nederlanders weet hoe dat voelt, want 60% van de Nederlanders is wel hoopvol over zijn eigen leven. Driekwart zegt dat hoop een positief effect heeft op hoe je je voelt. Ook krijg je er motivatie van om door te gaan, zegt 68% van hen. Het zet hen voornamelijk aan tot het aanpakken van hun problemen, maar ook bijvoorbeeld tot zorgen voor anderen en samenwerken.
Dit is de discussie
Hopeloosheid overwinnen
Met de campagne hoopt SIRE dus dat mensen de lichtpuntjes om zich heen gaan zien en daar hoop uit halen. Is hoop het wondermiddel? En waar vind je die hoop precies?
Filosoof Tinneke Beeckman zet wat kanttekeningen bij de campagne. Ze deelt de strijd tegen hopeloosheid en uitzichtloosheid die SIRE aangaat, maar volgens haar is hoop altijd verbonden met angst. Haar eigen ervaringen vanuit de palliatieve zorg hebben haar dat geleerd. Dat zegt ze in Dit is de Dag (EO).
"Wanneer er mensen stierven [tijdens haar werk in de palliatieve zorg, red.] werd voortdurend gesproken over de hoop op beterschap. Maar in mijn ervaring ontnam die hoop mij de mogelijkheid om precies te doen wat ik moest doen, namelijk zien wat er gebeurde. Ik vind dat realisme belangrijk is. Dat we zien wat er in de wereld gebeurt."
In plaats van hoop moeten wij volgens haar streven naar iets anders: vertrouwen, in jezelf, en in de wereld.
“Mijn vraag zou zijn, hoe kan je een gevoel van vertrouwen versterken? Want het is het vertrouwen dat de mogelijkheid geeft om iets te creëren dat er niet was.”
Maar is het wel zo dat hoop realisme tegenhoudt? Als wij naar de lichtpuntjes zouden kijken, vergeten we dan niet om te kijken naar de donkere dingen, die ook wel degelijk gebeuren? Marc Oosterhout, voorzitter van SIRE, vindt van niet.
“Het is een tegengeluid dat je wilt laten horen. Als je mensen kan stimuleren om die lichtpuntjes misschien te vinden, om om je heen te kijken of om er zelf een te zijn, dan kan dat een mooi begin zijn.”
Theoloog Jan Martijn Abrahamse is enthousiast: de campagne past bij wat hij probeert te bereiken en hij gebruikt zelfs het woord ‘prachtig’.
“Ik denk dat als je als Christen zoiets hoort, je er alleen maar blij van wordt. Die lichtpuntjes, dat is natuurlijk allemaal heel klein geformuleerd, maar lichtpuntjes zijn een begin van iets groters. Ik denk dus dat hoop per definitie iets is wat niet zozeer gaat over jezelf. Maar dat hoop juist het besef is dat je een bepaalde mate afhankelijk bent van goede machten die buiten jezelf staan. Hoop is houvast zonder dat je controle hebt.”
Waar Beeckman dus vindt dat het vanuit je zelf moet komen, vindt Abrahamse dat je niet op jezelf bent aangewezen. Voor hem is die goede macht waar hij het over heeft God en het geloof. Maar die goede machten, benoemt hij, zijn ook buiten het geloof om te vinden. Denk bijvoorbeeld aan technologie, medicijnen en geneeskunde of politieke grootheden. Maar hoewel je moet hopen dat die goede machten dingen zullen veranderen, zegt Abrahamse, zou je ook die hoop moeten blijven vinden in jezelf.
“Ik denk dat je wel lichtpuntjes kan halen uit jezelf, maar dat je uiteindelijk grotere verhalen nodig hebt die lichtpuntjes in een groter perspectief zetten.”
Wat denk jij?
Waar haal jij hoop uit?
Dit is het debat
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassen