Inloggen bij

Praat je mee? Als je bent ingelogd, kun je reacties plaatsen en gesprekken volgen.

Door in te loggen bevestig je dat je de Algemene Voorwaarden en Privacyverklaring van de EO hebt gelezen en begrepen.

Hulp nodig?

Check de veelgestelde vragen.

Uitgelichte afbeelding

Geen pil of spiraal: jonge vrouwen kiezen vaker natuurlijke an­ti­con­cep­tie

5 februari 2024 · 14:18| Leestijd: 4 min

Update: 8 augustus 2024 · 15:34

In dit artikel aan het woord

Guénaëlle de Graaf
Guénaëlle de GraafConsulent Sensiplan
"Onze natuurlijke methode is net zo betrouwbaar als de pil, maar je moet het wel goed gebruiken en de hele methode tot je nemen."
Ineke van der Vlugt
Ineke van der VlugtProgrammamanager anticonceptie en abortus bij expertisecentrum Rutgers
"Het is heel lastig om je vruchtbaarheid in te schatten. Je cyclus kan door verschillende factoren worden beïnvloed."

In het kort

Op TikTok en Instagram wordt het veel gepromoot: natuurlijke anticonceptiemethodes. Steeds meer jonge vrouwen maken gebruik van zo'n methode, waarbij wordt gekeken naar vruchtbare dagen en de lichaamstemperatuur. Zijn deze hormoonvrije methodes een goed alternatief voor de pil of het spiraaltje? Dat is de vraag in Dit is de Dag (EO).

Wat denk jij?

Gebruik jij anticonceptie?

Dit is de situatie

Veel vrouwen willen af van hormonen in anticonceptie

Eén op de zeven vrouwen tussen de 18 en 29 jaar gebruikt een natuurlijke vorm van anticonceptie, blijkt uit nieuwe cijfers van expertisecentrum Rutgers. De belangrijkste reden hiervoor is dat ze geen hormonen willen gebruiken. Bijna de helft gebruikt deze methode al een jaar of langer.

Bij natuurlijke methodes worden vruchtbare dagen gemeten en bijgehouden. Dat kan bijvoorbeeld via een kalender of door het nauwgezet meten van de lichaamstemperatuur. Op die manier vindt een inschatting plaats of er bevruchting plaats kan vinden.

Is dit een goed en veilig alternatief voor hormonale anticonceptie, zoals de pil en het spiraaltje?

Wordt het risico op zwangerschap groter?

Waar je er bij de pil vooral aan moet denken om deze altijd te slikken, is het inschatten van je vruchtbaarheid een stuk lastiger. Daardoor wordt het risico op zwangerschap een stuk hoger als je dit niet zorgvuldig doet.

Vorig jaar juli trok het Nederlands Genootschap van Abortusartsen (NGVA) aan de bel, omdat ze een toename zagen van jonge meiden die ondanks het gebruik van een natuurlijke anticonceptiemethode ongewenst zwanger waren. Daarbij baseerden de artsen zich op signalen van verschillende abortusklinieken. Harde cijfers zijn er niet.

Leidt toenemend gebruik natuurlijke anticonceptie tot meer ongewenste zwangerschappen?

Volgens Ineke van der Vlugt, programmamanager bij expertisecentrum Rutgers, is er geen duidelijke link te leggen tussen het toenemende gebruik van natuurlijke anticonceptiemethodes en de stijging van het aantal abortussen. In 2022 vond de hoogste stijging plaats in de leeftijdscategorie 20 en 25 jaar: "Het is nu lastig te achterhalen waar dit allemaal mee te maken heeft." 

Dat leidt tot de vraag: is natuurlijke anticonceptie een goed en veilig alternatief voor hormonale anticonceptie, zoals de pil en het spiraaltje?

Dit is de discussie

Betrouwbaarheid van natuurlijke methodes

Een groot deel van de vrouwen die een natuurlijke methode gebruiken, doet dat door simpelweg vruchtbare dagen op de kalender aan te kruisen, ziet Ineke van der Vlugt van expertisecentrum Rutgers terug in het onderzoek. Volgens haar is dat helemaal niet zo veilig:  

Ineke van der Vlugt
Ineke van der Vlugtprogrammamanager anticonceptie bij expertisecentrum Rutgers

"Het is superlastig om je vruchtbare dagen goed in te schatten. Bij de kalendermethode zet je een kruisje wanneer je je menstruatie hebt. Maar je eisprong is heel moeilijk te voorspellen. Koorts, ziekte, slapeloosheid en een onregelmatige leefstijl kunnen je menstruatiecyclus beïnvloeden."

Daarbij gaan er volgens Van der Vlugt gaan er verschillende misvattingen rond over de hormonale anticonceptiepil, ook op sociale media.

“Er wordt bijvoorbeeld gezegd dat je onvruchtbaar van de pil kunt worden, dat je depressief wordt of dat je niet meer in contact bent met jezelf. De pil is zeker niet schadelijk voor je gezondheid. Natuurlijk zijn er wel bepaalde bijwerkingen, omdat er hormonen in zitten. Daardoor kunnen vrouwen soms bepaalde klachten ervaren, maar deze komen zeker niet bij iedereen voor. De pil is nog steeds het meest gebruikte middel bij de jonge vrouwen die seksueel actief zijn en daar is een grote groep heel tevreden over.”

Het maakt erg uit wat voor natuurlijke methode je gebruikt, zegt Guanëlle de Graaf. Ze is Sensiplan-consulent en geeft cursussen over deze natuurlijke methode. Volgens haar is de kalendermethode het meest onbetrouwbaar. Bij Sensiplan wordt gebruik gemaakt van de sympto-thermale methode:

Guénaëlle de Graaf
Guénaëlle de Graafconsulent Sensiplan

"De sympto-thermale methode is de meest betrouwbare methode om je vruchtbare en onvruchtbare dagen te meten in de cyclus. Je leert over vruchtbaarheid en wat daarbij een rol speelt. Vrouwen die een keus maken voor anticonceptie, kennen helaas vaak niet het hele verhaal van hoe je lichaam werkt. Dus je leert welke symptomen je moet bijhouden, zoals de basale lichaamsteperatuur en de verandering in het cervixslijm. Dat speelt een hele belangrijke rol. Met deze methode bepalen we het moment waarop je met zekerheid kunt zeggen dat de eisprong is geweest en je niet meer vruchtbaar bent."

Deze specifieke natuurlijke methode van anticonceptie is volgens De Graaf net zo betrouwbaar als de pil, met de kanttekening dat je het goed moet gebruiken.

"Drie op de duizend vrouwen die de pil gebruiken, raken toch nog zwanger. Bij Sensiplan is dat vier op de duizend. Dat is één op de duizend meer. Daarmee hoort het tot een betrouwbare methode. Er is gewoon gedegen onderzoek naar gedaan. Daarbij moet je het wel goed gebruiken en de hele methode tot je nemen."

Natuurlijke of hormonale methode?

De meest betrouwbare methode blijft de pil, zegt Van der Vlugt. Toch moet natuurlijke anticonceptie volgens haar altijd een alternatief zijn voor vrouwen die dat om wat voor reden dan ook geen hormonale anticonceptie willen, bijvoorbeeld omdat ze bijwerkingen ervaren. Daarom vindt ze dat artsen zich ook meer in natuurlijke anticonceptie moeten verdiepen om hierbij van dienst te kunnen zijn.

Ineke van der Vlugt
Ineke van der Vlugtprogrammamanager anticonceptie bij expertisecentrum Rutgers

"De pil is betrouwbaarder dan natuurlijke methodes. Daarin vormt Sensiplan een uitzondering, maar er komt wel veel bij kijken om deze methode goed te gebruiken. Het zal voor een bepaalde groep zeker geschikt zijn, zeker als je er heel gemotiveerd toe bent. Als je beslist niet zwanger wil worden en je wil zonder zorgen geniet van seks, kies dan misschien voor een betrouwbare, hormonale methode. Maar dat is iets wat vrouwen zelf moeten afwegen."

Voor De Graaf gaf het natuurlijke aspect van de methode persoonlijk de doorslag om te stoppen met anticonceptie. Daarbij ziet ze dat de aandacht voor de cursus groeit.

Guénaëlle de Graaf
Guénaëlle de Graafconsulent bij Sensiplan

"Ik dacht erover na als ik een paracetamol nam en ik probeerde biologische dingen te eten. Ik vond het gek dat ik wel iedere dag zo'n anticonceptiepil slikte. Er komt nu meer aandacht voor. Het is al een tijd geleden dat we geëmancipeerd zijn met hormonale anticonceptie. Vrouwen willen graag een natuurlijke leefwijze en meer contact met je lichaam. Er zijn natuurlijk ook vrouwen die ernstige bijwerkingen ervaren van anticonceptie."

Dit is de uitzending

Dit is de Dag

Wil je het hele gesprek terugluisteren?

De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.

Toestemmingen aanpassen

Praat mee

Hoe kijk jij naar het gebruik van natuurlijke anticonceptie?

Inloggen bij

Super dat je jouw perspectief wil delen! Log in om je reactie te plaatsen.

Door in te loggen bevestig je dat je de Algemene Voorwaarden en Privacyverklaring van de EO hebt gelezen en begrepen.

Hulp nodig?

Check de veelgestelde vragen.

Dit is de dag
Dit is de dag

Dit artikel hoort bij het programma

Dit is de dag

    Deel dit artikel:

    Meest gelezen

    Lees ook