Waarom zoveel Nederlanders op de PVV stemmen: 'Het gaat niet goed met ons landje'
24 november 2023 · 14:21| Leestijd: 3 min
Update: 9 augustus 2024 · 15:59
In dit artikel aan het woord
"Bij mij achter worden 350 huizen gebouwd, maar mijn kind krijgt waarschijnlijk geen huis toegewezen."
"Mensen zeiden: 'Hij komt tenminste voor ons op, hij heeft het beste met ons voor.'"
"We hebben straks niks meer te vertellen in ons eigen land."
"Kiezers wilden Timmermans absoluut niet aan de macht hebben."
"Mijn stem was niet een verloren stem, Wilders komt denk ik in de regering."
In het kort
Zag jij het aankomen? De PVV de allergrootste. Bijna 2,5 miljoen Nederlanders gaven hun stem aan de Partij voor de Vrijheid. Wie zijn deze kiezers en waar hopen ze op?
Wat denk jij?
Ben je blij dat de PVV de grootste is geworden?
Aantal reacties: 0
Nederlanders stemden massaal op PVV en Geert Wilders
Een monsterzege, een historische uitslag en een rechtse dreun, de superlatieven in de nieuwsmedia waren niet van de lucht. De overwinning van de Partij voor de Vrijheid (PVV) kwam voor veel mensen onverwacht. In de laatste peiling op 21 november was een verschuiving te zien, de partij van Geert Wilders ging van 17 naar 27 zetels, maar dat de PVV op 37 zetels zou eindigen zag bijna niemand aankomen.
Op de verkiezingsavond zeiden verschillende lijsttrekkers 'de kiezer heeft gesproken en een signaal afgegeven'. Maar wie zijn deze kiezers precies? En wat is het signaal?
Dit is de discussieWaarom stemden zoveel Nederlanders op Wilders?
Niels Klaassen volgt de PVV als journalist voor het AD al jaren en sprak heel veel PVV-kiezers. Hij zag hoe de PVV populairder werd, maar de omvang van de winst van de PVV verraste ook hem. Bij de Provinciale Verkiezingen in maart vertelden mensen hem waarom ze op de PVV gingen stemmen.
"Ik hoorde mensen zeggen: 'Hij komt tenminste voor ons op en ik ben het echt niet overal mee eens. Maar hij komt tenminste voor deze punten op die ik belangrijk vind, immigratie, zorg en geld in de portemonnee.' En wat ik ook op de markt hoorde: 'Hij doet het voor Henk en Ingrid, mensen zoals wij. Hij heeft het beste met ons voor.' Het is ook een gevoel."
Geert Wilders heeft een draai gemaakt, maar ook de wind in de rug gehad richting de verkiezingen volgens Klaassen.
"De milde toon van de laatste weken heeft veel kiezers over de streep getrokken. Kiezers vroegen daar ook om, ze vonden hem te hard. Een man in het café zei tegen mij: 'Als het niet het stampvoetende jongetje in de hoek van de klas is, dan kan ik nog op hem stemmen ook.' De omstandigheden kwamen vervolgens zijn kant op, het kabinet viel op zijn thema 'migratie'. Vervolgens maakte de VVD hem weer een acceptabele partner. En hij heeft dat momentum optimaal gepakt. Ook PVV'ers zeggen: 'Het is nu of nooit.'"
Lucas Hartong, oud-Europarlementariër voor de PVV, ziet de mildere toon van Wilders niet als een draai, maar als een tactische zet om kans te maken op regeringsdeelname. Dat de VVD de deur op een kier zette, was inderdaad positief, zegt hij. Maar de meeste stemmers kwamen volgens Hartong naar de PVV met een andere reden.
"Kiezers kwamen erachter dat NSC en ook de VVD eigenlijk wel bereid waren om met Timmermans [PvdA] in zee te gaan. En toen hebben heel veel kiezers gedacht: nu gaan we strategisch kiezen, want wij willen Timmermans absoluut niet aan de macht in Nederland. De kiezer heeft heel duidelijk gezegd: 'Alsjeblieft, dit keer niet over links, we willen het een keer over rechts, laat ze het maar is een keer proberen.'"
Deze kiezers stemden op de PVV
Drie PVV-stemmers vertellen bij Dit is de Dag (EO) waarom zij hun stem aan Geert Wilders gaven en waar ze op hopen. Daan Sloos, oud-gemeenteraadslid Leefbaar Leiden, stemde op de nummer twee van de lijst, Fleur Agema. Zorg, migratie en woningbouw zijn belangrijke onderwerpen voor Sloos.
"De zorg moet goedkoper. Je wordt wat ouder en dan zie je wat je allemaal moet gaan betalen om in het ziekenhuis te kunnen komen. En tien jaar geleden kon ik zo naar de verhuurmakelaar en toen kreeg ik dit huis. Nu staat die op internet en zijn er driehonderd gegadigden. Je komt dan bijna nooit aan een huis, dus er moet gewoon wat gebeuren. Dat komt onder andere door migranten."
Als Wilders niet milder was geworden, had Sloos niet op hem gestemd.
"Je kan wel schreeuwen van 'de moskeeën moeten weg en de hoofddoeken moeten weg', maar dat lukt toch helemaal nooit. Dan kan je wel stemmen, maar dan is het een verloren stem. En ik heb nu de indruk dat het gaat gebeuren hoor, dat hij wel in de regering kan komen."
Ook Johan van As stemde op de PVV. Hij was een zwevende kiezer, maar werd net als Sloos over de streep getrokken door de milde houding van Wilders.
"Gooi ze allemaal in een hoge hoed en hij is de minst slechte die eruit gaat komen op dit moment. Dat blijkt wel uit de stem van de Nederlander. Ik werk zelf met heel veel buitenlanders en heb daar helemaal niks op tegen, maar ik vind wel dat de Nederlander op de eerste plaats moet komen. En als ik naga dat hier bij ons achter 350 huizen gebouwd gaan worden en dat mijn eigen kind waarschijnlijk geen huis krijgt toegewezen, dan vind ik dat wel een hele trieste zaak."
Van As hoopt net als Sloos dat de PVV aan de slag gaat met zorg, woningbouw en het beperken van migratie.
"Je moet de economische migranten, de gelukszoekers beperken. Je moet het kaf van het koren scheiden. Iemand die heel zielig zijn paspoort vijfhonderd meter voor de kust overboord gooit, hier aankomt, zijn hand ophoudt en alles krijgt wat onze eigen kinderen niet krijgen, dat vind ik een kwalijke zaak. De rechtsstaat is leidend, maar je mag daar af en toe wel een beetje onder of boven gaan zitten."
De Haagse Leo Dommanschet heeft een koffiezaak waar veel over politiek wordt gesproken. Hij en bijna al zijn klanten hebben op de PVV gestemd.
"Omdat we al jaren zien dat het niet goed gaat met ons landje. Iemand heeft ooit tegen mij gezegd: 'Ons land wordt overgenomen zonder oorlog te voeren.' Die man heeft gelijk gehad. Dan heb ik het natuurlijk over migranten. We hebben straks niks meer te vertellen in ons eigen land, als er niks gebeurt aan het linkse gebeuren. Het asielgebeuren moet geregeld worden. Er moet meer geld naar de Nederlanders, meer naar de zorg. Alles wordt maar duurder."
Praat mee
Heb je op de PVV gestemd? En zo ja, waarom?
Luister naar Dit is de Dag
Wil je meer horen over dit onderwerp? Luister dan naar Dit is de Dag (EO):
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenEerder schreven we dit artikel
- Wat betekent de triomf van de PVV voor je portemonnee?
Wat betekent de triomf van de PVV voor je portemonnee?
