Houden serious games kinderen uit de drugscriminaliteit?
18 juli 2023 · 15:40| Leestijd: 5 min
Update: 8 augustus 2024 · 16:07
In dit artikel aan het woord
"De kans dat je ‘nee’ gaat zeggen tegen drugs, neemt hierdoor toe."
"Als je eenmaal 'ja' hebt gezegd tegen de drugswereld, kom je er bijna niet meer uit."
"Dit zet een norm neer dat drugs heel normaal zijn."
In het kort
Een kind dat drugs verkoopt: het klinkt bizar, maar in Nederland komt het steeds vaker voor. Het ministerie van Justitie en Veiligheid investeert daarom in zogenaamde 'serious games', videospellen die jongeren informeren over de gevaren van drugscriminaliteit. Maar gaat dat écht helpen om jongeren uit de drugswereld te houden?
Wat denk jij?
Denk jij dat games kunnen helpen om jongeren uit de drugscriminaliteit te houden?
Aantal reacties: 0
Nederland Narcostaat
Je hebt de afgelopen maanden in het nieuws misschien wel gehoord over nachtelijke explosies in grote steden, zoals Rotterdam en Utrecht. Of over onderschepte drugs in havens, opgerolde wietplantages in boerderijen of branden in drugslabs. Als je dat allemaal op een rijtje zet, zou je denken dat Nederland een groot drugsprobleem heeft. En dat is ook zo. Jongeren gebruiken meer en vaker drugs, lijken daar op jongere leeftijd mee te beginnen en lopen zo het risico om sneller in het criminele circuit te belanden.
Drugshandelaren en drugsgebruikers kunnen veel overlast veroorzaken. Denk bijvoorbeeld aan overlast in de buurt van coffeeshops, maar ook aan hennepteelt, wat in woonwijken kan zorgen voor brandgevaar, wateroverlast, stank en schade aan woningen. Criminologen noemen Nederland een Narcostaat: een land waar veel drugs gemaakt en verhandeld wordt.
Vooral deze drugs worden gebruikt tijdens het uitgaan
Volgens het Trimbos Instituut heeft bijna een kwart (23,6%) van de volwassenen in Nederland ooit wel eens cannabis (hasj of wiet) gebruikt. Na cannabis is xtc de meest gebruikte drug onder uitgaanders.
- In 2020 was het zo dat ruim vier op de tien (43,9%) uitgaanders tussen de 16 en 35 jaar in het afgelopen jaar xtc had gebruikt. De meeste van hen gebruikten het middel enkele keren per jaar.
-
In 2022 had 10,1% van de Nederlanders ooit wel eens xtc gebruikt. In 2015 was dat nog maar 7,0%.
- Het xtc-gebruik in het laatste jaar steeg tussen 2018 en 2019, van 2,8% naar 3,4%. In 2022 was dit percentage zelfs 3,9%.
- Nederland steekt (ver) uit boven andere Europese landen uit als het gaat om xtc-gebruik.
Uit cijfers van RTL Nieuws blijkt dat in sommige wijken in Nederland meer dan een op de acht jongeren drugscrimineel dreigt te worden. Dat gaat over 162.000 jongeren tussen de 8 en 21 jaar oud.
Wat opvalt is dat de risicogroepen verspreid zijn over het hele land. Zo hebben jongeren in het centrum van Almere een grote kans om drugscrimineel te worden, maar dat geldt ook voor de Rosmolenwijk in Zaandam, Emmermeer in Emmen en de wijk Keent in Weert. Met maar liefst 10.940 risicojongeren is Rotterdam de twijfelachtige 'koploper' van Nederland, met name de wijken Delfshaven en Feijenoord staan er niet goed op.
Dit is de discussieSerieus spel: houden serious games kinderen uit de drugscriminaliteit?
De overheid doet van alles om het drugsprobleem in Nederland aan te pakken. Om jongeren uit de (drugs)criminaliteit te houden, geeft het ministerie van Justitie en Veiligheid bijvoorbeeld miljoenen euro's uit aan 'serious games'.
Wat zijn serious games?
Serious games zijn spellen die niet alleen bedoeld zijn om je lekker mee te vermaken. Natuurlijk moeten ze wel een beetje leuk zijn om te doen, anders gaat niemand ze spelen. Maar ze hebben eigenlijk een ander doel. De spellen zijn gemaakt om mensen iets aan te leren of om te gaan voor gedragsverandering.
Er bestaan allerlei soorten serious games: van escape rooms tot virtual reality-spellen, waarbij je met een bril op door een virtuele wereld loopt. Maar ook simpele spelletjes die je op je mobiel of (spel)computer kan spelen. Een paar voorbeelden van serious games:
De gemeente Vijfheerenlanden in de provincie Utrecht won een prijs met zo'n spel, namelijk met de Crime Game. Hierbij kruipen deelnemers in de huid van een drugscrimineel. Het artikel gaat verder onder de video.
De weergave van deze video vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenHoe eerder jongeren dankzij deze games in aanraking komen met drugscriminaliteit, hoe kleiner de kans dat ze zich laten verleiden om later in drugs te gaan handelen, is de gedachte. Maar is dat wel zo? Helpen deze games, of brengen ze jongeren juist op verkeerde ideeën?
Jan-Willem Huisman ontwikkelde met het bedrijf IJsfontein zo'n serious game, namelijk Festival Oneliners. Het doel van dat spel is om drugsgebruik te voorkomen. Het spel richt zich op jongeren die (nog) geen drugs gebruiken, maar op bijvoorbeeld festivals daar wel mee in aanraking kunnen komen.
"De kans dat je ‘nee’ gaat zeggen tegen drugs, neemt dankzij dit soort spellen toe. Drugs zijn in Nederland al overal: in de stad en op het platteland. Kinderen krijgen ermee te maken, ze komen voor keuzes te staan. Moet je er dan maar niet over praten? Daardoor wordt het niet beter. En het is zeker niet zo dat drugsgebruik in de game genormaliseerd wordt."
Daar sluit Koen Fraijman zich bij aan. Hij maakte het spel Foute Centen, een escape room. Daarbij ga je een ruimte in die eruit ziet als een crimineel hol waar je uit moet zien te ontsnappen. Tijdens het spel leer je hoe je criminele activiteiten herkent en hoe je daarbij wegblijft. Want, zo zegt Fraijman, als je eenmaal 'ja' hebt gezegd tegen de drugswereld, kom je er bijna niet meer uit.
"We hebben iets gemaakt dat aansluit op de belevingswereld van de jongeren: een game. Op deze manier kunnen ze ervaren wat de positieve, maar ook de negatieve consequenties zijn van drugsgebruik. Deze games werken mee aan een oplossing. Het moet zichzelf nog gaan bewijzen, maar op lange termijn gaan we ervan uit dat het goede effecten heeft. Of je jongeren op een idee brengt? Ik denk dat er meer onderzoek gedaan kan worden naar de effecten op de langere termijn en daar zijn we ook mee bezig."
Evelien Hoeben is onderzoeker aan het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR) en gespecialiseerd in jeugdcriminaliteit. Zij begrijpt dat scholen en gemeenten de games inzetten om drugsgebruik en jeugdcriminaliteit de kop in te drukken. Toch is ze geen fan van de games. Volgens haar geven de spellen het idee dat drugs normaal zijn en brengen ze jongeren juist op het idee om eens wat te gaan proberen.
"Het is niet wetenschappelijk onderzocht of de games echt effect hebben. Dus er gaat geld naartoe dat niet ergens anders naar toe gaat, zoals naar jongerenwerkers. Het is een feit dat jongeren slecht zijn in het overzien van langetermijngevolgen. Het risico van de games is dat ze een norm neerzetten dat bepaalde dingen heel normaal zijn. Als jij als totaal onschuldige jongere ineens een game moet spelen over drugsgebruik, dan ga je misschien denken: ‘Oh, dit is dus veelvoorkomend in mijn leeftijdsgroep’. En dat is precies wat je niet wilt."
In Dit is de Dag (EO) op NPO Radio 1 ging presentator Margje Fikse in gesprek met gameontwikkelaars Koen Fraijman en Jan-Willem Huisman en met Evelien Hoeben (Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving).
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenPraat mee
Wat zou jij ervan vinden als jouw kind zo'n serious game zou spelen?
