Heb je recht op rouwverlof als je huisdier overlijdt?
15 februari 2024 · 15:00| Leestijd: 5 min
Update: 23 augustus 2024 · 13:49
In dit artikel aan het woord
"Mensen die niet weten hoe het voelt om een huisdier te verliezen zeggen vaak best lompe dingen."
"Een dier is niet meer alleen een dier. Het is een echte persoonlijkheid in het gezin."
"Om daar verlof voor te vragen, dat gaat te ver. Dat betekent dat je je eigen verdriet afwentelt op je collega's."
"Ik heb geen partner of kinderen, mijn huisdier is degene met wie ik een volwaardige relatie heb."
"Waar ligt dan de grens? Is een goudvis verliezen hetzelfde als een hond verliezen?"
In het kort
Tranen met tuiten, een uitvaart op een echte dierenbegraafplaats en vooral een enorme leegte in huis. Voor veel mensen is het verliezen van een huisdier een heel verdrietige periode. Toch krijg je geen dag vrij als je hond of kat overlijdt, tijd om dat te veranderen?
Wat denk jij?
Rouwverlof als je huisdier overlijdt: goed idee?
Aantal reacties: 0
Gewoon aan het werk na verlies van je huisdier
Stel, een van je familieleden komt te overlijden. Dan is het logisch dat je even niet aan het werk hoeft, toch? Misschien heb je tijd nodig om de uitvaart te regelen en om het eerste verdriet te verwerken. Een werkgever die een beetje begripvol is, zal echt wel meewerken aan een paar vrije dagen. Afhankelijk van hoe dichtbij de overledene stond, hoef je meestal een aantal dagen niet aan het werk.
Hier kan je in Nederland rouwverlof voor krijgen
Rouwverlof is in Nederland niet wettelijk vastgelegd. Maar vaak staan er in de cao wel regels voor bijzonder verlof bij overlijden. Meestal krijg je vier dagen verlof bij het overlijden van een eerstegraads familielid, twee dagen bij tweedegraads en één dag bij derde- en vierdegraads bloed- en aanverwanten.
Bij het overlijden van een persoon is het dus heel normaal om even niet met werk bezig te zijn. Maar als jij je huisdier verliest, dan is het minder gebruikelijk om vrij te krijgen. Terwijl een hond of kat soms wel vijftien jaar - of langer - onderdeel is van je gezin. Je ziet je huisdier elke dag en veel mensen bouwen dan ook een hechte band op met hun huisdier. Een band die vaak hechter is dan die met een tante die je maar één keer per jaar ziet, terwijl je bij haar overlijden waarschijnlijk wél verlof krijgt van je werkgever.
Wist je dat sommige mensen ervoor kiezen om hun huisdier te begraven op een dierenbegraafplaats? Zo ziet dat eruit. Artikel gaat verder onder de video.
De weergave van deze video vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenWist je dat...
- 80% van de mensen hun huisdier ziet als onderdeel van het gezin?
- Nederlanders gemiddeld zo'n 8 maanden rouwen na het verlies van een huisdier?
- 14% van de mensen zegt dat hun huisdier hen beter begrijpt dan hun partner?
Bronnen: Nienke Endenburg (rouwpsycholoog) & Psychologie Magazine
Tijd om verlof na verlies van huisdier in te voeren?
Het is wel duidelijk: voor veel mensen is hun huisdier een belangrijk onderdeel van het gezin. Tegelijkertijd heeft een hond, kat of cavia nou eenmaal niet het eeuwige leven, er komt dus een moment van afscheid nemen. Heeft het baasje dan recht op rouwverlof?
Pascale Fuchs is oprichter van het platform 'Als een huisdier doodgaat' en docent aan de opleiding 'Uitvaartverzorger voor dieren'. Dat is een vrij nieuwe opleiding: inmiddels is deze drie keer gegeven, met gemiddeld zeven deelnemers per cursus. De belangstelling voor deze opleiding laat volgens Fuchs zien dat mensen het belangrijker zijn gaan vinden om op een goede manier afscheid te nemen van hun huisdier, zegt ze in gesprek met DIT (EO).
"Sinds de jaren 50 zijn de gezinnen in Nederland kleiner geworden en mensen individualistischer. Toch hebben mensen nog steeds de behoefte om te zorgen. Daardoor hebben huisdieren een andere rol ingenomen binnen het gezin. Mensen hechten er veel meer emotionele waarde aan. Rouwverlof bij het verlies van een huisdier zou voor heel veel mensen helpen. Het zou een erkenning zijn voor de impact die het overlijden van een huisdier heeft. In de regeling moet geen onderscheid zijn tussen het verliezen van een familielid of een huisdier. Mensen die niet weten hoe het voelt zeggen vaak best lompe dingen: 'Het is maar een hond' of 'Dan koop je toch gewoon een nieuw konijn'. Maar zo werkt het niet, het verliezen van een huisdier wordt echt onderschat."
Bert Pierik ziet ook dat de rol van het huisdier de laatste decennia aan het veranderen is. Pierik is beheerder van de dierenbegraafplaats in Zwolle. Sinds 2020 kunnen mensen daar terecht voor het begraven van hun hond, kat, knaagdier of vogel. Van die mogelijkheid wordt ieder jaar twintig tot dertig keer gebruik gemaakt.
Maar rouwverlof invoeren bij het verlies van een huisdier? Dat ziet Pierik niet zitten. Hij vraagt zich af hoe dat collectief geregeld moet worden, aangezien er ook veel mensen zijn die geen huisdier hebben. Pierik zou het een beter idee vinden dat iedereen een aantal verlofdagen krijgt om naar eigen inzicht op te nemen. Voor iets dat hij of zij zelf belangrijk vindt. Dat zou een oplossing kunnen zijn voor mensen die rouwen om het verlies van een dier, zegt Pierik.
"Een dier is niet meer alleen een dier; het is een echte persoonlijkheid in het gezin geworden. Je geeft het een naam en je gaat er een relatie mee aan. Alles wat persoonlijk is en waar je afstand van moet nemen, doet pijn. Dan kan je nog zo’n flinke man of vrouw zijn, maar het doet je toch verdriet. Of het verliezen van een huisdier wordt onderschat? Dat denk ik wel. Wie zelf nooit dieren heeft gehad, weet niet wat het betekent om er afstand van te doen."
Jannes van der Velde van werkgeversorganisatie AWVN is het daar mee eens en vindt ook dat rouwverlof na het verliezen van een huisdier niet wettelijk geregeld hoeft te worden. Hij zegt dat de verhoudingen tussen werkgevers en werknemers in Nederland over het algemeen goed zijn. In de praktijk levert dit soort situaties volgens Van der Velde eigenlijk nooit problemen op. Wanneer een werknemer aangeeft dat hij of zij echt rust nodig heeft, bijvoorbeeld om te rouwen om een huisdier, dan stemt een werkgever daar vrijwel altijd mee in, zegt Van der Velde.
"Zelf heb ik onlangs een hond verloren en dat was heel verdrietig. Maar om daar verlof voor te vragen, dat gaat te ver. Dat betekent dat je je eigen verdriet afwentelt op je collega's. Wie er echt behoefte aan heeft kan natuurlijk voor eigen rekening verlof opnemen, iedereen heeft recht op vakantie- en verlofdagen. Die zijn in het leven geroepen om tot rust te komen, maar ook voor dit soort dingen. Als je dit wettelijk wil gaan regelen, dan is de vraag: wie gaat dat betalen? Want het kost gewoon geld. Je moet ergens een grens trekken."
Vilan van de Loo denkt daar heel anders over. Zij was bijna twintig jaar samen met haar kater Tim en kon zijn dood maar moeilijk verwerken. Over het rouwproces schreef ze een boek: 'Van Tim naar Bertje'. Van de Loo vindt het niet terecht dat er vaak wel rouwverlof geldt bij het overlijden van een familielid, maar niet bij het verliezen van een huisdier. De erkenning voor de band tussen mens en dier ontbreekt, zo vindt ze.
"Rouwverlof is een uitstekend idee. Ik wil dat er erkenning komt voor de relatie tussen mens en huisdier. Dat besef mis ik in de regelingen. Ik heb geen partner of kinderen, mijn huisdier is degene met wie ik een volwaardige relatie heb. Toen mijn kater Tim overleed was ik overweldigd door verdriet en verwarring, ik kon op dat moment echt niet werken. Er zou niet alleen rouwverlof moeten komen, maar ook zorgverlof voor huisdieren. Als je partner hoofdpijn heeft en je moet ermee naar het ziekenhuis, dan krijg je zorgverlof. Maar als je met je dier naar de dierenarts moet, dan is er niets geregeld."
Nienke Endenburg is de enige GZ-psycholoog in Nederland die mensen begeleidt bij de rouw om hun huisdier. Ze is ook hoofddocent aan de faculteit Diergeneeskunde aan de Universiteit Utrecht en ze doet onder meer onderzoek naar de relaties tussen mensen en dieren. Endenburg zegt dat ze regelmatig mensen spreekt die behoefte hebben aan rouwverlof na het overlijden van hun huisdier.
"Veel mensen hebben het echt moeilijk na het verlies van hun huisdier. Ze kunnen zich op het werk slecht concentreren en zijn met hun hoofd ergens anders. Dat durven ze niet te zeggen, omdat ze zich ervoor schamen en daarom melden ze zich maar ziek. Voor hen zou rouwverlof een oplossing kunnen zijn. Of dat ook echt in een wet of cao geregeld moet worden, weet ik niet. Het is iets waar werkgever en werknemer samen in overleg uit zouden moeten kunnen komen."
Dit zegt ons WhatsApp-panel
We vroegen het DIT-WhatsApp-panel of zij vinden dat er een recht op rouwverlof moet komen na het verlies van een huisdier.
"Ik vind dat er geen rouwverlof moet komen voor huisdieren. Boeren krijgen dat ook niet voor hun vee. Daarnaast kan je dan voor allerlei verlieservaringen regelingen gaan maken. Naar mijn idee begint het eind dan zoek te raken."
"Ik denk sowieso dat het meer mogelijk zou moeten zijn om ook ‘mental health dagen’ op te kunnen nemen, zonder dat je daar een hele uitleg voor moet hebben. Dit zou daar een goed onderdeel van kunnen zijn."
"Ik heb zelf meerdere malen een kat verloren, maar had toen niet de behoefte aan rouwverlof. Ik snap heel goed dat mensen er enorm veel verdriet van kunnen hebben als hun huisdier overlijdt, maar wil dit zeker niet gelijkstellen aan het overlijden van een mens. Waar ligt dan de grens? Is een goudvis verliezen hetzelfde als een hond verliezen?"
"Onze laatste hond, een Golden Retriever, was vijftien jaar ons allerliefst maatje. Toen we afscheid van haar moesten nemen, waren mijn man, onze zoon en ik intens verdrietig. We hebben er lang last van gehad en zaten soms gewoon op de trap even een potje te janken. Maar rouwverlof had niets extra’s gegeven, want zo’n groot verlies verwerk je niet in een paar dagen."
"In eerste instantie zeg ik nee, te overdreven. In tweede instantie denk ik aan toen mijn ouders hun hond moesten laten inslapen. De hond was voor hen het kleinkind dat ze nooit gehad hebben. Het was ingrijpend. Dus misschien toch een dag rouwverlof voor een huisdier?"
"Nee, belachelijk idee. Ik geloof wel dat mensen zich er enorm aan kunnen hechten, maar we moeten niet doen alsof men een kind verliest. Dit laatste hebben wij meegemaakt. Mijn man heeft nauwelijks verlof gehad (1997). Dat was zo in die tijd. Zijn werk was ook een prima afleiding voor hem. Maar voor een huisdier? Nee."
"Wij hebben een aantal jaar geleden een huisdier verloren. Zelf had ik geen behoefte aan rouwverlof, maar ik kan me voorstellen dat iemand dat wel zou willen. Het zou fijn zijn als er een regeling zou zijn waarbij je bijvoorbeeld de helft van het rouwverlof uit je eigen verlofuren haalt en de andere helft uit de regeling."
Wil jij ook jouw mening met ons delen? Kom bij ons WhatsApp-panel! Wij sturen je vragen over actuele thema's voordat onze artikelen online komen. Je kunt reageren wanneer jij wilt.
Jouw meningen en verhalen verwerken wij in onze artikelen. Jouw visie telt! Klik hier om je aan te melden.
Dit maakten we ook- Krijg je rouwverlof na het overlijden van een dierbare?
Krijg je rouwverlof na het overlijden van een dierbare?
Praat mee
Wat is jouw mooiste herinnering aan een huisdier?
