Wil Pieter Omtzigt (NSC) nou premier worden of niet?

Wordt Pieter Omtzigt nou premier of niet? Gaat hij zijn verkiezingsprogramma nog laten doorrekenen? Waarom is hij eigenlijk tegen gratis kinderopvang? En wat is de reden voor zijn kritische houding bij medisch-ethische onderwerpen? Het zijn een paar van de vragen die hem woensdag gesteld werden in Café Berger in Den Haag.

Je kunt de hele uitzending hieronder terugkijken:

Doordat de oprichting van NSC nog maar kort geleden is, was u te laat om het verkiezingsprogramma te laten doorrekenen. Een meerderheid van uw kiezers vindt het wel jammer dat dit is gebeurd. Komt er nog wel een eigen lijstje met plussen en minnen?

"Nee. In de debatten komt echt wel naar voren waar we het voor doen. Daar zullen we een aantal plannen nader toelichten over waar het er af gaat en waar het erbij gaat. Elk eerder voorstel of amendement in de Tweede Kamer hebben we tot nu toe met normale dekking ingeleverd. We kunnen ze niet door de modellen heen halen op die manier. Dat is ook waarom we niet grote beloftes doen over zoveel koopkrachtstijging of zoveel lastenverlaging. U zult van ons een inspanningsverplichting zien om aan die bestaanszekerheid te werken en dat elke dag te doen."

Wilt u nu wel of niet premier worden als u de grootste wordt?

"In Nederland hebben we een parlementaire democratie, maar de afgelopen paar jaar leek het eerder alsof we een presidentieel stelsel hadden waarbij de minister-president een aantal besluiten nam die in de Tweede Kamer thuishoorden. Ik probeer herstel van de bestuurlijke verhoudingen te krijgen en het was en is mijn voorkeur om dat vanuit de Kamer te doen. Daar zit ik een beetje mee, ik ging er helemaal niet vanuit dat ik de grootste zou kunnen worden. Daarom kijken we nu vanuit welke positie dat goed kan."

Gwen (fulltime werkende moeder): Onze kinderopvang wordt steeds duurder, maar de kinderopvangtoeslag stijgt niet evenredig mee. Daardoor lijkt het goedkoper te worden om minder te gaan werken. Wat gaat u doen om ouders uit de midden- en lagere klasse tegemoet te komen?

"Er zijn twee dingen die we willen veranderen. Ten eerste willen we dat je als ouder straks alleen nog maar een eigen bijdrage hoeft te betalen. Op dit moment betaal je voor de kinderopvang en krijg je toeslag. We willen dat de instellingen dit zelf gaan financieren. Je betaalt als ouder dan nog steeds evenveel, maar het levert minder stress op over eventuele terugbetalingen. Ten tweede willen we een stuk marktwerking terugdraaien: dat heeft er namelijk voor gezorgd dat de prijzen best hard gestegen zijn en de winsten daar ook best hoog kunnen zijn. Gratis wordt het bij ons niet, die belofte is nu niet waar te maken."

Linda Evers (vrijwilliger Nederlandse Vereniging voor Vrijwillig Levenseinde): Het verkiezingsprogramma van NSC is kritisch op euthanasie bij wilsonbekwame patiënten (bijvoorbeeld als zij dementie hebben, red.). Voordat zij wilsonbekwaam worden, hebben zij heel doordacht en in samenspraak met hun naasten en artsen een wilsverklaring opgesteld voor als ze het zelf niet meer kunnen uiten of zeggen. Waarom accepteert u de wensen van deze mensen niet?

"In Nederland zien we een vrij snelle stijging van het aantal euthanasiegevallen de afgelopen jaren. Ook zien we een relatief grote stijging van mensen die een wat langere levensverwachting hebben. Vroeger was dat minder kort, bijvoorbeeld als iemand kanker had. Daarom vinden we het goed dat artsen en ethici de euthanasiepraktijk onder de loep nemen en onderzoeken hoe we nu omgaan met mensen die dementeren en hoe die euthanasiepraktijk vorm krijgt. Ik zeg niet onmiddellijk dat je dit moet veranderen, maar het wordt echt tijd om te kijken of we dit goed geborgd hebben."

Olga van der Poel (wijkverpleegkundige): Door de vergrijzing is er in de toekomst steeds meer zorg nodig. Hoe gaan we dat organiseren als je bedenkt dat er al zo’n groot arbeidstekort is? En hoe zorgen we ervoor dat het ook leuk is en blijft om in de zorg te werken en nieuwe mensen blijven aantrekken?

"Het is inderdaad best een grote uitdaging om mensen in de zorg langer vast te houden en langer te laten werken. Daarom willen we kijken of we het leuker kunnen maken en of we een gedeelte van de administratieve lasten terug kunnen dringen. Zo gebeurt het nu dat verzekeraars allemaal verschillende systemen hebben om te kunnen declareren. Ook moeten we afspraken met werkgevers maken om personeel langer vast te houden in de zorg. Daar komen wel uitdagingen bij kijken, omdat er wel een piek in de werkbelasting zit. Bijvoorbeeld op het moment dat veel mensen uit bed komen of juist gaan slapen. We moeten kijken hoe je als wijkverpleegkundige dan toch een volledig contract moet kunnen krijgen en niet maar een paar uur per dag wordt ingezet. Het vak moet aantrekkelijker worden om langere dagen te kunnen werken, dat zal voor sommige mensen echt schelen zodat je meer inkomsten krijgt."

Je kunt de uitzending ook terugluisteren als podcast: