Het wordt steeds warmer: tijd voor een siësta in Nederland?
14 juli 2023 · 13:42| Leestijd: 4 min
Update: 8 augustus 2024 · 16:07
In dit artikel aan het woord
"Zo snel, zo heftig en zo vaak achter elkaar. Dat baart me wel zorgen."
"Dit heeft alles met klimaatverandering te maken, alle getallen laten dat zien."
In het kort
Ben jij goed voorbereid op warm weer? Het wordt deze zomer namelijk heet. Héél heet. En de komende zomers wordt het alleen nog maar warmer. Het Rode Kruis waarschuwt nu dat we de gevaren van hitte onderschatten. Moeten er in Nederland meer maatregelen tegen de hitte komen, bijvoorbeeld een siësta?
Wat denk jij?
Moet er in Nederland een siësta komen?
Aantal reacties: 0
Beschermen we onszelf genoeg tegen extreme hitte?
Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) houdt in Nederland het aantal sterfgevallen nauw bij. Afgelopen kwartaal (3 april tot 3 juni) waren de sterftecijfers opvallend: er overleden 5% meer mensen dan de verwachting was. Een groot deel van deze oversterfte valt volgens het CBS te wijten aan de hittegolven die Nederland in juni troffen.
Niet alleen in Nederland is er sprake van extreme hitte, ook in Azië en Zuid-Amerika constateren ze buitengewoon warme weerpatronen. Volgens deskundigen is deze wereldwijde hitte het gevolg van de klimaatcrisis en het natuurverschijnsel El Niño. Ook Nederland lijkt er dus niet aan te ontkomen.
Wat zijn de cijfers?
Tijdens de Europese zomer van vorig jaar zijn meer dan 61.000 mensen overleden als gevolg van de hitte. Als er niets wordt gedaan om mensen te beschermen tegen de stijgende temperaturen, dan zullen in Europa tegen 2030 elke zomer zo'n 68.000 mensen overlijden door hitte, schatten onderzoekers. Dat aantal zal de jaren daarna verder oplopen.
Wat is El Niño?
El Niño was een sterke opwarming van de Stille Oceaan voor de kust van Noord-Peru en Ecuador. Tegenwoordig wordt de vaak daarmee samenhangende opwarming langs de evenaar tot het midden van de Stille Oceaan met deze naam aangeduid. In dit gebied komt normaal juist koel water uit de diepere oceaan naar boven. El Niño duurt gemiddeld een half jaar en het oppervlak van de oceaan kan langs de evenaar tot drie graden warmer zijn dan normaal voor de tijd van het jaar. De piek ligt vaak in december, vandaar de benaming El Niño wat 'het (kerst)kindje' betekent. (KNMI)
Hoe moeten we ons tegen de hitte beschermen?
Het Rode Kruis doet een dringende oproep om meer aandacht te besteden aan de impact van hitte. Zo zouden er in samenwerking met gemeenten en zorgprofessionals lokale hitteplannen moeten komen. Om steden beter voor te bereiden op extreme hitte heeft het Rode Kruis zelf een 'hittegolfgids voor steden' ontwikkeld.
Ook benadrukt het Rode Kruis dat we goed op kwetsbare groepen moeten letten. Dat gebeurt onder andere door middel van het nationaal hitteplan dat is opgesteld om deze kwetsbare groepen beter te beschermen. Ouderen zijn bijvoorbeeld extra gevoelig voor oververhitting, en ervaren minder snel een dorstprikkel.
"Ook in Nederland moeten we ons voorbereiden op meer hittegolven, helemaal nu er een grote kans is dat El Niño voor nog hogere temperaturen kan zorgen."
Nico Wanders is universitair docent hydrologie aan de Universiteit Utrecht. Hij ziet duidelijke trends als het gaat om hitte en droogte. Volgens Wanders gaat die ontwikkeling sneller dan verwacht, dat zegt hij in Dit is de Dag (EO).
"We zien dat dit soort temperaturen veel vaker voorkomen. Als wetenschappers zien we dit al zeker een decennium in de voorspellingen. Maar dat het nu zo snel, zo heftig en zo vaak achter elkaar gebeurt, baart me wel zorgen."
Volgens het Maastricht UMC moeten we een voorbeeld nemen aan Zuid-Europese landen, waar bewoners op de heetste uren van de dag een siësta houden. Drink voldoende en beperk je inspanningen. Het is ook belangrijk om uitdrogingsverschijnselen te kunnen herkennen: hoofdpijn, duizeligheid bij opstaan, verliezen van concentratievermogen, krampen en (late) dorst zijn belangrijke symptomen.
"Gedraag je als een Spanjaard en houd siësta. In warmere landen is het gezondheidsrisico door warmte lager, waarschijnlijk door betere aanpassing aan de warmte."
Het KNMI is enthousiast over het idee van de siësta. Zo zouden we in warme zomerweken tijdelijk siësta's kunnen invoeren en winkels 's avonds langer open laten. Ook verschillende slaapdeskundigen zien dat idee wel zitten. Bij het KNMI hebben ze ook een 'menukaart' gemaakt voor hitte in de bebouwde omgeving.
"Als het boven de 37 graden is, dan is de temperatuur hoger dan je lichaamstemperatuur. Dat betekent dat je gewoon niet kunt afkoelen. Zorg dat je dan echt in de schaduw blijft en drink voldoende. Houd je hoofd letterlijk koel. De hitte heeft alles met klimaatverandering te maken. Alle getallen laten dat zien."
Praat mee
Een tijdelijke siësta in warme zomerweken. Zie jij dat zitten?
