Spanje en Portugal kampen met grote stroom­sto­ring, Nederland hamert op voor­be­rei­ding

Zo'n noodpakket zou moeten bestaan uit flessen water, dekens, contant geld en houdbaar eten. Zo kun je de eerste drie dagen doorkomen. Ook het Rode Kruis adviseert mensen om een noodpakket te maken voor het geval de stroom niet meer werkt. Een stroomstoring van vier uur kan voldoende zijn om maatschappelijke onrust en paniek te veroorzaken, waarschuwt de hulporganisatie. "Het klinkt misschien vergezocht, maar het gevaar op een black-out is dichterbij dan je denkt. Een goede voorbereiding is het halve werk."

In Spanje en Portugal rijden ondertussen de treinen, trams en metro's niet, hebben telefoons geen verbinding, staan verkeerslichten uit en zitten mensen vast in liften. Ook is het nauwelijks mogelijk om met pin te betalen.

Cyberaanval?

Een Portugese minister sluit niet uit dat de enorme stroomstoring te wijten is aan een cyberaanval, en de leider van de Spaanse regio Andalusië, Juanma Moreno, noemt het zelfs de "waarschijnlijkste oorzaak". Maar het Portugese Centrum voor Cybersecurity zegt dat hier geen bewijs voor is. "In dit soort situaties wordt altijd desinformatie verspreid. We adviseren daarom enkel betrouwbare bronnen te raadplegen."

De Spaanse regering doet onderzoek naar de oorzaak van de stroomstoring, die kort ook een deel van Frankrijk trof. "De regering werkt aan het vaststellen van de oorzaak van dit incident en mobiliseert alle mogelijke middelen om het zo snel mogelijk op te lossen." De Spaanse elektriciteitsnetbeheerder waarschuwde niet te speculeren over de oorzaak.

Of een zeldzaam 'weerprobleem'?

De Portugese netbeheerder REN geeft aan dat het "onmogelijk te voorspellen is" wanneer de situatie na de grote stroomstoring weer normaal wordt. Het bedrijf sluit niet uit dat de problemen nog een week duren. Volgens REN komt de storing door een zeldzaam weerprobleem. In het binnenland van Spanje waren er extreme temperatuurverschillen. Daardoor gingen hoogspanningskabels vreemd bewegen. Dat verschijnsel heet "geïnduceerde atmosferische vibratie". Omdat veel elektriciteitsnetwerken in Europa aan elkaar vastzitten, ontstond een soort domino-effect. Daardoor viel op meerdere plekken de stroom uit, zegt REN.

De Portugese premier Luis Montenegro is een stuk optimistischer. Hij zegt te verwachten dat de stroom "de komende uren" zal worden hersteld. Er zijn volgens hem "geen aanwijzingen" dat een cyberaanval de oorzaak was van de stroomstoring.

Volgens de Spaanse netbeheerder Red Eléctrica is er sprake van de grootste stroomstoring in de geschiedenis van het land. "Een uitzonderlijk incident." De Spaanse Canarische Eilanden en de Balearen (zoals Mallorca) zijn niet getroffen.

Kijk naar Black-out

Wat als Zuid-Holland, Zeeland en Utrecht al 52 uur zonder stroom zitten door een cyberaanval op netbeheerder Stedin? En wat als het gevaar dreigt dat daar nog meer provincies bij gaan komen? Het is een scenario dat nu nog onwerkelijk klinkt, maar reëler is dan ooit. In 'Black-out' (EO) wordt de kijker meegenomen in een werkelijkheid die weliswaar fictief is, maar is gebaseerd op een meer dan realistisch scenario.

Wil jij de aflevering liever streamen? Klik hier om de aflevering te bekijken via NPO Start.

• Kabinet scherpt advies aan: alle Nederlanders hebben een noodpakket voor 72 uur nodig

  Kabinet scherpt advies aan: alle Nederlanders hebben een noodpakket voor 72 uur nodig

• Ben jij voorbereid op langdurige stroomstoringen? Veel Nederlanders hebben een noodpakket in huis

  Ben jij voorbereid op langdurige stroomstoringen? Veel Nederlanders hebben een noodpakket in huis