Paddo's en MDMA bij de psychiater: moet dat legaal worden?
3 juli 2023 · 10:12| Leestijd:7 min
Update: 8 augustus 2024 · 16:08
In dit artikel aan het woord
"Dit is de grote stap vooruit."
"Hoopvol, maar wees niet té enthousiast."
"Het is de diepste tocht naar jezelf toe."
In het kort
In Australië is het vanaf vandaag legaal om voor psychiaters om psychedelische drugs en MDMA voor te schrijven aan patiënten. Moeten wij daar in Nederland een voorbeeld aan nemen?
Wat denk jij?
Moet het in Nederland legaal worden voor psychiaters om hun patiënten MDMA en paddo's te geven?
Therapeutisch trippen
Australië is vandaag officieel het eerste land ter wereld dat medisch gebruik van paddo's en MDMA toestaat. De reden: er is een grote groep mensen met psychische klachten bij wie traditionele therapie niet goed helpt. Behandelingen met paddo's en MDMA kunnen juist deze 'moeilijke' patiënten weer op de been helpen, blijkt uit recente onderzoeken. Experimenten met LSD en ketamine leveren ook veelbelovende resultaten op, maar daar gaat de Australische overheid nog even niet op in.
Hoe kunnen psychedelica en MDMA helpen bij psychische klachten?
Disclaimer: de drugs die in dit artikel worden besproken staan allemaal in Lijst I van de Nederlandse Opiumwet en zijn dus illegaal. Onderzoeken die in dit artikel worden genoemd zijn allemaal uitgevoerd door medische professionals die bij hoge uitzondering toestemming hebben gekregen om de drugs aan hun patiënten toe te dienen.
- Paddo's
Er zijn onderzoeken die suggereren dat paddo's effectief zijn bij het behandelen van depressies, dwangneuroses, alcoholverslaving en drugsverslaving. De effecten op nicotineverslaving, Alzheimer en anorexia worden ook onderzocht. Het drugsgebruik wordt dan gecombineerd met psychotherapie.
- Ketamine
Meerdere onderzoeken wijzen uit dat ketamine effectief is voor patiënten die lijden aan depressie en zelfmoordneigingen. De drug is bij uitstek geschikt voor het behandelen van deze klachten, omdat de patiënt de effecten al na 5 tot 15 minuten voelt. Bij veel antidepressiva kan het dagen tot weken duren voordat de patiënt verschil merkt. De effecten van de drug bij andere psychische problemen wordt nog onderzocht.
- MDMA
MDMA kan vooral helpen bij therapiebehandelingen voor posttraumatische stressstoornis (PTSS). Patiënten die de drug tijdens therapiesessies innemen voelen zich meer verbonden met hun therapeut en kunnen makkelijker praten over hun traumatische herinneringen. Tweederde van de patiënten die een MDMA-therapiebehandeling ondergaan zijn na drie maanden zelfs helemaal van hun klachten af.
- LSD
Een psychedelische reis met LSD blijkt effectief voor het behandelen van alcoholverslaving. De LSD wordt dan net als bij MDMA en paddo's toegediend in de therapiekamer. Waarom het helpt is nog niet helemaal duidelijk, maar het is mogelijk effectief omdat LSD bepaalde verbindingen in je hersenen verandert. Een groot risico van LSD is echter dat het ook blijvende psychoses kan veroorzaken. De psychiater moet dus goed nadenken voor het toedienen.
Dit nieuwe beleid opent deuren, maar dat betekent niet dat iedereen met een psychisch probleem in Australië nu makkelijk aan drugs kan komen. Psychiaters mogen alleen MDMA voorschrijven bij post-traumatische stressstoornis (PTSS) en paddo's mogen alleen worden gebruikt als laatste redmiddel bij depressie. Bovendien hebben psychiaters een speciale registratie nodig om de drugs te bestellen.
In Nederland zijn er naar schatting zo’n 300.000 mensen met psychische problemen die niet of nauwelijks reageren op therapie. Als wij het in Nederland ook toestaan dat de psychiater soms een paddo'tje of xtc-pilletje voorschrijft, zullen veel mensen daar dus baat bij hebben. Maar gaat dat niet te ver? Moeten wij psychedelica en MDMA écht gaan gebruiken als hulpmiddel?
Wat doen geestverruimende middelen met je en wat zijn de gevaren?
- Paddo's
Paddo's hebben verschillende effecten op het lichaam. Je hartslag versnelt, je bloeddruk verandert, je pupillen worden groter en je lichaamstemperatuur stijgt. Daarnaast ga je levendig hallucineren. Je kunt kleuren helderder zien en patronen op muren en voorwerpen waarnemen die er eigenlijk niet zijn. Daarnaast kunnen je gedachten en gevoelens intenser worden. Je kunt je euforisch en verlicht voelen, maar de drug kan ook verwarring, angst of paranoia veroorzaken. Dat verschilt per persoon.
- Ketamine
Het nemen van ketamine kan een speciale ervaring zijn, maar net als bij paddo's kan het ook verwarrend en intens zijn. Je spieren ontspannen, je hartslag en ademhaling gaan iets omhoog en je voelt geen pijn meer. Daarnaast kun je door ketamine ook flink gaan hallucineren. Het kan zelfs voelen alsof je uit je lichaam stapt en je besef van tijd en ruimte verliest.
- MDMA
MDMA, het stofje dat je ook vaak terugvindt in xtc-pillen, heeft een sterke invloed op je humeur. De drug geeft mensen doorgaans een gevoel van verbondenheid en blijdschap. Het kan ook je energieniveau verhogen en je sociale interacties intenser maken. Verder verhoogt MDMA je hartslag, bloeddruk en lichaamstemperatuur. De pupillen worden groter en het kan ervoor zorgen dat je meer gaat zweten. Hallucinaties komen bij xtc minder vaak voor.
- LSD
LSD veroorzaakt een diepgaande verandering in je perceptie. Het zorgt voor een verhoogde hartslag en bloeddruk, vergrote pupillen en de drug maakt soms ook misselijk. Je kunt visioenen hebben en een gevoel van intense verbondenheid ervaren met alles om je heen. Bij sommige mensen smelten zintuigen samen; je kunt geluiden ruiken en zien, en dingen die je ziet kun je voelen zonder ze aan te raken. Die ervaringen kunnen prettig zijn, maar het kan ook tot intense angsten leiden.
Een prachtige oplossing of een gevaarlijke hype?
Hoewel onderzoeken uitwijzen dat psychedelische middelen en MDMA heel positieve effecten kunnen hebben, zijn er ook experts die kritisch zijn op de nieuwe 'trip-therapieën'. De meningen zijn verdeeld, ook in de psychiatrie.
Onderzoeker Kim Kuypers van de Universiteit van Maastricht is razend enthousiast over de mogelijkheden van partydrugs voor mensen met psychische problemen. Ze doet al twintig jaar onderzoek naar de werking van partydrugs en is er heilig van overtuigd dat deze drugs ons straks mentaal gezond kunnen maken. Dat zegt ze in Dit is de Kwestie (EO).
Kim Kuypers
Onderzoeker"Het is aangetoond dat het gebruik van verdovende middelen zoals MDMA in een therapeutische context goed kan werken. Ze kunnen iemand helpen om een trauma beter te verwerken en een plaats te geven. Ook kan het de band tussen patiënt en therapeut versterken en iemand meer open maken."
Psychiater Robert Schoevers van het UMCG is minder euforisch. Hij denkt dat psychedelica en MDMA bij sommige patiënten best effectief zullen zijn, maar we moeten er ook niet te veel van verwachten.
Robert Schoevers
Psychiater"Als je het bij nog meer patiënten gaat toepassen, kom je er ook achter dat het niet voor iedereen helpt. Het zal echt niet altijd zo zijn dat alles heel anders wordt na twintig jaar een heel zwaar leven te hebben gehad door een ernstige psychische stoornis. Dat is geen realistisch perspectief."
Thomas Dekker gaat zijn depressies te lijf met truffels
Psychedelische truffels helpen voormalig profwielrenner Thomas Dekker om met zijn depressies om te gaan. "Het is misschien wel de diepste tocht die je naar jezelf kan doen", vertelt hij in Dit is de Kwestie (EO). Hij was een groot wielertalent, maar viel in een diep gat toen hij betrapt werd op dopinggebruik. Hij kreeg te maken met depressieve gevoelens en zelfmoordneigingen.
Op zijn dieptepunt ontdekte hij de helende werking van truffels. "Voor mij is dit een soort pas op de plaats geweest, waardoor ik me beter op mezelf kon oriënteren en bepalen hoe ik verder moest."
Verse sneeuw
Tijdens zijn 'truffeltrips' wordt hij begeleid door psychotherapeute Jeanine Souren. Ze maakt de vergelijking met een besneeuwde berg waar je vanaf skiet: "Normaal gesproken ski je altijd dezelfde paadjes af. Maar met een truffelsessie komt er nieuwe verse sneeuw op die paadjes, je vindt nieuwe denkpatronen. Dat geeft de mogelijkheid om andere wegen te bewandelen."
Bekijk hier het hele fragment van Thomas Dekker uit Dit is de Kwestie (EO)
Disclaimer: De werkzame stoffen van de drugs die in dit artikel worden besproken staan allemaal in Lijst I van de Nederlandse Opiumwet. Consumptie van deze drugs is dus illegaal, uitzonderingen daargelaten. Behandelingen met psychedelische middelen mogen enkel worden uitgevoerd in het kader van klinisch onderzoek, onder begeleiding van een gecertificeerd psychiater.
Worstel je met mentale klachten? Neem contact op met je huisarts. Heb je acute hulp nodig? Bel 112. Voor hulp bij zelfmoordneigingen bel je 113.
Maak je je zorgen om iemand met ernstige psychische klachten? Neem contact op met landelijk Meldpunt Zorgwekkend Gedrag via 0800 – 1205.
Praat mee
Moet het legaal worden voor psychiaters om partydrugs voor te schrijven?
