Protestlied tegen AZC stijgt in de hitlijsten 'Iedereen kan dit maken en dat is een risico'

Wat is er aan de hand?

'Wij zeggen nee, nee, nee tegen een AZC' is op Spotify inmiddels meer dan een miljoen keer beluisterd en ook op andere kanalen als YouTube en TikTok gaan de cijfers door het dak. Het nummer is een protestlied tegen de komst van asielzoekerscentra en staat vol controversiële teksten als: 'Alle grenzen open, ons land is in nood, Nederland verdrinkt, ons erfgoed gaat dood’, ‘Het is genoeg, vol is vol, weg ermee’ en ’Ze noemen ons racisten, fascisten, mensen met haat, omdat we vechten voor onze vrouwen op straat'.

De maker 'JW Broken Veteran' zegt in een reactie aan het AD dat hij veteraan is en kampt met PTSS. Hij beroept zich op zijn vrijheid van meningsuiting en zegt dat het niet zijn bedoeling is om aan te zetten tot geweld. Volgens Spotify is er geen reden om het nummer te verwijderen: het voldoet volgens hen niet aan de criteria voor het zaaien van haat.

De maker 'JW Broken Veteran' heeft sinds april 2025 al meer dan 150 AI-geproduceerde nummers uitgebracht over allerlei maatschappelijke en politieke thema’s.

"Je kunt je afvragen of we moeten toestaan dat iemand op zo'n eenvoudige manier geld kan verdienen met muziek."

AI en extreem-rechts

Neerlandicus en muzikant Laurens Ham is auteur van het boek Op de vuist. Vijftig jaar politiek en protestliedjes in Nederland. Hij ziet een opvallende ontwikkeling door populariteit van het nummer: "Wat ik bijzonder vind aan het liedje is dat het redelijk mainstream gepresenteerd wordt. Er is zeker meer muziek te vinden met radicaal-rechtse teksten, maar dat staat vaak op YouTube. Op Spotify zie je zelden zulke uitgesproken nummers." Het platform heeft een officiële status, en veel gebruikers betalen ervoor. Dat maakt het volgens Ham anders dan andere platforms. Bovendien krijgt de maker betaald voor het aantal streams.

Dat roept bij Ham vragen op: "AI-muziek wordt gemaakt op basis van illegaal verkregen opnames van andere artiesten. Zij krijgen daar geen geld voor." Het maken van muziek met AI vereist geen muzikale achtergrond of technische kennis."Iedereen kan op deze manier een nummer maken. Maar dat je door een nummer met zo'n controversiële politiek strekking ook nog eens auteursrechten krijgt, vind ik ingewikkeld. Je kunt je afvragen of we moeten toestaan dat iemand op zo'n eenvoudige manier geld kan verdienen met muziek."

"We leven in een van de meest rechtse periodes die Nederland ooit heeft gekend. Daar is dit een weerspiegeling van."

Kwetsbare groep mensen

In tegenstelling tot veel klassieke protestliedjes, die zich richten op de overheid, de elite of grote instanties, gaat het nummer van JW Broken Veteran over asielzoekers. "Ik vind het een groot verschil of je je richt op asielzoekers die zich in de meest precaire omstandigheden bevinden, of op de meest geprivilegieerde groep binnen de Nederlandse samenleving," zegt Ham.

Ham ziet het succes van het nummer als een reflectie van het huidige politieke landschap in Nederland. "We leven in een van de meest rechtse periodes die Nederland ooit heeft gekend. Daar is dit natuurlijk ook een weerspiegeling van." Hij verwijst naar eerdere voorbeelden van radicaal-rechtse muziek zoals het nummer 'Wat doen we met die Arabieren hier' van Vader Abraham. Dat werd in de jaren ’70 door platenwinkels en radiostations geweigerd. : "In deze tijd kan zo’n nummer veel makkelijker zijn eigen leven gaan leiden."

Toch pleit Ham niet voor een verbod. "Muziek is kunst en in de kunst mag veel. Als de overheid dit zou willen reguleren, dan heb je een hellend vlak waarbij steeds meer uitgesproken uitingen onmogelijk zouden kunnen worden. Maar uiteraard moet er ruimte zijn voor stevige kritiek op zulke liedjes, ook dat vormt de basis van een gezonde democratie. We moeten er vooral met elkaar over in gesprek blijven."

Protest of polarisatie?

We vroegen aan ons DIT WhatsApp-panel wat jullie vinden van het nummer.

Maarten maakt zich zorgen:

000

scherm sluiten

000

Maarten

"Levensgevaarlijk dit. De maker en veel luisteraars hebben geen idee hoe het echt zit met AZC's en hoe daar op politiek en bestuurlijk vlak aan gewerkt wordt. Weinig mensen hebben kennis en verstand van deze problematiek. Zo'n liedje maken heeft maar één doel: polariseren en de bewoners van AZC's criminaliseren."

000

Duco snapt de schrijver van het lied wel:

000

scherm sluiten

000

Duco

"Het is erg dat dit eigenlijk niet meer mag, want dit is gewoon een gezongen mening. Er zijn wereldwijd miljoenen mensen op de vlucht voor oorlogen, discriminatie. Of juist op zoek naar welvaart. Dat kan niet ongelimiteerd doorgaan."

000

Thirza denkt er anders over:

000

scherm sluiten

000

Thirza

"Ik vind de tekst veel te ver gaan, maar of het te ver gaat om niet meer onder de vrijheid van meningsuiting te vallen vind ik moeilijk. Ik vind het vooral erg dat zoveel mensen achter dit soort ongefundeerde uitspraken aanlopen."

000

Ze verbaast zich niet over de manier waarop het nummer gemaakt is.

000

scherm sluiten

000

"Dat het voornamelijk door AI gemaakt is, vind ik eigenlijk wel passend bij het lied. Het slaat nergens op en deze man lijkt niet eens in staat om zelf een lied te maken. Dat zegt ook wat over het niveau."

000

Volgens Benjamin mag de tekst geen reden zijn om een nummer te verbieden:

000

scherm sluiten

000

Benjamin

"De vraag of dit te ver gaat mag naar mijn mening eigenlijk al niet gesteld worden. In een tijd waarin veel partijen hun tegenstanders het liefst censureren, zowel aan de rechter als de linkerzijde van de politiek, is vrijheid van meningsuiting ons grootste goed ook als je het hier niet mee eens bent."

000

Bernardo vindt dat we dit soort muziek vooral niet teveel aandacht moeten geven:

000

scherm sluiten

000

Bernardo

"Lekker negeren deze onzinnige radicaal rechtse muziek. Radicale linkse punkmuziek met haat tegen Wilders bestaat ook. Net zoals verheerlijkers van neonazi's die muziek maken. Daar besteden we toch ook geen aandacht aan?"

000

Word lid van onze Whatsapp-community

Op DIT worden verhalen altijd van meerdere kanten belicht. We zijn nieuwsgierig naar jouw perspectief en jouw mening op deze onderwerpen. Sluit je aan bij onze redactie en laat jouw stem horen. Je ontvangt alleen berichten van de redactie, niet van andere leden. De redactie zoekt contact met jou over actuele kwesties, zodat we jouw verhaal niet missen.

Stuur 'DIT AAN' via WhatsApp naar 06 45 92 35 35. Of klik op deze link, deze zal Whatsapp op je telefoon of laptop openen. Je klikt op versturen en je zit erbij!

Lees hier meer over de community.

Dit maakten we ook

• AZC in Haaksbergen uitgesteld na val kabinet: 'We voelen ons in de steek gelaten'

  AZC in Haaksbergen uitgesteld na val kabinet: 'We voelen ons in de steek gelaten'

• Oplopende spanningen in christelijk Oldebroek door komst azc: heeft naastenliefde een grens?

  Oplopende spanningen in christelijk Oldebroek door komst azc: heeft naastenliefde een grens?